Τριαντάφυλλος Καρατράντος
Ξεχώρισα μία αποστροφή από την ομιλία του Γιώργου Παπανδρέου στο Θησείο: «Διότι σήμερα, βαφτίζουν την παρανομία, μαγκιά. Καθιστούν την λαμογιά, προνόμιο. Θεοποιούν το κονέ, ως κλειδί επιτυχίας. Λέξεις, δυστυχώς, που έγιναν μέρος στο πολιτικό μας λεξιλόγιο.».
Έχει δίκιο ο Γιώργος Παπανδρέου, όμως το ζήτημα είναι ακόμη πιο βαθύ, δεν βρίσκονται μόνο οι λέξεις στο πολιτικό μας λεξιλόγιο, αλλά οι λέξεις σηματοδοτούν τις πράξεις, πράξεις που είναι καθεστηκυίες δομές της πολιτικής μας κουλτούρας.
Άλλο ένα ζήτημα κουλτούρας λοιπόν. Η πολιτική μας κουλτούρα, η οποία οικοδομήθηκε στις απαρχές του Νέου Ελληνικού Κράτους, μεταξύ των άλλων παθογενειών έχει και τις πελατειακές σχέσεις και τον κομματισμό.
Βέβαια, δεν πρέπει να ξεχάσουμε ότι η λαμογιά, η εξαπάτηση δηλαδή των θεσμών, των πολιτών και του νόμου εις όφελος μας είναι βαθιά ριζωμένη και σε κοινωνικό επίπεδο. Ο Έλληνας ευρισκόμενος μόνιμα σε σύγκρουση με το κράτος δεν χάνει την ευκαιρία να το εξαπατήσει, ξεχνώντας ότι ουσιαστικά, ως φορολογούμενος, εξαπατάται και ο ίδιος.
Μην ξεχνάτε πόσο παραγωγικός αναδεικνύεται ο Έλληνας όταν αφορά δραστηριότητες της λεγόμενης παραοικονομίας.
Βέβαια οι πελατειακές σχέσεις και ο κομματισμός είναι μία αμφίδρομη διαδικασία. Είμαι σίγουρος ότι όλοι έχετε ακούσει ατάκες του τύπου «τα δικά μας παιδιά πρέπει να βολευτούν». Η Ελλάδα βρισκόμενη σε βαθιά κρίση αναπτυξιακού προτύπου εμφανίζει ως επιλογή σταδιοδρομίας το βόλεμα στο δημόσιο, βόλεμα που περνά μέσα από κάποιο κομματικό χώρο. Η λαμογιά επομένως και η εκμετάλλευση του κράτους είναι συλλογική-κομματική κουλτούρα, είναι όμως και ατομική, ο κάθε ψηφοφόρος το ζητά.
Ο Γιώργος Παπανδρέου έχει μιλήσει με πάθος για την αυτονομία του πολιτικού συστήματος, είναι ένας πολύ μεγάλος στόχος, όμως εξίσου μεγάλος είναι η αυτονομία των πολιτών από το πολιτικό σύστημα και τον κομματισμό.
Ο κομματισμός και η καλλιέργεια των πελατειακών σχέσεων δεν εμφανίστηκε από παρθενογένεση τα τελευταία πέντε χρόνια, είπαμε είναι δομικό στοιχείο της πολιτικής μας κουλτούρας, όμως η πολιτική πρακτική μερικές φορές νομιμοποιεί και οι δηλώσεις περί νομιμότητας και ηθικής δίνουν σαφέστατα μαθήματα λαμογιάς.
Είμαι σίγουρος ότι αυτή τη στιγμή πολλοί μπαίνετε στον πειρασμό να μου γράψετε για πρακτικές παλαιότερων κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ, αλλά και δηλώσεις πολιτικών προσώπων που να αναφέρονται στο φαινόμενο της πολιτικής λαμογιάς, σας προλαβαίνω, δεν το αρνούμαι, άλλωστε δεν το αρνήθηκε και ο ίδιος ο Παπανδρέου. Το σημαντικό για μένα είναι ότι θέτει το ζήτημα και εκεί θα πρέπει να εστιάσουμε πως θα απαλείψουμε τον κομματισμό και τις πελατειακές σχέσεις, δεν είναι ώρα για συμψηφισμούς, αλλά για ιεράρχηση ζητημάτων και πολιτικών προτεραιοτήτων.
Βέβαια η ρήξη με τις πελατειακές σχέσεις και τον κομματισμό σημαίνει ρήξη με την ίδια την λειτουργία των κομμάτων, με την παραλειτουργία της δημόσιας διοίκησης. Ο Γιώργος Παπανδρέου θα καλεστεί να αντιμετωπίσει αυτά τα ζητήματα, εφόσον τα θέτει, το κρίσιμο είναι αν θα καταφέρει να συγκρουστεί χωρίς εκπτώσεις. Ακόμα θυμάμαι μία δήλωση του Kevin Featherstone, του Καθηγητή του LSE που ξέρει την Ελλάδα καλύτερα από πολλούς Έλληνες, «ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας είναι ένας δικτάτορας με δεμένα χέρια», αναφερόταν στις στρεβλές δομές και τις εξωτερικεύσεις του συστήματος της δημόσιας διοίκησης.
Μην ξεχάσω να αναφερθώ στο φίλο μου το Νίκο, ο οποίος με είχε ψέξει, με το δικό του τρόπο, όταν είχα αναρτήσει αυτή τη φράση από το λόγο του Παπανδρέου στο Facebook για μικροπολιτική, και όμως Νίκο είναι ζήτημα δομικής πολιτικής.