ΑΡΘΡΟ ΤΟΥ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ ΚΑΡΑΤΡΑΝΤΟΥΤριαντάφυλλος Καρατράντος
Την ώρα που η Ελλάδα για μία ακόμη φορά καίγεται, οι πολίτες τρέχουν έντρομοι και φωνάζουν: «η φύση εκδικείται τρέξτε να σωθείτε». Μπορεί να μην ακούμε αυτή την κραυγή τόσο έντονα στην περίπτωση των πυρκαγιών, την ακούμε όμως εντονότατα στην περίπτωση των θεομηνιών κτλ.
Σε αυτή ακριβώς τη φράση βρίσκεται σωρευμένη η μη ύπαρξη σεβασμού στο περιβάλλον, ουσιαστικά η μαζική κουλτούρα αδιαφορίας μας για το περιβάλλον. Ο Simon Dalby χαρακτηρίζει τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, τις περιβαλλοντικές απειλές δηλαδή, «ως το αποτέλεσμα του είδους της κοινωνίας το οποίο η σημερινή παγκόσμια πολιτική οικονομία παράγει. Η βιομηχανική δραστηριότητα, οι αγροτικές μονοκαλλιέργειες, και η μανιώδης κατανάλωση ‘απορριπτέων προϊόντων’ παράγουν άλλες μορφές ανασφάλειας».
Αυτή είναι η αλήθεια, η φύση δεν εκδικείται τους ανθρώπους υποβαθμίζεται από αυτούς. Εμείς δημιουργήσαμε τις απειλές που προέρχονται από το περιβάλλον διαταράσσοντας την ισορροπία των οικοσυστημάτων. Ένα μεγάλο μέρος των σύγχρονων περιβαλλοντικών προβλημάτων μπορεί, και πρέπει να αποδοθεί, στην πίστη του διαφωτισμού στην ανθρώπινη δυνατότητα να μάθει και να κυριεύσει τα πάντα. Στα πλαίσια της αναζήτησης της ανωτερότητας και της ασφάλειας πραγματοποιήθηκε ένας λανθασμένος διαχωρισμός, μεταξύ ανθρωπότητας και φύσης, όπου ο φυσικός κόσμος εκλαμβάνεται ως κάτι που πρέπει να εξημερωθεί και να κατακτηθεί, και όχι ως κάτι που χρήζει σεβασμού.
Αυτός, ακριβώς ο διαχωρισμός μας επιτρέπει να υποτιμούμε το περιβάλλον αδιαφορώντας παράλληλα για τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις.
Καμία όμως υποτίμηση δεν πραγματοποιείται χωρίς κόστος, όπως άλλωστε σημείωνε το 1987 η περίφημη Έκθεση Bruntland: «Η διάσωση μας εξαρτάται όχι μόνο από την στρατιωτική ισορροπία, αλλά, και από την παγκόσμια συνεργασία για την επίτευξη ενός βιώσιμου περιβάλλοντος»
Ποιο θα πληρώσει το κόστος της ανασφάλειας που δημιουργείται από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής;
Η κλιματική αλλαγή, όπως φαίνεται και από τη μελέτη της βιβλιογραφίας, έχει τα περισσότερο επικίνδυνα αποτελέσματα στις ομάδες αυτές που είναι ήδη ευάλωτες, λόγω της φτώχιας, του χαμηλού επιπέδου μόρφωσης και μίας γενικότερης έλλειψης πόρων, γνωσιακών και υλικών. Οι περιοχές του κόσμου που κινδυνεύουν περισσότερο από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, είναι κυρίως οι αναπτυσσόμενες περιοχές, περιοχές όπως η Σαχάρα, το Μπαγκλαντές κτλ. Τα εμπειρικά ευρήματα σχετικά με τη σύνδεση ανισότητας και σύγκρουσης θα έχουν μεγαλύτερη εφαρμογή στο μέλλον, καθώς η ανισότητα μεταξύ κοινωνιών, κρατών, περιοχών και ατόμων έχει αυξητικές τάσεις.
Αυτοί, που διαθέτουν του φυσικούς πόρους θα είναι σε θέση να προστατεύσουν τον εαυτό τους από την περιβαλλοντική υποβάθμιση και θα ασφαλίσουν, για δική τους χρήση, τα καλύτερα κομμάτια γης, και τον έλεγχο των πηγών.
Αντίθετα, αυτοί που βρίσκονται στο στάδιο της επιβίωσης θα πιεστούν, και θα αγγίξουν τα όρια της ίδιας τους της ύπαρξης.
Το βασικό ζήτημα σε αυτή την κατάσταση που μοιάζει ως σενάριο, αλλά δεν απέχει και πολύ από την πραγματικότητα, είναι η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, αλλά και η μη αντιμετώπιση της η οποία, μπορεί να οδηγήσει σε συγκρουσιακές καταστάσεις.
Κάποιοι, υποστηρίζουν, χρησιμοποιώντας ιστορικά παραδείγματα, όπως η Γαλλική επανάσταση, η οποία σύμφωνα με μερικές θεωρήσεις ήταν αποκύημα των όλο και περισσότερο μειούμενων πόρων, ότι θα οδηγηθούμε σε μία επανάσταση των χαμένων της κλιματικής αλλαγής, όπου οι πλέον οικολογικά περιθωριοποιημένοι του Homer-Dixon θα είναι και αυτοί που θα έχουν την ανάγκη να επαναστατήσουν.
Η φύση λοιπόν δεν εκδικείται… υποβαθμίζεται…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου