Αυστηρή λιτότητα, σαρωτικές ανατροπές στις εργασιακές σχέσεις και τους μισθούς, νέα φορολογική επιδρομή και δραστικές περικοπές στον δημόσιο τομέα, προβλέπει, μεταξύ άλλων, το νέο Μνημόνιο με τα σκληρά μέτρα που η τρόικα θεωρεί αναγκαία προκειμένου να εγκρίνει το πακέτο βοήθειας προς την Ελλάδα και να υλοποιηθεί το σχέδιο για την αναδιάρθρωση του χρέους (PSI).
Το
in.gr δημοσιεύει το κείμενο του Μνημονίου, όπως αυτό διαμορφώθηκε στην τελική φάση της επεξεργασίας του, με κάθε επιφύλαξη για τις αλλαγές που ενδέχεται να γίνουν στο τελικό κείμενο προτού αυτό υπογραφεί.
Η διάρκεια του προγράμματος στήριξης επεκτείνεται κατά ένα χρόνο, ώς το 2015, με την ελπίδα ότι έως τότε η ελληνική οικονομία θα σταθεί ξανά στα πόδια της και θα κερδίσει το στοίχημα της ανταγωνιστικότητας και της ανάπτυξης.
Στην εισαγωγή του κειμένου αναφέρεται ότι η ελληνική οικονομία αντιμετωπίζει τρεις βασικές προκλήσεις: Πρώτον, η απουσία ανταγωνιστικότητας, δεύτερον η αποκατάσταση της δημοσιονομικής σταθερότητας και τρίτον η αντιμετώπιση των προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο τραπεζικός κλάδος.
Για να ανταποκριθεί η ελληνική οικονομία σε αυτές τις προκλήσεις, επισημαίνεται στο κείμενο, πρέπει να μειωθούν οι ονομαστικοί μισθοί και να επιταχυνθούν οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας, να μειωθεί το μέγεθος της παρέμβασης της κυβέρνησης στην οικονομία μέσω και της προώθησης των ιδιωτικοποιήσεων, καθώς και να ενισχυθεί η ικανότητα της κυβέρνησης να εφαρμόζει πολιτικές μέσω μίας ευρείας μεταρρύθμισης της δημόσιας διοίκησης.
Για το ρυθμό ανάπτυξης, προβλέπεται σωρευτική συρρίνωση του ΑΕΠ κατά 4% με 5% την περίοδο 2012-2013, ενώ για το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών αναφέρεται ότι θα πάρει καιρό μέχρι να υποχωρήσει σε ένα επίπεδο που θα επιτρέπει τη σταθετή μείωση του δημοσίου χρέους.
Η κυβέρνηση δεσμεύεται να επιτύχει ένα πρωτογενές πλεόνασμα στον προϋπολογισμό ύψους 4,5% του ΑΕΠ (περίπου 10 δισ. ευρώ) έως το 2015.
Για το 2012, αναθεωρείται ο στόχος για πλεόνασμα και πλέον εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί πρωτογενές έλλειμμα 1% του ΑΕΠ, ενώ επεκτείνεται η περίοδος της προσαρμογής (του προγράμματος στήριξης δηλαδή) έως το 2015 (κατά ένα έτος).
Για τα
πρόσθετα μέτρα, αναφέρεται ότι χρειάζονται μέτρα 1,5% του ΑΕΠ το 2012 και επιπλέον μέτρα 5% του ΑΕΠ, ώστε να επιτευχθεί ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 4,5% του ΑΕΠ ώς το 2015.
Σε ό,τι αφορά τη μείωση μισθών στο
δημόσιο τομέα, αναφέρεται ότι στόχος είναι η μισθολογική δαπάνη να διαμορφωθεί πέριξ του 9% του ΑΕΠ και αυτό θα περιλαμβάνει εξοικονόμηση δαπανών ύψους 1,5% του ΑΕΠ ώς το 2015.
Προβλέπεται ακόμα η επανεξέταση των ειδικών μισθολογίων (το 1/3 της συνολικής μισθολογικής δαπάνης), ώστε να εξοικονομηθούν δαπάνες 0,2% του ΑΕΠ ετησίως.
Στο κείμενο τίθεται ο στόχος για αποχωρήσεις τουλάχιστον 150.000 δημοσίων υπάλλήλων έως το 2015 και υποχρεωτικές αποχωρήσεις (απολύσεις) 15.000 υπαλλήλων μέχρι το τέλος του 2012.
Προβλέπονται ακόμα περικοπές στις κοινωνικές δαπάνες, νέες προσαρμογές (μειώσεις) στις συντάξεις και περικοπές στις δαπάνες υγείας.
Μέχρι το τέλος Ιουνίου θα αναθεωρηθούν οι κοινωνικές δαπάνες.
Για την επίτεξη του εφετινού δημοσιονομικού στόχου, προτείνεται η μείωση τω αμυντικών δαπανών (κατά 0,15% του ΑΕΠ) και των επενδύσεων κατά 0,2% σε σύγκριση με όσα αναφέρονται στον προϋπολογισμό του 2012.
Έμφαση δίνεται και στην κατάργηση φορέων της γενικής κυβέρνησης.
Στο κομμάτι που αφορά τα
φορολογικά, συνιστάται, μεταξύ άλλων, η κατάργηση του ΚΒΣ, η μείωση αρκετών φοροπαλλαγών και «προνομιακών καθεστώτων (αναφορά στον μειεμένο κατά 30% ΦΠΑ που ισχύει στα νησιά), μία περισσότερο ενιαία φορολογική αντιμετώπιση των εισοδημάτων από κεφάλαιο (ακίνητα, τόκοι).
Στο κείμενο επισημαίνεται ότι η κυβέρνηση είναι δεσμευμένη να παίρνει πρόσθετα μέτρα, όταν τα μέτρα που ήδη λαμβάνονται υποαποδίδουν. Αυτά τα μέτρα θα προβλέπουν νέες μειώσεις στους μισθούς του δημόσιου τομέα, τις κοινωνικές δαπάνες (επιδόματα) και τις αμυντικές δαπάνες.
Στο κείμενο, αφού γίνεται αναφορά στο πρόβλημα της φοροδιαφυγής, τονιζεται ότι είναι αναγκαίο να γίνει μία βαθιά αναδιάρθρωση του εισπρακτικού μηχανισμού.
ΤράπεζεςΣε ό,τι αφορά τον τραπεζικό κλάδο, επισημαίνεται ότι όλες οι τράπεζες θα πρέπει να έχουν βασικό δείκτη ιδίων κεφαλαίων (core tier 1) 9% έως τα τέλη Σεπτεμβρίου και 10% μέχρι τον Ιούνιο του 2013.
Η Τράπεζα της Ελλάδος θα αξιολογήσει τις κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών, με βάση τα επιχειρηματικά σχέδια που θα καταθέσουν οι τράπεζες, τις επιπτώσεις από το PSI και τη μελέτη της Blackrock στα δανειακά χαρτοφυλάκια τους.
Με βάση το πόρισμα της ΤτΕ, οι τράπεζες θα αναθεωρήσουν τα επιχειρηματικά τους σχέδια και να καταθέσουν τα σχέδια τους για τις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου ώς τα τέλη Μαρτίου.
Παράλληλα, η ΤτΕ σε συνεργασία με την τρόικα θα αξιολογήσει ξεχωριστά κάθε τράπεζα με ποιοτικά και ποσοτικά κριτήρια. Αυτή αξιολόγηση θα ολοκληρωθεί στα τέλη Μαρτίου.
Ειδική αναφορά γίνεται και στην Αγροτική Τράπεζα, όπου επισημαίνεται ότι θα κατατεθεί μελέτη για το πως θα επιλυθούν τα ζητήματα που αφορούν στην τράπεζα.
Οι τράπεζες θα πρέπει να βρουν κεφάλαια από την αγορά και η ΤτΕ θα ορίσει συγκεκριμένες προθεσμίες για κάθε τράπεζα ξεχωριστά ώστε τα τέλη Απριλίου. Η προθεσμία αυτή θα λήξει το αργότερο στα τέλη Σεπτεμβρίου.
Οι τράπεζες που θα υποβάλουν αξιόπιστα σχέδια για την κεφαλαιακή τους ενίσχυση θα μπορούν να έχουν πρόσβαση στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, μέσω
κοινών μετοχών και
μετατρέψιμων ομολόγων (contingent convertible bonds - CoCo's). Τα CoCo's μετατρέπονται αυτόματα σε μετοχές όταν ο δείκτης των εποπτικών κεφαλαίων μία τράπεζας υποχωρήσει κάτω από ένα συγκεκριμένο, προκαθορισμένο επίπεδο,
Οι τράπεζες θα έχουν de facto και de jure επιχειρηματική αυτονομία. Τα
δικαιώματα ψήφου των κοινών μετοχών θα είναι αυστηρά περιορισμένα και θα ασκούνται μόνο σε συγκεκριμένες στρατηγικές αποφάσεις.
Το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας θα διακρατεί αυτές τις μετοχές για 2-4 χρόνια, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις για 5 έτη.
Αλλαγές θα γίνουν και στο ΤΧΣ, καθώς θα «σπάσει» σε δύο κομμάτια και θα αλλάξει η διοικητική του δομή, συμπεριλαμβάνοντας ένα Γενικό Συμβούλιο και μία Εκτελεστική Επιτροπή.
ΙδιωτικοποιήσειςΣτο κείμενο επισημαίνεται ότι «η κυβέρνηση προεξοφλεί έσοδα 50 δισ. ευρώ καθόλη τη διάρκεια του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων, συμπεριλαμβανομένων τουλάχιστον 19 δισ. ευρώ έως το 2015.
Μέχρι τα τέλη Μαρτίου θα πρέπει να ορισθούν όλοι οι σύμβουλοι για 13 σχέδια της περιόδου 2012/2013, όπου δεν υπάρχουν ακόμα.
Την ίδια περίοδο, θα μεταφερθούν όλα τα περιουσιακά στοιχεία στο Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων, εξαιρουμένων τραπεζικών μετοχών και ζημιογόνων στοιχείων. Στο Ταμείο θα μεταφερθούν οι εναπομείνουσες μετοχές του ΟΛΠ και του ΟΛΘ.
Μέσα στο πρώτο εξάμηνο θα διατεθούν οι ΔΕΠΑ/ΔΕΣΦΑ, ΕΛΠΕ, ΟΠΑΠ, ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ και το IBC (Διεθνές Ολυμπιακό Κέντρο) και στο β΄εξάμηνο τα λιμάνια, τα αεροδρόμια και η Εγνατία Οδός.
Διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις
Σε ό,τι αφορά την αγορά εργασίας, συνιστάται η μείωση του μοναδιαίου κόστους εργασίας κατά 15% έως το 2015. Αν ο κοινωνικός διάλοφος μέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου δεν συμφωνήσει πάνω σε αυτό το στόχο, η κυβέρνηση θα πρέπει να αναλάβει νομοθετικές πρωτοβουλίες, τονίζεται.
Αυτά συμπεριλαμβάνουν μέγιστη διάρκεια 3 ετών για τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας, με μείωση της μετενέργειας σε 3 από 6 μήνες. Μετά απ' αυτή την περίοδο αν δεν υπάρχει συμφωνία για νέα σύμβαση, τότε θα επιστρέφουμε στο βασικό μισθό και ορισμένα επιδόματα (αρχαιότητας, παιδιών, εκπαίδευσης και επικινδυνότητας). Αυτά θα εφαρμόζονται έως ότου (τυχόν) αντικασταθούν από νέους όρους σε μία συλλογική ή ατομική σύμβαση.
Ακόμη προβλέπεται το πάγωμα των ωριμάνσεων, μέχρι η ανεργία να υποχωρήσει κάτω από το 10% (σ.σ. υπενθυμίζεται ότι το Νοέμβριο 2011 το ποσοστό ανεργίας ανήλθε στο 20,9%).
Για τον
κατώτατο μισθό ορίζεται ότι θα μειωθεί κατά 22% για όλους τους εργαζόμενους, ενώ για τους νέους ηλικίας έως 25 ετών επιπλέον μείωση 10% (συνολικά 32%), ώστε να μειωθεί η διαφορά που υπάρχει συγκριτικά με τους ανταγωνιστές, δηλαδή όπως αναφέρεται στο κείμενο την Πορτογαλία, και τις χώρες της κεντρικής και νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Δήλωση Γ. Παναγιωτακόπουλου
