Του Νίκου Φελέκη
Μάλιστα, πριν 3,5 χρόνια, ο Γ. Παπανδρέου αναγκάστηκε να φύγει από πρωθυπουργός όχι επειδή έκανε δημοψήφισμα ή επειδή το αποτέλεσμα ήταν αντίθετο με τις θέσεις του, αλλά επειδή απλώς ανακοίνωσε την πρόθεσή του να κάνει δημοψήφισμα! Και δεν έχασε μόνον ο Παπανδρέου την πρωθυπουργία, αλλά και το κόμμα του, το ΠΑΣΟΚ, αναγκάστηκε να σχηματίσει κυβέρνηση με δύο κόμματα της Δεξιάς, τη Ν.Δ. και το ΛΑΟΣ, με πρωθυπουργό έναν τεχνοκράτη, τον τραπεζίτη Λουκά Παπαδήμο. Τώρα, ο νυν πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας ανακοίνωσε δημοψήφισμα, και το οποίο εκτός δραματικού απροόπτου ή ανυπέρβλητων τεχνικών δυσκολιών της τελευταίας στιγμής, θα γίνει. Όμως το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος θα καθορίσει αν ο Αλέξης Τσίπρας θα παραμείνει ή όχι πρωθυπουργός και αν η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ θα συνεχίσει να υφίσταται από τη Δευτέρα. Πάντως, και ανεξαρτήτως αποτελέσματος, η δημόσια διαφοροποίηση βουλευτών των ΑΝΕΛ από την επίσημη γραμμή μόνον αδιατάρακτη δεν προϊονίζεται τη συνέχεια για την κυβέρνηση. Ένα πιθανό "όχι" θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να το διαχειριστεί η κυβέρνηση και σχεδόν αδύνατο να σηκώσει το βάρος μιας οριστικής ρήξης με τους εταίρους-δανειστές που μπορεί να οδηγήσει σε έξοδο της χώρας από το ευρώ και εκτροχιασμό της ευρωπαϊκής της πορείας. Γι' αυτό δεν είναι λίγοι αυτοί που θεωρούν πως παρά τα όσα δηλώνει ο Αλέξης Τσίπρας κατά βάθος αυτό που θέλει και τον εξυπηρετεί είναι ένα "ναι". Το "όχι" θα τον βάλει πιο βαθιά στο πρόβλημα, θα του μεγιστοποιήσει το αδιέξοδο και θα τον φορτώσει με ιστορικές, και όχι μόνον, ευθύνες που κανείς πολιτικός δεν θα ήθελε να αναλάβει. Το "ναι" του αφήνει τουλάχιστον ανοιχτή την πόρτα της διαφυγής είτε παραιτούμενος από την πρωθυπουργία είτε προκηρύσσοντας εκλογές. Ας δούμε όμως πιο συγκεκριμένα τι θα συμβεί σε περίπτωση που το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος είναι το "ναι".
Πρώτον, μπορεί ο πρωθυπουργός να δήλωσε πως θα σεβαστεί την ετυμηγορία του λαού όποια κι αν είναι αυτή, όμως -όπως άλλωστε και ο ίδιος υπαινίχθη δηλώνοντας: "δεν είμαι πρωθυπουργός παντός καιρού"- θα είναι δύσκολο γι' αυτόν να διαχειριστεί την αποδοκιμασία μιας κορυφαίας επιλογής του. Θα είναι δύσκολο να εφαρμόσει μια συμφωνία που την έχει αποκηρύξει. Η κυβέρνησή του πολιτικά θα απονομιμοποιηθεί, θα βρεθεί η κυβερνητική πλειοψηφία να είναι σε δυσαρμονία με το λαϊκό αίσθημα κάτι που θα του προσθέσει ένα ακόμη μεγάλο εμπόδιο στη διακυβέρνηση της χώρας. Σημειώνουμε πως σύμφωνα με το Σύνταγμα του 1975 "ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δύναται να διαλύση την Βουλήν μετά γνώμην του Συμβουλίου της Δημοκρατίας, εάν αύτη ευρίσκεται εν προφανεί δυσαρμονία προς το λαϊκόν αίσθημα ή εάν η σύνθεσις αυτής δεν εξασφαλίζη κυβερνητικήν σταθερότητα". Την προνομία αυτή ο ΠτΔ μπορεί, σήμερα, να μην την έχει όμως και τα δύο, την προφανή δυσαρμονία και την κυβερνητική σταθερότητα -εφόσον το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος είναι "ναι"- ο πρωθυπουργός δεν θα μπορέσει να τα αγνοήσει και να συνεχίσει να κυβερνά ωσάν να μην συνέβη τίποτε. Οι στενοί συνεργάτες του και όσοι τον γνωρίζουν καλά υποστηρίζουν πως ο πρωθυπουργός δεν πρόκειται να εξευτελισθεί δεχόμενος να εφαρμόσει ένα πρόγραμμα το οποίο θεωρεί καταστροφικό μόνο και μόνο για να παραμείνει στην καρέκλα του πρωθυπουργού. Εάν όντως αυτή είναι η απόφαση του Τσίπρα η παραίτησή του θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη.
Δεύτερον, εάν ο Τσίπρας καταθέσει την εντολή ο ΠτΔ θα πρέπει να δώσει διερευνητική εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στο δεύτερο κόμμα (Ν.Δ.) και εάν αυτή δεν τελεσφορήσει στο τρίτο (Χρυσή Αυγή) και μετά να συγκαλέσει σύσκεψη πολιτικών αρχηγών για να εξεταστεί η δυνατότητα σχηματισμού κυβέρνησης ευρύτερης συνεργασίας. Εάν δεν υπάρξει συμφωνία ορίζεται υπηρεσιακή κυβέρνηση η οποία θα κάνει τις εκλογές. Στην περίπτωση αυτή οι εκλογές θα γίνουν, όπως ορίζει το Σύνταγμα, εντός μηνός με πιθανότερη ημερομηνία την 2α Αυγούστου. Εξυπακούεται πως η πόλωση του εκλογικού σώματος θα είναι μεγάλη, ενώ οι οικονομική καταστροφή που εν τω μεταξύ θα έχει συντελεσθεί ανυπολόγιστη με πρώτο θύμα τα δημόσια έσοδα, τις επιχειρήσεις και φυσικά τον τουρισμό. Το επιπλέον αρνητικό για τον Τσίπρα και τον ΣΥΡΙΖΑ είναι ότι οι εκλογές θα γίνουν με κλειστές τις τράπεζες και με τους μισθωτούς και συνταξιούχους, του δημόσιου αλλά και του ιδιωτικού τομέα να είναι είτε απλήρωτοι είτε να έχουν πάρει κάποιο μικρό ποσόν έναντι. Η εκλογική δύναμη του ΣΥΡΙΖΑ θα συρρικνωθεί, ενώ πιθανότατα δεν θα είναι ούτε πρώτο κόμμα εάν οι αντίπαλοί του σχηματίσουν, όπως συζητείται, ένα ευρωπαϊκό μέτωπο με επικεφαλής ένα πολιτικό πρόσωπο ευρύτερης αποδοχής.
Τρίτον, συμφωνεί ο Τσίπρας να δώσει ο ΣΥΡΙΖΑ ψήφο εμπιστοσύνης σε μια κυβέρνηση εκτάκτου ανάγκης και ευρύτερης συνεργασίας προκειμένου να συνεχισθούν οι διαπραγματεύσεις και να αποφευχθεί η έξοδος από το ευρώ. Ο ίδιος δεν θα μπορεί να είναι πρωθυπουργός, αλλά μπορεί να διεκδικήσει να είναι ένα πρόσωπο προερχόμενο από την Αριστερά ή ακόμη και από την κυβέρνησή του, όπως ο αντιπρόεδρος Γιάννης Δραγασάκης. Εξυπακούεται πως η κυβέρνηση αυτή θα εχει περιορισμένο ορίζοντα και θα σχηματισθεί υπό τη ρητή δέσμευση ότι μετά την υπογραφή της συμφωνίας με τους εταίρους-δανειστές θα προκηρυχθούν, ίσως τον Σεπτέμβριο, εκλογές. Το ερώτημα είναι αν αυτή την επιλογή θα την στηρίξει το σύνολο της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ. Πιθανότατα όχι, αφού η αριστερή του τάση είναι βέβαιον πως, στην περίπτωση του "ναι" επιθυμεί την άμεση προσφυγή στις κάλπες, τη ρήξη με τους δανειστές και μια διαφορετική, εκτός ευρώ, πορεία της χώρας. Ένα δεύτερο ερώτημα είναι αν τα άλλα κόμματα θα δεχθούν επικεφαλής μιας οικουμενικής κυβέρνησης να είναι ένας εν ενεργεία πολιτικούς του ΣΥΡΙΖΑ. Το πιθανότερο είναι να αντιπροτείνουν ένα πρόσωπο ευρύτερης αποδοχής είτε αυτό είναι τεχνοκράτης είτε, κατά προτίμηση, πολιτικός. Ήδη ακούγονται τα ονόματα του Δημήτρη Αβραμόπουλου, αλλά και του δημάρχου Αθηναίων Γιώργου Καμίνη, ενώ κάποιοι δεν θα έβλεπαν με άσχημο μάτι και την περίπτωση του Κώστα Σημίτη. Και πάντως θα πρέπει να θεωρήσουμε βέβαιο ότι τα κόμματα της αντιπολίτευσης θα επιμείνουν η θητεία της οικουμενικής κυβέρνησης να είναι τουλάχιστον εξάμηνη ή ακόμη και μεγαλύτερη ώστε να ληφθούν τα απαραίτητα σκληρά μέτρα και να σταθεροποιηθεί η οικονομία. Το σενάριο αυτό φαίνεται πως θα μπορούσαν να το "πριμοδοτήσουν" με μια καλύτερη συμφωνία και οι εταίροι-δανειστές. Θα ήταν δύσκολο και γι' αυτούς να επιμείνουν σε μια εξοντωτική γραμμή για έναν λαό που αφενός με δημοψήφισμα διατράνωσε την απόφασή του να παραμείνει στο ευρώ και την Ευρωπαϊκή Ένωση και αφετέρου έχει μια κυβέρνηση ευρύτερης συνεργασίας με αδιαμφισβήτητο ευρωπαϊκό προσανατολισμό.
Τέταρτον, ο Τσίπρας, παρά τα όσα λέγονται παραμένει πρωθυπουργός για να υλοποιήσει την απόφαση του "ναι". Είναι ένα σενάριο με λίγες πιθανότητες που όμως δεν μπορεί να αποκλεισθεί. Στην περίπτωση αυτή επανέρχεται στο τραπέζι των συνομιλιών. Υπογράφει το τελευταίο σχέδιο των Θεσμών, δεν το φέρνει για επικύρωση από τη Βουλή και προσπαθεί να περάσει τους εφαρμοστικούς νόμους είτε με Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου είτε, όπερ και το πιθανότερο, με την ψήφο βουλευτών από τα άλλα κόμματα που τάσσονται υπέρ της συμφωνίας και της παραμονής στο ευρώ. Δηλαδή θα προσπαθήσει αφενός να μεταφέρει την ευθύνη, για την επώδυνη συμφωνία, στο λαό που επέλεξε το "ναι" και αφετέρου να καταστήσει, εξαιρουμένων του ΚΚΕ και της Χρυσής Αυγής, όλα τα κόμματα συνυπεύθυνα για τα σκληρά μέτρα που θα ληφθούν και τον Σεπτέμβριο προσφεύγει στη λαϊκή ετυμηγορία με το επιχείρημα ότι αυτός έκανε ότι καλύτερο μπορούσε, με το ερώτημα ποιος θέλει να τον κυβερνήσει και την υπόσχεση, όπως μας τη διατυπώνει στενός του συνεργάτης, ότι "θα διαλύσει τη διαπλοκή και τις διεφθαρμένες ελίτ που οι άλλοι ούτε θέλουν ούτε μπορούν να το κάνουν". Εάν επιλέξει αυτό το δρόμο, που κάποιοι συνεργάτες του τον εισηγούνται, το μόνο σίγουρο είναι ότι θα πάρει οριστικά διαζύγιο με την αριστερή πτέρυγα του κόμματός του (Λαφαζάνης κ.α), αλλά και με προβεβλημένα στελέχη όπως η Ζωή Κωνσταντοπούλου, ο Γιάνης Βαρουφάκης, ο Αλέξης Μητρόπουλος κ.α.. Ήδη ο υπουργός Οικονομικών με δήλωσή του είπε πως ο ίδιος δεν πρόκειται να υπογράψει τη συμφωνία που προτείνουν οι Θεσμοί. Σίγουρο επίσης είναι πως θα βρεθεί σε μειονεκτική θέση έναντι των δανειστών αφού στις διαπραγματεύσεις θα προσέλθει όντας ηττημένος στο δημοψήφισμα και είναι λογικό να υποθέσουμε πως εφόσον η κυβέρνηση που θα επανέλθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων είναι αυτή του Αλέξη Τσίπρα το σχέδιο των Θεσμών θα είναι περισσότερον επώδυνο.
Πέμπτον, το πλέον ακραίο σενάριο είναι, μετά από ένα "ναι" στο δημοψήφισμα και κάτω από την πίεση των αναγκών και της ευθύνης να παραμείνει η χώρα σε ευρωπαϊκή τροχιά να υπάρξει διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ και με τον Αλέξη Τσίπρα να συντάσσεται με τις απόψεις των αδιάλλακτων της αριστερής πτέρυγας του κόμματός του. Θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να βρεθούν τόσοι πολλοί μετριοπαθείς βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ που να συμπράξουν με συναδέλφους τους από τη Ν.Δ, το Ποτάμι, το ΠΑΣΟΚ και ενδεχομένους από τους ΑΝΕΛ και να σχηματίσουν κυβέρνηση ευρύτερης συνεργασίας. Με βάση την αριθμητική της Βουλής θα χρειαζόνταν να αποσκιρτήσουν τουλάχιστον 45 βουλευτές και φυσικά να υπήρχε μια ιςχυρή προσωπικότητα, όπως ο Βενιζέλος στο ΠΑΣΟΚ το 2011, για να τους συσπειρώσει. Κάτι που θεωρείται, και είναι, απίθανο καθώς ο Τσίπρας, εξαιρουμένων των "Λαφαζανικών", ελέγχει απολύτως την πλειοψηφία της κοινοβουλευτικής του ομάδας. Εξυπακούεται πως σε περίπτωση που μπορούσε να ευδοκιμήσει ενα τέτοιο σενάριο ο πολιτικός αλλά και ο δημόσιος βίος θα παρέπεμπε ευθέως στα Ιουλιανά και την Αποστασία του 1965.
Σε κάθε περίπτωση χωρίς τη συγκατάθεση του Τσίπρα και την κοινοβουλευτική στήριξη του ΣΥΡΙΖΑ τα αριθμητικά δεδομένα της Βουλής δεν επιτρέπουν το σχηματισμό κάποιας άλλης κυβέρνησης. Τα "κουκιά" δεν βγαίνουν και γι' αυτό είναι ανοησίες όσα λέγονται περί σχηματισμού κυβέρνησης εθνικής ενότητας. Χωρίς τις ψήφους του ΣΥΡΙΖΑ δεν υπάρχει δεδηλωμένη. Οι εκλογές είναι μονόδρομος. Και για να προκηρυχθούν προϋπόθεση είναι η παραίτηση του Τσίπρα. Και η οποία μάλλον θα πρέπει να θεωρείται ως η επικρατέστερη εξέλιξη εφόσον επικρατήσει το "ναι". Η περίπτωση να παραμείνει θα ισοδυναμούσε, σύμφωνα με συνεργάτες του, με πολιτικό εξευτελισμό και θα έδινε τροφή στους πολιτικούς του αντιπάλους να τον κατηγορήσουν πως αυτό που πρωτίστως τον ενδιαφέρει είναι η παραμονή στην εξουσία. Αντίθετα, διακεκριμένα στελέχη της Κουμουνδούρου υποστηρίζουν πως "ο Αλέξης προτιμά να καταγραφεί στη συνείδηση του κόσμου ως ένας αριστερός ηγέτης που δεν πρόδωσε τα πιστεύω του και θα περιμένει, άλλωστε νεαρός είναι, να επανέλθει αργότερα καθώς η συμφωνία που προτείνουν οι Θεσμοί δεν βγαίνει". Στην ίδια εκτίμηση καταλήγουν και ορισμένοι πολιτικοί του αντίπαλοι, αλλά με απλή εξήγηση: "Όταν ο Τσίπρας είδε τα σκούρα, προκήρυξε δημοψήφισμα για να αποδράσει" λένε και συμπληρώνουν "Ξέρει ότι οι Έλληνες θα ψηφίσουν υπέρ της Ευρώπης και του ευρώ. Θέλει λοιπόν να μεταβιβάσει σε άλλον την ευθύνη να βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά και αυτός να επανέλθει στο γνώριμο ρόλο του, αυτόν της αντιπολίτευσης και της καταγγελίας, ελπίζοντας να επανέλθει όταν οι άλλοι θα φθαρούν από την υλοποίηση του νέου μνημονίου και των νέων μέτρων που πρέπει να ληφθούν προκειμένου να αποκατασταθεί η ζημία που αυτός προκάλεσε τους τελευταίους πέντε μήνες".
http://www.matrix24.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου