Ήταν 3 Οκτωβρίου 1943. Τότε, οι μηχανοκίνητες διμοιρίες των Γερμανών, μετέτρεψαν σε πραγματική κόλαση το χωριό Λιγκιάδες Ιωαννίνων, που επισκέπτεται σήμερα ο Γερμανός πρόεδρος, Γιοακίμ Γκάουκ μαζί με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κάρολο Παπούλια. Ας θυμηθούμε όμως τι...
έγινε εκείνη την ημέρα.
Η θηριωδίαΗ θηριωδία των γερμανικών στρατευμάτων άρχισε στις 12.00 το μεσημέρι στην Αμφιθέα. Το χωριό απέχει 5 χιλιόμετρα από το χωριό Λιγκιάδες. Οι Γερμανοί τότε εισέβαλαν στο σπίτι μιας οικογένειας επειδή είχαν την πληροφορία ότι εφοδιάζει με τρόφιμα αντάρτες.
Μόλις λίγα λεπτά αργότερα, τα δύο ανήλικα παιδιά, 4 και 7 ετών αντίστοιχα, μαζί με τη μητέρα τους δολοφονούνται εν ψυχρώ και το σπίτι τυλίγεται στις φλόγες.
Στη συνέχεια, οι Γερμανοί ανηφορίζουν στο βουνό Μιτσικέλι και φθάνουν στους Λιγκιάδες. Πέρασε περίπου μία ώρα από την πρώτη σφαγή τριών αμάχων. Εκείνη την ώρα στο χωριό βρίσκονταν λίγα άτομα, οι περισσότεροι ηλικιωμένοι και μερικές γυναίκες με τα παιδιά τους. Οι άντρες τους βρίσκονταν στο Ζαγόρι με τα κοπάδια και στις Καρυές για να μαζεύουν καρύδια. Όταν επέστρεψαν, δεν πίστευαν αυτό που είχε συμβεί. Έζησαν τη φρίκη και τη βαρβαρότητα.
Οι Γερμανοί κατέκαψαν τα λιγοστά σπίτια, τα υποστατικά και τις αποθήκες, άλλους έστησαν στο πλάτωμα, με την εκπληκτική θέα στον κάμπο και στη λίμνη των Ιωαννίνων, άλλους τους εκτέλεσαν μπροστά στα ανώφλια των σπιτιών ή μέσα στις κάμαρες και στα κατώγια. Από τους 96 που μέτρησαν, γλίτωσαν τον θάνατο μόνο τέσσερις. Το βρέφος, μια νεαρή γυναίκα, που τα κορμιά των συγχωριανών της την κάλυψαν πέφτοντας την ώρα του πολυβολισμού, και δύο 24χρονοι άνδρες που οι σφαίρες τούς τραυμάτισαν επιπόλαια. Και γι’ αυτό το έγκλημα, όλοι στους Λιγκιάδες απαιτούν μια απάντηση για το ολοκαύτωμα.
Ιστορικές πηγές, από την άλλη, αναφέρουν ότι πρόκειται για αντίποινα των κατακτητών στο φόνο του αντισυνταγματάρχη της 1ης Ορεινής Μεραρχίας, Γιόζεφ Ζάλμινγκερ. Κι αυτό διότι, δύο ημέρες πριν το ολοκαύτωμα, το στρατιωτικό του όχημα έπεσε και στη συνέχεια ανετράπη σε οδόφραγμα ανταρτών, οι οποίοι τον εκτέλεσαν. Ο Γερμανός αντισυνταγματάρχης ήταν «συνοδοιπόρος» του Χίτλερ
Ο μοναδικός επιζώνΟ μοναδικός επιζών της σφαγής είναι ο 70χρονος Παναγιώτης Μπαμπούσκας. Τα σημάδια από τη γερμανική ξιφολόγχη υπάρχουν ακόμη στο σώμα του. Τότε ήταν βρέφος 4 μηνών και τον βρήκαν δύο μέρες αργότερα, ανάμεσα σε άλλα πτώματα, τραυματισμένο, στην αγκαλιά της νεαρής νεκρής μητέρας του, σε ένα υπόγειο.
Το 2007 ο κ. Μπαμπούσκας ταξίδεψε μαζί με άλλους επιζήσαντες στη Γερμανία, προσκεκλημένος του Πανεπιστημίου του Μονάχου σε ένα συνέδριο για τα εγκλήματα της Βέρμαχτ στην Ελλάδα. «Έρχονταν νέοι άνθρωποι, φοιτητές, μας αγκάλιαζαν, κάποιοι έκλαιγαν. Όταν πήραμε τον λόγο και μιλήσαμε για τους Λιγκιάδες, εγώ και ένας ακόμη συντοπίτης, μας χειροκροτούσαν για ώρα πολλή».
Δεν συμπάθησε τους βετεράνους του πολέμου ή τους συγγενείς τους. «Ήταν ψυχροί, απόμακροι. Στον κύκλο ομιλητών που ανήκαν βετεράνοι των κατοχικών στρατευμάτων όλοι καμώνονταν ότι δεν γνώριζαν, δεν είχαν ακούσει, βρίσκονταν μακριά από όλες τις σφαγές ή τις λεηλασίες». Ο δήμαρχος της πόλης Μίτενβαλντ Χέρμαν Ζάλμινγκερ, γιος του αντισυνταγματάρχη Καταδρομών Γιόζεφ Ζάλμινγκερ, η εκτέλεση του οποίου από αντάρτες του ΕΔΕΣ θεωρείται η αφορμή για τα αντίποινα στους Λιγκιάδες, αρνήθηκε να δεχτεί την ελληνική αντιπροσωπεία. «Απάντησε ξερά και απότομα στους καθηγητές και στους φοιτητές που είχαν την ιδέα αυτής της συνάντησης ότι δεν δέχεται Έλληνες» εξηγεί ο κ. Μπαμπούσκας, μιλώντας σε εφημερίδες της εποχής.
Σύμφωνα με τις μαρτυρίες τριών κατοίκων που επέζησαν της σφαγής - μιας γυναίκας που κάλυψαν το σώμα της τα άψυχα κορμιά των συγχωριανών της, καθώς και δύο 24χρονων που τραυματίστηκαν πιο ελαφρά , οι Γερμανοί με το πρόσχημα ότι όλοι θα μεταφερθούν στα Γιάννενα, άρχισαν τις συλλήψεις.
Στη συνέχεια, κατά ομάδες, τους έκλειναν στα υπόγεια διαφόρων σπιτιών και άρχιζαν τις εκτελέσεις. Οι επόμενες πράξεις του δράματος ήταν λεηλασία και φωτιά.
Στάχτη έγιναν 43 σπίτια, καθώς και 57 υποστατικά, στάβλοι και καλύβες.
Και από τότε, η συγκεκριμένη μέρα, οι κάτοικοι του χωριού ζητούν απαντήσεις, που ποτέ δεν παίρνουν.
