“Το i-R παρουσιάζει Τι ακριβως θα κάνει το ΠΑΣΟΚ με τα χρεη μας στις Τράπεζες και ΠΟΙΟ ακριβως θα ειναι το νομοσχέδιο που θα ψηφίσει για να ανακουφίσει τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά απο τη θηλιά των δανείων, καρτών κλπ
Ο Γ.Παπακωνσταντίνου απαντώντας στη ΝΔ σήμερα είπε:
"Πάλι αδιάβαστοι πιάστηκαν στη Νέα Δημοκρατία.
Άλλη μια γκάφα προστίθεται στις προηγούμενες.
Για άλλη μια φορά επιβεβαιώνουν στους Έλληνες πολίτες ότι τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, οι δανειολήπτες, απλώς δεν τους ενδιαφέρουν. Νοιάζονται μόνο για τις Τράπεζες και για τους ισολογισμούς τους.
Και βέβαια, κινδυνολογούν συνεχώς, ασύστολα και εντελώς ανεύθυνα"
Διαβάστε στη συνέχεια τα ντοκουμέντα αλλά και 13 ερωτήσεις και απαντήσεις με όλες τις ενδεχόμενες απορίες σας και τι απαντήσεις δίνει το ΠΑΣΟΚ. Ας ξεκινήσουμε πρώτα απο τις ερωτήσεις μας και τις απαντήσεις...(γιατι ΟΛΟΙ χρωσταμε στις τράπεζες)
1. Τι διαστάσεις λαμβάνει σήμερα το φαινόμενο της υπερχρέωσης των ελληνικών νοικοκυριών;
Εφιαλτικές. Από το 2003 έως το 2008 τα χρέη των νοικοκυριών προς τις τράπεζες έχουν σχεδόν τριπλασιαστεί. Ξεπερνούν σήμερα τα 100 δις ευρώ, δηλαδή είναι αυξημένα κατά 190% σε σχέση με το 2003. Σύμφωνα μάλιστα με πρόσφατη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Επιτροπής Κοινωνικής Προστασίας η χώρα μας εμφανίζει για το 2008 τη μεγαλύτερη αύξηση μη εξυπηρετούμενων καταναλωτικών δανείων, στο 6,9%, από 6% το 2007.
Μεταβολή χρηματοδότησης νοικοκυριών, 2004-2008
Μεταβολή (%)
Σύνολο 189,8%
Στεγαστικά 190,2%
Καταναλωτικά 193,6%
Λοιπά 144,5%
2. Τι σημαίνει πρακτικά ρύθμιση χρεών;
Δίνουμε τη δυνατότητα, μέσα από καθορισμένη δικαστική διαδικασία, σε όσους καταναλωτές έχουν διαπιστωμένη και μόνιμη αδυναμία να αποπληρώσουν τα χρέη τους, να τα ρυθμίσουν και να απαλλαγούν από αυτά, εξοφλώντας με ρεαλιστικούς με βάση το εισόδημά τους όρους ένα μέρος των χρεών που καθορίζεται από το Δικαστήριο και δεν μπορεί να είναι μικρότερο από το 10% των οφειλών. Απαραίτητη προϋπόθεση για να συμβεί κάτι τέτοιο είναι να μην υφίστανται περιουσιακά στοιχεία και να μην επαρκούν τα τρέχοντα εισοδήματα του καταναλωτή για την ικανοποίηση των δανειακών υποχρεώσεων. Στην περίπτωση αυτή, ο οφειλέτης αναλαμβάνει την υποχρέωση να καταθέτει κάθε μήνα για τρία έως πέντε έτη μέρος του εισοδήματός του στους πιστωτές. Αν δεν τηρήσει τις υποχρεώσεις του δεν επέρχεται απαλλαγή από τα χρέη.
3. Πώς θα προκύπτει το ποσό το οποίο θα πρέπει να καταβάλει κάθε μήνα ο οφειλέτης στους πιστωτές για 3-5 έτη;
Το ποσό αυτό θα προσδιορίζεται από το δικαστήριο, το οποίο θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τα εισοδήματα του οφειλέτη από την εργασία του και να τα σταθμίζει με τις βιοτικές ανάγκες του ιδίου και των προστατευόμενων μελών της οικογένειάς του. Σε κάθε περίπτωση, μέχρι τη λήξη της περιόδου των 3-5 ετών, πρέπει να έχει εξοφληθεί ποσοστό τουλάχιστον 10% των συνολικών οφειλών του οφειλέτη. Από κει κι έπειτα κηρύσσεται η οριστική απαλλαγή του οφειλέτη από τα χρέη του.
4. Τι γίνεται εάν ένας οφειλέτης αντιμετωπίζει εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες και τα εισοδήματά του δεν επαρκούν για την εξόφληση τουλάχιστον του 10% των συνολικών οφειλών του;
Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, ιδίως σε περιπτώσεις χρόνιας ανεργίας, σημαντικών προβλημάτων υγείας, όπου το εισόδημα του οφειλέτη δεν επαρκεί για την κάλυψη στοιχειωδών βιοτικών του αναγκών, είναι δυνατός ο προσδιορισμός χαμηλότερων ή και μηδενικών καταβολών. Αυτό ακόμα κι αν δεν προκύπτει η εξόφληση του ελάχιστου ποσοστού του 10% των συνολικών οφειλών. Το δικαστήριο μπορεί να επανεξετάζει κάθε οκτώ μήνες, ή και νωρίτερα αυτεπαγγέλτως ή μετά από αίτηση του οφειλέτη ή του πιστωτή, εάν συντρέχουν οι προϋποθέσεις για τις εξαιρετικές αυτές περιπτώσεις.
5. Προστατεύεται η κύρια κατοικία του οφειλέτη;
Η κύρια κατοικία του οφειλέτη, κατά την διαδικασία ρύθμισης και απαλλαγής από τα χρέη, προστατεύεται. Ο οφειλέτης μπορεί να ζητήσει την εξαίρεσή της από την περιουσία που ρευστοποιείται για την ικανοποίηση των πιστωτών, εφόσον δεν υπερβαίνει σε έκταση το προβλεπόμενο από τις ισχύουσες διατάξεις όριο αφορολόγητης απόκτησης πρώτης κατοικίας, προσαυξανόμενο κατά είκοσι επί τοις εκατό. Σε αυτή την περίπτωση αναλαμβάνει την υποχρέωση να εξοφλήσει σε χρονικό διάστημα που δεν υπερβαίνει τα είκοσι έτη, με περίοδο χάριτος και σε ευνοϊκούς όρους, ποσό οφειλών μέχρι το 85% της εμπορικής αξίας του ακινήτου, όπως αυτή αποτιμάται από το δικαστήριο.
6. Απαλλαγή χρεών σημαίνει πτώχευση;
Η διαδικασία αυτή διαφέρει ριζικά από την πτώχευση των εμπόρων, όσον αφορά τον επιδιωκόμενο σκοπό. Ενώ στην τελευταία προτάσσεται η ικανοποίηση των πιστωτών, στην απαλλαγή του καταναλωτή από τα χρέη του στόχος είναι η επανένταξή του στην οικονομική και κοινωνική ζωή με την επανάκτηση της οικονομικής ελευθερίας που συνεπάγεται η εξάλειψη των χρεών που αδυνατεί να αποπληρώσει.
7. Σε ποιες άλλες χώρες εφαρμόζονται αντίστοιχες ρυθμίσεις;
Με αφετηρία το παράδειγμα των ΗΠΑ (13ο κεφάλαιο της Bankruptcy Reform Act, 1978), που διαθέτουν ήδη εδώ και 30 χρόνια ρυθμίσεις για την απαλλαγή των υπερχρεωμένων ιδιωτών από τα χρέη τους, όταν αυτοί αδυνατούν να ανταποκριθούν σε αυτά, και άλλες χώρες την τελευταία 15ετία έχουν υιοθετήσει αντίστοιχες ρυθμίσεις. Για παράδειγμα ο γερμανικός πτωχευτικός νόμος του Οκτωβρίου 1994, που ισχύει από την 01.01.1999 (άρθρα 304 – 314), ο σουηδικός νόμος για τη ρύθμιση χρεών (1992), ο ολλανδικός νόμος για τη ρύθμιση χρεών ιδιωτών (1998), ο φινλανδικός νόμος (1993), ο αυστριακός νόμος (1994), ο γαλλικός νόμος (1992), καθώς επίσης οι πρόσφατοι νόμοι στο Βέλγιο (2006) και την Ιταλία (2008).
8. Ποιους αφορά η ρύθμιση χρεών και υπό ποιες προϋποθέσεις μπορεί ένας δανειολήπτης να διεκδικήσει ρύθμιση και απαλλαγή από χρέη;
Οι ρυθμίσεις της πρότασης νόμου καθορίζουν τις προϋποθέσεις ρύθμισης και απαλλαγής των φυσικών προσώπων από χρέη που δεν προέρχονται από την άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας. Χρέη που προέρχονται από περιορισμένη σε έκταση επαγγελματική δραστηριότητα που δεν προσδίδει όμως στον οφειλέτη την εμπορική ιδιότητα μπορούν να υπαχθούν στη διαδικασία που προβλέπει η πρόταση νόμου. Σε κάθε περίπτωση όμως, εξαιρούνται τα πρόστιμα, οι χρηματικές ποινές και οι εισφορές προς ασφαλιστικούς οργανισμούς. Η απαλλαγή προϋποθέτει την υποβολή ειλικρινών στοιχείων για τα εισοδήματά του οφειλέτη, καθώς διαφορετικά μπορεί να προσβληθεί το κύρος της.
9. Ποιος είναι ο σκοπός της ρύθμισης;
Σκοπός της είναι να αποκλείσει οποιαδήποτε δυνατότητα ατομικής ή συλλογικής εκτέλεσης στη μελλοντική περιουσία του καταναλωτή για παλαιότερες της ρύθμισης χρεών οφειλές.
10. Τι κίνητρα έχουν τα πιστωτικά ιδρύματα να αποδεχτούν τη ρύθμιση χρεών;
Και τα δύο μέρη έχουν σημαντικά κίνητρα να έρθουν σε μια μεταξύ τους συμφωνία. Ιδιαίτερα οι πιστωτές και τα πιστωτικά ιδρύματα γνωρίζουν ότι είναι προτιμότερο να επέλθει μια ρύθμιση χρεών που θα διασφαλίζει και με τη δική τους σύμφωνη γνώμη ένα εύλογο ποσό εξόφλησης της οφειλής σύμφωνα πάντα με τις οικονομικές δυνατότητες των δανειοληπτών, από το να προκύψει απαλλαγή από χρέη χωρίς τη δική τους συμμετοχή.
11. Με ποια διαδικασία προκύπτει η απαλλαγή του δανειολήπτη;
Η απαλλαγή του υπερχρεωμένου καταναλωτή υλοποιείται σε 3 στάδια. Στο πρώτο στάδιο επιδιώκεται η εξωδικαστική επίλυση της διαφοράς στη βάση ενός πλάνου εξυγίανσης των χρεών. Στο δεύτερο στάδιο, και εφόσον δεν ευοδωθεί το πρώτο, ο οφειλέτης δικαιούται να υποβάλει αίτηση για έναρξη της διαδικασίας απαλλαγής από τα χρέη, με σκοπό να επιδιωχθεί δικαστικώς πλέον η συναινετική αποδοχή του. Με την υποβολή της αίτησης, ο οφειλέτης επισυνάπτει μεταξύ άλλων εκ νέου σχέδιο εξυγίανσης των οφειλών (το οποίο θα μπορούσε να είναι ίδιο με το προηγούμενο) με σκοπό να επιδιωχθεί δικαστικώς αυτή τη φορά η συναινετική αποδοχή του. Αν δεν αντικρούσουν το σχέδιο οι πιστωτές εντός ορισμένης προθεσμίας λογίζεται ότι το αποδέχθηκαν. Στο τρίτο στάδιο, σε περίπτωση που δεν προκύψει συναινετική αποδοχή κατά την προηγούμενη φάση, ξεκινά πλέον η δικαστική διαδικασία ρύθμισης των χρεών και απαλλαγής από αυτά και ελέγχεται αυτεπαγγέλτως αν πληρούνται οι σχετικές προϋποθέσεις.
12. Τι συνεπάγεται για τη λειτουργία των πιστωτικών ιδρυμάτων μια τέτοια ρύθμιση;
Τα πιστωτικά ιδρύματα θα πρέπει ασφαλώς να αναπτύξουν κριτήρια με βάση τα οποία θα αξιολογούν ορθολογικότερα την πιστοληπτική ικανότητα των υποψήφιων δανειοληπτών. Επιπλέον, θα πρέπει να δημιουργήσουν εσωτερικούς μηχανισμούς αξιολόγησης για την αποδοχή ή μη των σχεδίων απαλλαγής από τα χρέη. Ένα σημαντικό παράπλευρο όφελος της ρύθμισης είναι ότι συμβάλλει στην ανάπτυξη μιας κουλτούρας διαβούλευσης, διαπραγμάτευσης και ρύθμισης των χρεών, που στη σημερινή πρακτική είναι ανύπαρκτη, καθώς δίνει τη δυνατότητα στους πιστωτές να πληροφορούνται τη συνολική οικονομική κατάσταση του οφειλέτη, τους κινδύνους και τις αδυναμίες εξυπηρέτησης χρεών, και να υιοθετήσουν ενόψει της πιθανής απαλλαγής από τα χρέη ηπιότερες και ρεαλιστικότερες προσδοκίες.
13. Πώς προστατεύεται η μελλοντική φερεγγυότητα του δανειολήπτη που έχει προχωρήσει σε ρύθμιση και απαλλαγή από χρέη απέναντι στα πιστωτικά ιδρύματα;
Η ρύθμιση χρεών δεν ισοδυναμεί με πτώχευση. Πρόκειται για μια νομική ασπίδα που στόχο έχει την προστασία των καταναλωτών, όχι την διακινδύνευση της φερεγγυότητάς τους. Για το σκοπό αυτό η ρύθμιση και η απαλλαγή από χρέη δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο επεξεργασίας δεδομένων οικονομικής συμπεριφοράς από πιστωτικά ιδρύματα ή τρίτους για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των τριών και πέντε ετών αντίστοιχα.
ΕΙΣΗΓΗΤΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
Στην Πρόταση Νόμου
«Ρύθμιση των χρεών υπερχρεωμένων καταναλωτών»
Προς τη Βουλή των Ελλήνων
Η εισοδηματική στενότητα, τα απαράδεκτα υψηλά επιτόκια στο χώρο ιδίως της καταναλωτικής πίστης, οι επιθετικές πρακτικές προώθησης των πιστώσεων, ατυχείς προγραμματισμοί, απρόβλεπτα γεγονότα στη ζωή των δανειοληπτών (απώλεια εργασίας κ.α.), αποτελούν παράγοντες που συνέβαλαν στην αυξανόμενη υπερχρέωση νοικοκυριών.
Σημαντικός αριθμός δανειοληπτών έχει οδηγηθεί σήμερα στη περιθωριοποίηση καθώς, μη διαθέτοντας σοβαρή αγοραστική δύναμη και δυνατότητα απεγκλωβισμού από την υπερχρέωση, δεν είναι σε θέση να ενταχθούν στην οικονομική και κοινωνική ζωή. Η υπερχρέωση αναδεικνύεται πλέον ως ένα από τα μεγαλύτερα κοινωνικά προβλήματα και στη χώρα μας, το οποίο ως σύγχρονο κοινωνικό κράτος δικαίου, έχουμε καθήκον να αντιμετωπίσουμε. Κανείς δεν μπορεί πια να αγνοεί την αδήριτη ανάγκη να δοθεί η πραγματική δυνατότητα στους υπερχρεωμένους καταναλωτές να πραγματοποιήσουν ένα νέο οικονομικό ξεκίνημα στη ζωή τους.
Το ΠΑΣΟΚ, μετά τις δύο προηγούμενες προτάσεις νόμων για την προστασία των καταναλωτών αναλαμβάνει μία νέα νομοθετική πρωτοβουλία για την εισαγωγή ενός θεσμού που θα δώσει διέξοδο και προοπτική σε χιλιάδες υπερχρεωμένους δανειολήπτες. Ενώ στη δίνη της οικονομικής κρίσης η Κυβέρνηση πρόταξε στο επίκεντρο του ενδιαφέροντός της αποκλειστικά και μόνο την ενίσχυση των τραπεζών, το ΠΑΣΟΚ κατευθύνει τη μέριμνά του στα θύματα του υπέρμετρου δανεισμού. Με τις διαδικασίες και τους θεσμούς που εισάγει η πρόταση νόμου, οι υπερχρεωμένοι καταναλωτές που έχουν αποδεδειγμένη και μόνιμη αδυναμία να εξυπηρετήσουν τα χρέη τους, μπορούν να ρυθμίσουν την εξόφλησή τους με ευνοϊκότερους όρους αλλά και να απαλλαγούν από τα χρέη τους, εφόσον εξυπηρετήσουν για μία περίοδο από τρία έως πέντε έτη με βάση το εισόδημα από την εργασία τους ένα μέρος των χρεών που καθορίζεται από το Δικαστήριο και δεν μπορεί να είναι μικρότερο από το 10% των οφειλών. Ωστόσο, και αυτή η τελευταία προϋπόθεση δεν τίθεται με άκαμπτο τρόπο, καθώς δίνεται η δυνατότητα, κάτω από αυστηρές προϋποθέσεις ελέγχου, και στα νοικοκυριά εκείνα που ζουν υπό εξαιρετικά δυσχερείς συνθήκες και αδυνατούν, δίχως περίσσευμα εισοδήματος να εξυπηρετήσουν έστω και ένα μικρό μέρος των χρεών τους, να επιτύχουν τον απεγκλωβισμό από την υπερχρέωση.
Πρόκειται ουσιαστικά για την καθιέρωση και στη χώρα μας της δυνατότητας του καταναλωτή να απαλλάσσεται από τα χρέη του (της πτώχευσης του καταναλωτή), όταν δεν υφίστανται περιουσιακά στοιχεία για την ικανοποίησή τους και δεν επαρκούν προς τούτο ούτε τα τρέχοντα εισοδήματα του καταναλωτή. Σ’ αυτό το πλαίσιο, η δυνατότητα ρύθμισης των χρεών και απαλλαγής από αυτά, εφόσον ο οφειλέτης εξαντλήσει για ορισμένο χρονικό διάστημα την υποχρέωση εξυπηρέτησής τους, αποτελεί σημαντική διέξοδο για την αντιμετώπιση της υπερχρέωσης αλλά και της επανένταξης των καταναλωτών στην οικονομική ζωή. Άλλωστε, υπάρχουν πλείστα παραδείγματα άλλων χωρών, με αφετηρία αυτό των Ηνωμένων Πολιτειών (13ο κεφάλαιο της Bankruptcy Reform Act, 1978), που διαθέτουν ήδη επί μακρό χρονικό διάστημα ρυθμίσεις για την απαλλαγή των υπερχρεωμένων ιδιωτών από τα χρέη τους, όταν αυτοί αδυνατούν να ανταποκριθούν σε αυτά. Παρόμοιες ρυθμίσεις με αυτές που θεσπίζονται με το παρόν σχέδιο νόμου ισχύουν στον Καναδά, στην Ιαπωνία, στη Μεγάλη Βρετανία, στη Δανία, στη Νορβηγία, στη Σουηδία, στην Αυστρία, στην Ολλανδία, στη Γερμανία, στο Βέλγιο, στη Γαλλία, στη Πορτογαλία, στη Τσεχία, και πρόσφατα στην Ιταλία.
Η δυνατότητα της απαλλαγής του καταναλωτή από τα χρέη του βρίσκει την νομιμοποίησή της ευθέως στο ίδιο το κοινωνικό κράτος δικαίου που επιτάσσει να μην εγκαταλειφθεί ο πολίτης σε μία χωρίς διέξοδο και προοπτική κατάσταση, από την οποία άλλωστε και οι πιστωτές δεν μπορούν να αντλήσουν κανένα κέρδος. Μία τέτοια απαλλαγή χρεών δεν παύει όμως να εξυπηρετεί και ευρύτερα το δημόσιο συμφέρον, καθώς οι καταναλωτές αυτοί επανακτούν ουσιαστικά μέσω των παραπάνω διαδικασιών την αγοραστική τους δύναμη προάγοντας την οικονομική και κοινωνική δραστηριότητα.
Η εν λόγω διαδικασία διαφέρει ριζικά από την πτώχευση των εμπόρων όσον αφορά τον επιδιωκόμενο σκοπό. Ενώ στην τελευταία προτάσσεται η ικανοποίηση των πιστωτών, με μοιραίες συχνά συνέπειες για την επιχείρηση, στόχος των εν λόγω διατάξεων είναι η επανένταξή του υπερχρεωμένου πολίτη στην οικονομική και κοινωνική ζωή με την επανάκτηση της οικονομικής ελευθερίας που συνεπάγεται η εξάλειψη των χρεών που αδυνατεί να αποπληρώσει, καθώς αποκλείει οποιαδήποτε δυνατότητα ατομικής ή συλλογικής εκτέλεσης στην μελλοντική περιουσία του καταναλωτή για προϋφιστάμενες της κήρυξης της πτώχευσης οφειλές. Η (μερική έστω) ικανοποίηση των πιστωτών από το εισόδημα του καταναλωτή για μία συγκεκριμένη χρονική περίοδο προβάλλει ως δοκιμασία και επίδοση του καταναλωτή προκειμένου να επιτύχει το ευεργετικό αποτέλεσμα της απαλλαγής των χρεών με την ολοκλήρωση της πτωχευτικής διαδικασίας.
Η πρόταση νόμου δίνει μία ρεαλιστική προοπτική απεγκλωβισμού από τα χρέη σε όλους τους υπερχρεωμένους καταναλωτές. Διαφυλάττει στα υπερχρεωμένα νοικοκυριά που θα θελήσουν να αξιοποιήσουν τις ρυθμίσεις ένα ελάχιστο επίπεδο οικονομικής διαβίωσης. Με μία πρωτοποριακή ρύθμιση λαμβάνει ιδιαίτερη μέριμνα για τη διατήρηση και προστασία της κύριας κατοικίας των οφειλετών αφού επιτρέπει σε αυτούς να την εξαιρέσουν από την ρευστοποίηση της περιουσίας τους. Τούτο δε με μία διαδικασία που δεν θίγει τα συμφέροντα των πιστωτών.
Το ΠΑΣΟΚ, πριν την τελική διαμόρφωση της πρότασης νόμου, έδωσε σχέδιο αυτής σε δημόσια διαβούλευση. Σε αυτή ανταποκρίθηκαν όλοι οι φορείς, καταθέτοντας τις παρατηρήσεις και τις προτάσεις τους. Κοινή πεποίθηση όλων των πλευρών ήταν ότι η νομοθετική πρωτοβουλία του ΠΑΣΟΚ έρχεται να αντιμετωπίσει ένα υπαρκτό και ιδιαίτερα οξυμένο πρόβλημα της ελληνικής κοινωνίας κατά τρόπο ουσιαστικό, σύγχρονο, θεσμικό, εναρμονισμένο με τις επιταγές ενός σύγχρονου κοινωνικού κράτους δικαίου. Παρατηρήσεις όλων των φορέων λήφθηκαν υπόψη στην τελική διαμόρφωση της πρότασης νόμου.
Με το πρώτο άρθρο καθορίζεται το πεδίο εφαρμογής του νόμου. Σε ρύθμιση και απαλλαγή υπάγονται χρέη που δεν προέρχονται από την άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας. Ωστόσο, εμπίπτουν και χρέη που προέρχονται από περιορισμένη σε έκταση επαγγελματική δραστηριότητα που δεν προσδίδει στον οφειλέτη την εμπορική ιδιότητα, προκειμένου να προστατευθούν από τις ρυθμίσεις και όσοι ασκούν οικονομική δραστηριότητα χωρίς να γίνονται έμποροι. Η προϋπόθεση υπαγωγής είναι κατά τα ισχύοντα και στο πτωχευτικό δίκαιο η οριστική ή επαπειλούμενη – μη δόλια – μόνιμη αδυναμία πληρωμής ληξιπρόθεσμων χρεών. Κάθε οφειλέτης μπορεί να αξιοποιήσει μόνο μία φορά τις ρυθμίσεις για την απαλλαγή χρεών, εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις του νόμου.
Σύμφωνα με τις ρυθμίσεις του σχεδίου νόμου η εν λόγω απαλλαγή του υπερχρεωμένου καταναλωτή επιδιώκεται σε τρία στάδια. Στα δύο πρώτα επιδιώκεται ουσιαστικά η ρύθμιση των χρεών και η απαλλαγή του από το υπόλοιπο αυτών με τη σύμφωνη γνώμη των πιστωτών και των πιστωτικών ιδρυμάτων.
Το πρώτο στάδιο (βλ. άρθρο 2) εκτυλίσσεται πριν ακόμη την υποβολή της αίτησης και περιλαμβάνει την επιδίωξη εξωδικαστικής επίλυσης στη βάση ενός πλάνου εξυγίανσης των χρεών. Δεν ισχύουν κάποιες εκ του νόμου προδιαγραφές για την έναρξη της διαδικασίας αυτής. Θεσπίζεται, ωστόσο, ως προϋπόθεση, η προσκόμιση με την υποβολή της αίτησης απαλλαγής από τα χρέη βεβαίωσης οικείου φορέα με την οποία να βεβαιώνεται ότι κατά το τελευταίο πριν την υποβολή της αίτησης εξάμηνο έγινε προσπάθεια εξώδικης ρύθμισης των οφειλών στη βάση ενός συγκεκριμένου σχεδίου που απέβη άκαρπη (βλ. άρθρο 4 παρ. 1α). Το σχέδιο εμπεριέχει κατάσταση της υπάρχουσας περιουσίας και του εισοδήματος του οφειλέτη, κατάσταση των πιστωτών με τις απαιτήσεις τους ρυθμίσεις σχετικά με την εκκαθάριση των χρεών, δηλώσεις για τις δυνατότητες εξασφάλισης των απαιτήσεων των πιστωτών. Στο στάδιο αυτό τα μέρη είναι ελεύθερα να συμφωνήσουν ό,τι πράγματι κρίνουν προς το συμφέρον τους, ακόμη και σε ένα μηδενικό πλάνο, δηλαδή ακόμα και την απελευθέρωση του οφειλέτη από το χρέος με την καταβολή ενός ποσού χωρίς περαιτέρω περίοδο εξόφλησης επιπρόσθετου μέρους του χρέους. Άλλωστε, οι νέοι θεσμοί δημιουργούν και ισχυρά κίνητρα στα δύο μέρη να έρθουν σε μία μεταξύ τους συμφωνία. Ιδιαίτερα για τους πιστωτές και τα πιστωτικά ιδρύματα, διότι γνωρίζουν ότι με την υποβολή της αίτησης και την προώθηση της διαδικασίας για την απαλλαγή από τα χρέη, το ύψος των καταβολών και η απαλλαγή από τα χρέη θα επέλθουν χωρίς τη σύμφωνη πλέον γνώμη τους. Σ’ αυτή την περίπτωση ο οφειλέτης δεσμεύεται, με ρεαλιστικούς με βάση το εισόδημά του όρους ή με ασφάλειες τρίτων, για την εξυπηρέτηση ενός μέρος του χρέους, που κατά πάσα πιθανότητα θα είναι υψηλότερο από αυτό που θα εισέπρατταν οι μισθωτές αν ακολουθηθεί η διαδικασία απαλλαγής. Εξάλλου, η έναρξη της διαδικασίας συνεπάγεται και πλήθος εξόδων για τον οφειλέτη που εκ των πραγμάτων θα μειώσει τις δυνατότητες αποπληρωμής μεγαλύτερης οφειλής.
Τα πιστωτικά ιδρύματα θα πρέπει ασφαλώς να αναπτύξουν κριτήρια με βάση τα οποία θα αξιολογούν τα εν λόγω σχέδια και να καθορίσουν τα αρμόδια όργανα για τη λήψη αποφάσεων σχετικά με την αποδοχή τους ή όχι. Ένα πρόσθετο επομένως αποτέλεσμα από την εισαγωγή του θεσμού αποτελεί η προαγωγή μίας κουλτούρας διαλόγου, διαπραγμάτευσης και ρύθμισης των χρεών, που σήμερα είναι ανύπαρκτη. Αντίθετα, με τη ρύθμιση δίνεται η δυνατότητα στους πιστωτές να πληροφορούνται την συνολική οικονομική κατάσταση του οφειλέτη, τους κινδύνους και τις εγγενείς αδυναμίες εξυπηρέτησης των χρεών και να υιοθετήσουν, ενόψει της πιθανής πτώχευσης του καταναλωτή, ηπιότερες και ρεαλιστικότερες προσδοκίες.
Σε περίπτωση που η διαδικασία εξωδικαστικής επίλυσης δεν οδηγήσει σε κάποιο αποτέλεσμα, ο οφειλέτης δικαιούται να υποβάλει αίτηση για έναρξη της διαδικασίας απαλλαγής από τα χρέη. Με την υποβολή της αίτησης, ο οφειλέτης επισυνάπτει μεταξύ άλλων εκ νέου σχέδιο εξυγίανσης των οφειλών (το οποίο θα μπορούσε να είναι ίδιο με το προηγούμενο) με σκοπό να επιδιωχθεί δικαστικώς αυτή τη φορά η συναινετική αποδοχή του. Μέχρι να ληφθεί απόφαση επ’ αυτού, δεν ξεκινά η διαδικασία απαλλαγής από τα χρέη (βλ. άρθρο 4 παρ. 3). Ο οφειλέτης προσκομίζει καταστάσεις πιστωτών και απαιτήσεών τους, διασφαλίζοντας την πληρότητά τους. Αν τα στοιχεία αποδειχθούν ελλιπή, η αίτηση ρύθμισης ή απαλλαγής από τα χρέη απορρίπτεται εφόσον η έλλειψη αποδίδεται σε δόλο ή βαριά αμέλεια του οφειλέτη. Σε κάθε περίπτωση δεν επέρχεται η απαλλαγή από χρέη που δεν συμπεριελήφθησαν στις παραπάνω καταστάσεις (βλ. άρθρο 4 παρ. 7), ενώ δεν υπάρχουν περιορισμοί ως προς το περιεχόμενο του σχεδίου. Αν δεν αντικρούσουν το σχέδιο οι πιστωτές εντός ορισμένης προθεσμίας τεκμαίρεται ότι το αποδέχθηκαν (βλ. άρθρο 4 παρ. 4). Αν διαφωνούν με αυτό μεμονωμένοι πιστωτές μπορεί να υποκατασταθεί υπό προϋποθέσεις η συναίνεσή τους από το δικαστήριο (βλ. άρθρο 4 παρ. 8 έως 10). Με την αποδοχή του σχεδίου εκκαθάρισης χρεών τούτο ισχύει πλέον ως συμβιβασμός και θεωρείται ότι ανακλήθηκε η αίτηση για την έναρξη της διαδικασίας απαλλαγής από τα χρέη (άρθρο 4 παρ. 8). Η διαδικασία και η συνακόλουθη σε αυτή απαλλαγή από τα χρέη περιττεύει. Στο παραπάνω στάδιο δεν υφίσταται απαραίτητα ανάγκη ορισμού προσώπου που να συνδράμει την επιδίωξη συμβιβασμού.
Σε περίπτωση που δεν γίνει αποδεκτό σχέδιο εκκαθάρισης των χρεών από τους πιστωτές, ξεκινά πλέον η δικαστική διαδικασία ρύθμισης των χρεών και απαλλαγής από αυτά (άρθρο 5), και ελέγχεται αυτεπαγγέλτως πλέον αν πληρούνται οι σχετικές προϋποθέσεις. Με την αποδοχή της παγώνουν οι οφειλές του καταναλωτή. Η διαδικασία διαμορφώνεται απλούστερη από αυτή της πτώχευσης των εμπόρων, καθώς σύνδικος διορίζεται μόνο όταν υφίσταται προς ικανοποίηση των πιστωτών ρευστοποιήσιμη περιουσία (άρθρο 6 παρ. 1). Το δικαστήριο μπορεί να αρκεστεί σε μία ρύθμιση των χρεών, ανακουφίζοντας τον οφειλέτη με επαναπροσδιορισμό των όρων και του χρονικού διαστήματος εξυπηρέτησης της οφειλής (άρθρο 6 παρ. 2). Εφόσον όμως δεν επαρκούν τα περιουσιακά στοιχεία και εισοδήματά του για την αποπληρωμή των χρεών έστω και με τη διαδικασία της ρύθμισης, το δικαστήριο προχωρά στην υπό όρους απαλλαγή του οφειλέτη από χρέη του. Η ικανοποίηση των πιστωτών γίνεται στο στάδιο αυτό μέσα από το εισόδημα που προσπορίζει από την εργασία του ο οφειλέτης αλλά και με την εκποίηση της περιουσίας του. Ο τελευταίος αναλαμβάνει την υποχρέωση να καταθέτει κάθε μήνα στο ύψος και για το χρονικό διάστημα που προσδιορίζει το δικαστήριο μέρος του εισοδήματός τους στους πιστωτές. Αν δεν τηρήσει τις υποχρεώσεις του δεν επέρχεται η απαλλαγή από τα χρέη.
Η απαλλαγή του οφειλέτη καταναλωτή από τα χρέη του προϋποθέτει την αποδεδειγμένη προσπάθεια του οφειλέτη για περίοδο 3 έως 5 ετών να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις που προκύπτουν από το οριστικό σχέδιο, ενώ προβλέπεται και η υποχρέωσή του για την αποπληρωμή ενός ελάχιστου ποσοστού αποπληρωμής των οφειλών του (συνήθως ενός 10%) προκειμένου να επέλθει η απαλλαγή από το υπόλοιπο των χρεών. Το ποσοστό του χρέους που θα πρέπει να εξοφληθεί στην παραπάνω περίοδο καθορίζεται με βάση το εισόδημα του οφειλέτη (άρθρο 6). Θα ήταν όμως άδικο και ασύμβατο με τον προστατευτικό σκοπό που έχει ο ίδιος ο νόμος, από την εν λόγω δυνατότητα πτώχευσης να αποκλειστούν πολίτες που αποδεδειγμένα και χωρίς υπαιτιότητά τους στερούνται (επαρκών) εισοδημάτων. Η πρόταση νόμου επιτρέπει γι’ αυτό, σε εξαιρετικές περιπτώσεις και υπό διαρκή παρακολούθηση και ανανεούμενη εκτίμηση της οικονομικής κατάστασης του οφειλέτη, τη δυνατότητα απαλλαγής με χαμηλότερες ή και μηδενικές καταβολές (άρθρο 5 παρ. 5).
Με το άρθρο 6 παρ. 2 επιβεβαιώνεται η δυνατότητα προνομιακής ικανοποίησης των πιστωτών με απόκτηση εμπράγματης ασφάλειας σε περιουσιακά του στοιχεία. Με την τρίτη παράγραφο του άρθρου 6 εισάγεται η προστασία της πρώτης κατοικίας κατά την διαδικασία ρύθμισης και απαλλαγής από τα χρέη. Ο οφειλέτης μπορεί να ζητήσει την εξαίρεσή της από την περιουσία που ρευστοποιείται για την ικανοποίηση των πιστωτών. Σε αυτή την περίπτωση αναλαμβάνει την υποχρέωση να εξοφλήσει σε χρονικό διάστημα που δεν υπερβαίνει τα είκοσι έτη με περίοδο χάριτος και σε ευνοϊκούς όρους ποσό οφειλών μέχρι το 85% της εμπορικής αξίας του ακινήτου, όπως αυτή αποτιμάται από το Δικαστήριο.
Η ευδοκίμηση της διαδικασίας απαλλαγής από τα χρέη προϋποθέτει την υποβολή από τον οφειλέτη ειλικρινών στοιχείων για τα εισοδήματά του, καθώς από δόλο ή βαριά αμέλεια παραβίαση της υποχρέωσης αυτής οδηγεί στην έκπτωση από τα ευεργετήματα του νόμου (άρθρο 7). Ο καταναλωτής που επιθυμεί να υπαχθεί σε αυτή οφείλει να επιτρέπει την πρόσβαση στα στοιχεία που απεικονίζουν την οικονομική του κατάσταση και τα τρέχοντα εισοδήματά του. Παραβίαση των υποχρεώσεών του από δόλο επιφέρουν έκπτωση από τη διαδικασία ρύθμισης και απαλλαγής χρεών.
Η ρύθμιση χρεών και η απαλλαγή από χρέη δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο επεξεργασίας δεδομένων οικονομικής συμπεριφοράς από πιστωτικά ιδρύματα ή τρίτους για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των τριών και πέντε ετών αντίστοιχα (άρθρο 8), από το χρονικό σημείο που λήγει η ρύθμιση ή επέρχεται η απαλλαγή.
Αθήνα, 20 Ιουλίου 2009
Οι Προτείνοντες Βουλευτές
ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
ΚΑΤΣΕΛΗ ΛΟΥΚΑ
ΧΡΥΣΟΧΟΪΔΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ
ΡΟΒΛΙΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ
ΑΡΑΠΟΓΛΟΥ ΧΡΥΣΑ
ΒΑΡΒΑΡΙΓΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ
ΒΕΡΡΑΣ ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ
ΒΛΑΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
ΓΙΑΝΝΑΚΑ ΣΟΦΙΑ
ΔΑΜΑΝΑΚΗ ΜΑΡΙΑ
ΕΞΑΡΧΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ
ΖΗΣΗ ΡΟΔΟΥΛΑ
ΚΑΪΛΗ ΕΥΔΟΞΙΑ – ΕΥΑ
ΚΑΡΧΙΜΑΚΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ
ΚΑΤΡΙΝΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ
ΚΑΤΣΙΦΑΡΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ
ΚΕΓΚΕΡΟΓΛΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ
ΚΟΥΣΕΛΑ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ
ΚΟΥΤΣΟΥΚΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
ΜΑΚΡΥΠΙΔΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ
ΜΑΝΤΑΤΖΗ ΤΣΕΤΙΝ
ΜΠΕΡΙΑΤΟΣ ΗΛΙΑΣ
ΜΠΟΛΑΡΗΣ ΜΑΡΚΟΣ
ΝΑΣΙΩΚΑΣ ΕΚΤΩΡΑΣ
ΝΙΩΤΗΣ ΓΡΗΓΟΡΗΣ
ΞΕΝΟΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΡΙΛΙΖΑ
ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ
ΠΑΠΟΥΤΣΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ
ΠΕΡΛΕΠΕ-ΣΗΦΟΥΝΑΚΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ
ΡΑΓΚΟΥΣΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
ΣΑΧΙΝΙΔΗΣ ΦΙΛΙΠΠΟΣ
ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ
ΣΚΟΥΛΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
ΤΖΑΚΡΗ ΘΕΟΔΩΡΑ
ΤΙΜΟΣΙΔΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ
ΤΟΓΙΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ
ΤΣΟΥΡΗ ΕΛΠΙΔΑ
ΧΑΪΔΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ
ΧΑΤΖΗ ΟΣΜΑΝ ΑΧΜΕΤ
Προσπαθούν να διασωθούν. Δεν έχουν την αξιοπρέπει να υποστηρίξουν αυτό που υποστήριζαν από 5 χρόνια. Χθες το βράδυ άνθρωπός μας βρέθηκε σε παρέα που είχε σχέση με την ΕΡΤ. Άκουσε και «έμαθε» πολλά, αλλά αυτό που με εντυπωσίασε είναι πως ο Πρόεδρος της ΕΡΤ, Χρήστος Παναγόπουλος, έλεγε πως είναι ενταγμένος στον ΣΥΝ (!). Ο άνθρωπός μας άκουσε επίσης πως και ο Γενικός Διευθυντής Ενημέρωσης, Γιώργος Λαμπράκος, λέει πως μπορεί να … ήταν φίλος του Ρουσόπουλου (αυτός τον πήγε στην ΕΡΤ), αλλά ποτέ δεν ήταν ΝΔ! Τι κάνουν οι άνθρωποι για να διασωθούν...
