Η πιο κρίσιμη ευρωπαϊκή Σύνοδος Κορυφής από την κυκλοφορία του ευρώ το 1999 πραγματοποιείται την Πέμπτη και την Παρασκευή στις Βρυξέλλες, όπου οι Ευρωπαίοι ηγέτες καλούνται να λάβουν συγκεκριμένες, υλοποιήσιμες και αποτελεσματικές αποφάσεις για την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους που απειλεί το μέλλον της Ευρωζώνης.
Πριν το δείπνο εργασίας το βράδυ της Πέμπτης, θα γίνει η «προπαρασκευαστική» συνάντηση του άτυπου διευθυντηρίου των Βρυξελλών, ουσιαστικά μία «μίνι-Σύνοδος» πριν τη συνάντηση των ηγετών των «27», όπου θα συμμετέχουν η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ, ο Γάλλος πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί, ο πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι, ο επικεφαλής της Κομισιόν Ζοζέ Μπαρόζο, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χέρμαν βαν Ρομπάι και ο Ευρωπαίος επίτροπος, αρμόδιος για τις Οικονομικές και Νομισματικές Υποθέσεις Όλι Ρεν.
Ορισμένοι από τους Ευρωπαίους ηγέτες θα συναντηθούν, πριν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος στη Μασσαλία.
Σύμφωνα με το
πρόγραμμα της Συνόδου, το βράδυ της Πέμπτης θα γίνει το άτυπο δείπνο των Ευρωπαίων ηγετών (20:30 - 23:30 ώρα Ελλάδος), ενώ είναι πιθανό να ακολουθήσει συνέντευξη Τύπου από τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χέρμαν βαν Ρομπάι και τον επικεφαλής της Κομισιόν Ζοζέ Μπαρόζο.
Νωρίς το μεσημέρι της Παρασκευής (12:00 - 14:30) θα γίνει η κύρια συνεδρίαση του Συμβουλίου και θα ακολουθήσει το δείπνο εργασίας (14:30 - 16:00). Αμέσως μετά θα γίνει η συνέντευξη των κ.κ. Ρομπάι-Μπαρόζο και στη συνέχεια είναι πιθανό να γίνουν συνεντεύξεις Τύπου από τις εθνικές αντιπροσωπείες.
Το πρόγραμμα ενδέχεται να αλλάξει εάν συγκληθεί Σύνοδος των αρχηγών των κρατών-μελών
της Ευρωζώνης.
Στην
πρόσκλησή του προς τους Ευρωπαίους ηγέτες, ο Χέρμαν βαν Ρομπάι αναφέρει ότι στο άτυπο δείπνο της Πέμπτης θα συζητηθούν οι τελευταίες εξελίξεις στις αγορές, καθώς και η οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση.
Είναι επιτακτική ανάγκη, τονίζει, εκτός από τα «σημαντικά μέτρα που έχουν ληφθεί» μέχρι σήμερα, «να συμφωνήσουμε σε μία ευρύτερη προσέγγιση», που θα ενισχύει τα βραχυπρόθεσμα εργαλεία διαχείρισης της κρίσης, όπως επίσης και στην «αποφασιστικότητα να αποδεχθούμε μεσοπρόθεσμα περαιτέρω μέτρα για την ενίσχυση της οικονομικής μας ένωσης».
Η συζήτηση αυτή, στην οποία έχει προσκληθεί ο πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι, θα είναι στη βάση έκθεσης που έχει ετοιμάσει ο κ. Ρομπάι μαζί με τον κ. Μπαρόζο και τον Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ.
Σφιχτοί κανόνες και αναθεώρηση των ΣυνθηκώνΑνάμεσα στα ακανθώδη θέματα που βρίσκονται στο τραπέζι είναι: η αλλαγή της Συνθήκης που θέλει πάση θυσία η Γερμανία, ώστε να επισημιοποιήσει μια νέα πειθαρχία που θα περνάει κυρίως από «χρυσούς κανόνες» για όλες τις χώρες με ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς, σχεδόν αυτόματες χρηματοπιστωτικές κυρώσεις εναντίον των κρατών που παραβιάζουν τους δημοσιονομικούς κανόνες και ένα αυξημένο δικαίωμα παρέμβασης της ΕΕ στα σχέδια των εθνικών προϋπολογισμών.
Η μεταρρύθμιση θα γίνει και με τις 27 χώρες της ΕΕ και με ποιές ρυθμίσεις, ή μήπως μόνο με τις 17 χώρες της Ευρωζώνης; Στην προπαρασκευαστική συνάντηση που πραγματοποιήθηκε χθες το βράδυ μεταξύ υψηλόβαθμων αξιωματούχων (από ελληνικής πλευράς συμμετείχε ο σύμβουλος του κ. Παπαδήμου, Γκίκας Χαρδούβελης) δεν σημειώθηκε πρόοδος.
Η Βρετανία μοιάζει εξάλλου θα θέλει ανταλλάγματα που είναι δύσκολο να δεχθούν οι εταίροι της για να δεχθεί μια αλλαγή της συνθήκης. Το Παρίσι και το Βερολίνο φαίνονται ως εκ τούτου έτοιμα για μια συμφωνία στους κόλπους μόνο της Ευρωζώνης, με κίνδυνο να διευρυνθεί το χάσμα στην Ευρώπη.
Ο στόχος είναι να δοθούν εγγυήσεις στη Γερμανία και στην ΕΚΤ ώστε αυτή να δεχθεί να κάνει περισσότερα για την επίλυση της κρίσης του χρέους.
Ο πρόεδρος της ευρωτράπεζας Μάριο Ντράγκι άφησε να εννοηθεί ότι θα μπορούσε να το κάνει
σε περίπτωση που υιοθετηθεί πράγματι από την Ευρωζώνη «ένα δημοσιονομικό σύμφωνο».
Άλλο θέμα τριβής είναι το γεγονός ότι ορισμένες χώρες θέλουν να υπάρξουν πιο βραχυπρόθεσμα μέτρα, που θα ενισχύσουν τα χρηματοπιστωτικά τείχη προστασίας της Ευρωζώνης.
Ζητούν να αυξηθούν με κάποια μορφή τα μέσα του μηχανισμού αρωγής της Νομισματικής Ένωσης (EFSF), επιτρέποντάς του, μεταξύ άλλων, να έχει κάποια στιγμή πρόσβαση στη χρηματοδότηση της ΕΚΤ. Η Γαλλία το υποστηρίζει, η Γερμανία αρνείται.
Ασφυκτικές πιέσεις από τις αγορέςΟι πιέσεις για την επιτυχία της διήμερης Συνόδου Κορυφής αυξήθηκαν μετά την νέα απειλή του οίκου αξιολόγησης S&P για υποβάθμιση μιας σειράς ευρωπαϊκών τραπεζών.
Σύμφωνα με κοινοτική πηγή που επικαλείται η Deutsche Welle, υπάρχουν σημαντικότατες διαφωνίες μεταξύ του γερμανογαλλικού άξονα και της Κομισιόν τόσο ως προς το πώς θα κατοχυρωθεί νομικά η αυστηρή δημοσιονομική πειθαρχία στην Eυρωζώνη, όσο και ως προς τα μέσα που θα πρέπει να διατεθούν για να σβήσει η πυρκαγιά που έχει ανοίξει στην Ευρώπη η κρίση χρέους.
Η κατάσταση περιγράφεται ως εξαιρετικά κρίσιμη με την κ. Μέρκελ να επιμένει ότι δεν πρόκειται να αποχωρήσει από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων, αν δεν υπάρξει συμφωνία για μια ουσιαστική αναθεώρηση των ευρωπαϊκών συνθηκών που να δεσμεύουν, αν όχι τους «27», τουλάχιστον τα 17 μέλη της Ευρωζώνης σε διακρατικό επίπεδο.
Από την άλλη πλευρά, οι κ.κ. Ρομπάι, Μπαρόζο και Γιούνκερ, υποστηρίζουν ότι δεν χρειάζεται να γίνει αναθεώρηση των Συνθηκών γιατί η διαδικασία είναι χρονοβόρα και με αβέβαιο αποτέλεσμα και αντιπροτείνει μια νομικά κατοχυρωμένη αυτοδέσμευση των Ευρωπαίων εταίρων για δημοσιονομική πειθαρχία με μια απλή προσθήκη στο Πρωτόκολλο 12 της Συνθήκης της Λισαβόνας.
Πηγή των Βρυξελλών είπε μάλιστα χαρακτηριστικά ότι η ουσιαστική αναθεώρηση των Συνθηκών θα ήταν σαν ένα «ταξίδι με βάρκα την ελπίδα». Μια άλλη πηγή ανέφερε ότι οι Γερμανοί διακατέχονται από «φετιχισμό» των Συνθηκών και ότι μια συμφωνία θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει και τα 27 μέλη της ΕΕ για να μη δοθεί το μήνυμα μιας διαιρεμένης Ευρώπης.
Γερμανός κυβερνητικός εκπρόσωπος αποκάλεσε τη δέσμη ιδεών του κ. Ρομπάι «τυπικό τρικ των Βρυξελλών», που δεν πρόκειται να καθησυχάσει τις αγορές και την κοινή γνώμη.
«Η Γερμανία δεν πρόκειται να κάνει σάπιους συμβιβασμούς, και εν ανάγκη ή θα ζητήσει παράταση της διάρκειας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ή θα προτείνει νέο γύρο διαπραγματεύσεων πριν από τα Χριστούγεννα», ανέφερε.
Ωστόσο, η γερμανική εμμονή για ευρεία αναθεώρηση των Συνθηκών προκαλεί αντιδράσεις και εντός της ΕΕ.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Τσεχίας Κάρελ Σβάρτσενμπεργκ προειδοποίησε ότι πριν από τις μεταρρυθμίσεις πρέπει να γίνουν δημοψηφίσματα και διερωτήθηκε αν σε μια στιγμή που το ευρωπαϊκό οικοδόμημα βρίσκεται στο σημείο μηδέν, υπάρχει η τόλμη για ψηφοφορίες στα επιμέρους χώρες.
Από την πλευρά του ο Σουηδός ομόλογός του Καρλ Μπιλντ, υπογράμμισε ότι σε περίπτωση που το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ελέγχει τις αποφάσεις των κοινοβουλίων τότε τίθενται εν αμφιβόλω βασικές αρχές της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας.
Πάντως η καγκελάριος φαίνεται να ενισχύεται στην εμμονή της για ευρεία αναθεώρηση των Συνθηκών και από τον αμερικανικό παράγοντα.
Σε τηλεφωνική συνομιλία που είχε το βράδυ της Τετάρτης με τον Αμερικανό πρόεδρο, ο κ. Ομπάμα συμφώνησε μαζί της για τη σημασία μιας «διαρκούς και αξιόπιστης λύσης» του προβλήματος του χρέους και υπογράμμισε τη θέλησή του να συνεχίσει τη συνεργασία σε αυτό το θέμα, «αναγνωρίζοντας τις υπηρεσίες της», όπως ανέφερε ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου.