ΜΕ 10 ΙΔΕΕΣ ΚΑΤΕΒΑΙΝΕΙ ΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΣΤΟ ΦΟΡΟΔΙΑΛΟΓΟ...

Ρεπορτάζ : Ελένη Κωσταρέλου

Χτύπημα στα συμφέροντα που φοροκλέπτουν το δημόσιο χρήμα ετοιμάζεται να καταφέρει η κυβέρνηση ανοίγοντας τον δεκάλογο του «φορομαζέματος» στον διάλογο με τους κοινωνικούς εταίρους. Η κυβέρνηση, έχοντας επανειλημμένως ξεκαθαρίσει τις θέσεις της για τους έχοντες και τους κατέχοντες και τονίζοντας ότι πρέπει να πληρώνουν τους περισσότερους φόρους, συνεχίζει το μπαράζ ελεγκτικών επιθέσεων κατά των φοροφυγάδων και προλειαίνει το έδαφος για ένα αυστηρότερο φορολογικό σύστημα με μηδενικά περιθώρια φοροδιαφυγής. Αν και ο υπουργός Οικονομικών Γιώργος Παπακωνσταντίνου, ο οποίος θα χειριστεί προσωπικά το... φορολογικό διάλογο, αρνείται να τοποθετηθεί επί εξειδικευμένων φορολογικών μέτρων, εντούτοις ανοίγει «10» τομείς συζήτησης, ενώ είναι εν αναμονή της απάντησης των φορέων μέχρι τη Δευτέρα που θα ορίσουν τους εκπροσώπους τους. Εκτός της πάγιας κυβερνητικής θέσης για ενιαία τιμαριθμοποιημένη προοδευτική φορολογική κλίμακα, με ενσωμάτωση των αυτοτελώς φορολογούμενων εισοδημάτων και κατάργηση των φοροαπαλλαγών, επαναφορά του ΦΜΑΠ και του φόρου κληρονομιών, στο διάλογο αναμένεται να «πέσουν» και προτάσεις, όπως χαμηλότερη φορολόγηση των επιχειρήσεων που επενδύουν, αυστηρότερη αντιμετώπιση των εξωχώριων εταιρειών, αποκλειστική χρήση επιταγών στις επιχειρηματικές συναλλαγές, αύξηση αντικειμενικών αξιών, πλήρης ανασύσταση του υπουργείου κ.λπ. Το οικονομικό επιτελείο, πάντως, φαίνεται να πηγαίνει στο διάλογο έχοντας κατά νου τα εξής:

1Εισόδημα φυσικών προσώπων. Ενιαία τιμαριθμοποιημένη προοδευτική φορολογική κλίμακα είναι η κυβερνητική θέση από την προεκλογική κιόλας περίοδο, χωρίς όμως να έχει υπεισέλθει στις λεπτομέρειες της μορφής που θα πάρει αυτή η κλίμακα. Το μόνο ξεκάθαρο είναι ότι θα υπάρξει ένας συντελεστής χαμηλότερος του σημερινού βασικού 25%, ο οποίος τοποθετείται είτε στο 20% είτε στο 15%, χωρίς να έχει αποσαφηνιστεί ακόμη τυχόν αύξηση του αφορολόγητου ορίου, εισήγηση που όμως έχει γίνει στο οικονομικό επιτελείο. Οπως, άλλωστε, έχει προταθεί και η αύξηση του σημερινού ανώτατου συντελεστή 40% σε υψηλότερα επίπεδα για μεγαλύτερα εισοδήματα, άνω των 100.000 ή 150.000 ευρώ. Ειδικά επί της τελευταίας πρότασης έχει τοποθετηθεί αρνητικά ο υπουργός Οικονομικών -αν και είναι άγνωστο τι θα βγει από τον διάλογο.

Πληροφορίες φέρουν την κυβέρνηση να βάζει τον πήχυ των χαμηλών και μεσαίων εισοδημάτων στα 30.000 ευρώ, μέχρι του οποίου θα επιφυλάξει προνομιακή φορολογική μεταχείριση. Από κει και πάνω, οι έχοντες υψηλότερα εισοδήματα δεν αποκλείεται ακόμα και να δουν αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης, είτε αυτό γίνει μέσω της κλίμακας είτε μέσω άλλων τρόπων, όπως φοροαπαλλαγές.

Οι επεμβάσεις στη φορολογική κλίμακα θα συνεχιστούν με την ενσωμάτωση σε αυτή των αυτοτελώς φορολογούμενων εισοδημάτων (πλην τόκων καταθέσεων, αποζημιώσεων από απόλυση ή συνταξιοδότηση) που σήμερα ξεπερνούν τα 17 δισ. ευρώ (σ.σ. τόσα δηλώνονται σήμερα στην εφορία αυτοβούλως), που θα φορολογούνται πλέον με υψηλότερους συντελεστές έναντι των σημερινών 15-20%. Εντούτοις οι φορολογούμενοι με χαμηλά εισοδήματα, που θα εμπίπτουν μόνο στο συντελεστή 15%, θα έχουν όφελος, καθώς τα αυτοτελή θα φορολογηθούν χαμηλότερα αν πάνε στην κλίμακα.

950 φορο- απαλλαγές=7,5 δισ.

Ανάλογη θα είναι η κυβερνητική πολιτική και για τις περίπου 950 φοροαπαλλαγές, που σήμερα εκτιμάται ότι κοστίζουν πάνω από 7,5 δισ. ευρώ, ενώ μελετώνται και μέτρα διεύρυνσης του κινήτρου για να ζητούν οι φορολογούμενοι αποδείξεις (αγορές ή υπηρεσίες).

2Επιχειρήσεις. Φορολογική εύνοια για τις επιχειρήσεις που θα επενδύουν τα κέρδη τους ή θα διανέμουν τα μερίσματά τους είναι η κυβερνητική θέση. Χαμηλότερους συντελεστές φορολόγησης, τόσο στα κέρδη όσο και στην ακίνητη περιουσία, θα απολαμβάνουν οι εταιρείες που θα κάνουν επενδύσεις, εν αντιθέσει με όσες δεν συμβάλλουν στην ανάπτυξη της οικονομίας.

Αξίζει να αναφερθεί ότι στο οικονομικό επιτελείο έχουν γίνει μέχρι και εισηγήσεις αύξησης της φορολογίας των επιχειρήσεων από τους συντελεστές 20% (ομόρρυθμες, ετερόρρυθμες κ.λπ.) και 25% (ΑΕ, ΕΠΕ κ.λπ.), με βαρύτητα στις τράπεζες που φορολογούνται δυσανάλογα χαμηλότερα από τα κέρδη τους. Δεν παραλείπεται δε, ακόμα και το γεγονός ότι οι επιχειρήσεις φτάνουν να φορολογούνται ακόμα και με 15%, καθώς εντάχθηκαν σε αναπτυξιακούς λόγους ή αξιοποίησαν τα κίνητρα των συγχωνεύσεων.

Με υψηλότερο τα αδιανέμητα

Για τα μερίσματα έχει τοποθετηθεί υπέρ της φορολόγησης με υψηλότερο συντελεστή των αδιανέμητων κερδών εν αντιθέσει με τα διανεμόμενα που θα απολαμβάνουν χαμηλότερους συντελεστές.

3Ακίνητα. Η κατάργηση του ΕΤΑΚ είναι δεδομένη. Στη θέση του επανέρχεται ο Φόρος Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας, με υψηλότερα αφορολόγητα από αυτά που ίσχυαν παλαιότερα (243.600 ευρώ για άγαμο και 487.200 ευρώ για ζευγάρι, με συντελεστές από 0,3% έως 0,8%) και που τοποθετούν στα 300.000 ευρώ και πάνω. Επανέρχεται δε και ο φόρος κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών, επίσης με υψηλότερα αφορολόγητα και αυξημένους συντελεστές για μεγάλες περιουσίες, ενώ παραμένει ανοιχτό -με πολλές πιθανότητες- να υπάρξει νέα αύξηση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων, ώστε να προσεγγίσουν τις αγοραίες, με μελλοντικό στόχο να καταργηθούν οι αντικειμενικές -αν και όποτε το επιτρέψει ένα νέο ηλεκτρονικό σύστημα ελέγχου.

4Εμμεσοι φόροι. Η κυβέρνηση έχει εξαγγείλει την αύξηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης σε ποτά και τσιγάρα προσβλέποντας σε έσοδα 230 εκατ. ευρώ το 2010. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν είναι ανοιχτή σε επιπλέον αύξηση, καθώς την υψηλότερη φορολόγηση των συγκεκριμένων προϊόντων τη βλέπει ως ανταποδοτική ειδικά στο σύστημα της υγείας.

Εντούτοις μπροστά της έχει και το δεύτερο κύκλο κοινοτικής προσαρμογής για το πετρέλαιο, με τον ειδικό φόρο κατανάλωσης να πρέπει να αυξηθεί στα 352 από 302 ευρώ μέχρι το 2015.

5Ελεγκτικές διαδικασίες-φοροδιαφυγή. Η ουσιαστική εφαρμογή τού «πόθεν έσχες» με δειγματοληπτικό έλεγχο του κόστους διαβίωσης έχει ήδη εξαγγελθεί και βρίσκει πολλές θετικές αντιδράσεις. Παράλληλα, συζητούν την κατάργηση της αυτοπεραίωσης, την ένταξη στο λογιστικό σύστημα όλων των επαγγελμάτων (εκμεταλλευτές ταξί, ενοικιαζόμενα δωμάτια, πωλητές λαϊκών αγορών κ.ά.), την καθιέρωση αντικειμενικών κριτηρίων ελέγχου, το γνωστό point system (τζίρος, κέρδη, απόδοση ΦΠΑ κ.λπ.), με στόχο τη μη έκδοση φορολογικών στοιχείων ή την έκδοση ανακριβών και γενικώς κάθε τι που συνιστά φοροδιαφυγή και φοροαποφυγή, καθώς και τη χρήση επιταγών στις επιχειρηματικές συναλλαγές (και για ποσά από 1.000 ευρώ).

6Ηλεκτρονική διακυβέρνηση. Στόχος είναι η πλήρης εξάπλωση των νέων τεχνολογιών στη δημόσια διοίκηση, από το απλό πιστοποιητικό που μπορεί να χρειάζεται ο πολίτης και το οποίο θα του το παρέχουν ακόμα και στο σπίτι του, μέχρι την αξιοποίηση των δεδομένων για τον εντοπισμό των φοροφυγάδων.

Δίχτυ για τις off shore

7 Εξωχώριες. Το υπάρχον σύστημα φορολόγησής τους θεωρείται ότι εμφανίζει πολλά κενά. Δεν είναι τυχαίο ότι υπάρχουν εισηγήσεις για μείωση του σημερινού συντελεστή 3% επί της αντικειμενικής αξίας των ακινήτων τους, προκειμένου να δηλωθούν τα ακίνητα που πραγματικά έχουν στην κατοχή τους και να ελεγχθεί το σύνολο των παράνομων δραστηριοτήτων τους. Αλλοι βέβαια προτείνουν υψηλότερη φορολόγηση σε συνδυασμό με την αξιοποίηση των διακρατικών συμφωνιών για τον εντοπισμό των εταιρειών αυτών σε άλλες χώρες.

8Τοπική Αυτοδιοίκηση. Η μεταφορά φόρων και η πλήρης αυτονόμηση των ΟΤΑ, ώστε να είναι ανεξάρτητα οικονομικά και να μπορούν να χαράσσουν την πολιτική της και κυρίως να την υλοποιούν, είναι στις σκέψεις της κυβέρνησης.

9 Είσπραξη εσόδων. Το μεγάλο αγκάθι αποτελούν τα 28 δισ. ευρώ ληξιπρόθεσμα που μαζί με τα βεβαιωθέντα ανείσπρακτα φτάνουν στα 34 δισ. ευρώ. Ηδη, ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου έχει στα χέρια του τη μελέτη της ιδιωτικής εταιρείας και την εισήγηση της αρμόδιας διεύθυνσης του υπουργείου. Για την είσπραξή τους εξετάζονται μέτρα που ξεκινούν από την πλήρη στελέχωση των αρμόδιων υπηρεσιών με καταρτισμένα άτομα και γνώστες του αντικειμένου μέχρι τη λήψη απλών μέτρων, όπως ο διαχωρισμός του φόρου μεταξύ συζύγων.

10 Αναδιοργάνωση υπηρεσιών. Η επανασύσταση του υπουργείου Οικονομικών φαίνεται να αποτελεί το μεγάλο στόχο του Γιώργου Παπακωνσταντίνου, καθώς το σύστημα φαίνεται να είναι σαθρό. Η διαφθορά των φοροελεγκτικών υπηρεσιών είναι πασιφανής και σε κάθε περίπτωση θα δοθεί ιδιαίτερη βαρύτητα στον τρόπο λειτουργίας των υπηρεσιών, οι οποίες θεωρείται αυτονόητο πλέον πως δεν πρέπει να έχουν καμία απολύτως επαφή με τον φορολογούμενο. Συζητούν ακόμα και το συνεχές ανακάτεμα των υπαλλήλων, δηλαδή της μετακίνησής τους ανά τακτά χρονικά διαστήματα -ίσως και εξάμηνα, από τη μια υπηρεσία στην άλλη, καθώς και τη συνεχή βαθμολόγησή τους.

fimotro