Αθήνα
Στη δημοσιότητα έδωσε την Τρίτη το υπουργείο Οικονομικών το σχέδιο νόμου για τον Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας.
Μεταξύ άλλων, προβλέπονται κατασχέσεις περιουσιακών στοιχείων των φορολογούμενων ο οποίοι καθυστερούν άνω των 30 ημερών να εξοφλήσουν ή να ρυθμίσουν τις οφειλές τους προς την εφορία, προσδιορισμός του φορολογητέου εισοδήματος κατ' εκτίμηση από τις φορολογικές αρχές, καθώς και εκλογίκευση προστίμων για τη μη καταβολή δηλώσεων.
Ο Κώδικας καθορίζει τη διαδικασία προσδιορισμού, βεβαίωσης και είσπραξης των εσόδων του Δημοσίου, καθώς και τις διοικητικές κυρώσεις για τη μη συμμόρφωση με την κείμενη νομοθεσία η οποία ρυθμίζει αυτά τα έσοδα.
Όπως σημειώνουν κυβερνητικές πηγές, για πρώτη φορά η χώρα μας αποκτά έναν Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας και ενοποιούνται σ’ ένα ενιαίο, λειτουργικό και εύχρηστο νομοθέτημα οι διαδικαστικές φορολογικές διατάξεις οι οποίες μέχρι σήμερα ήταν διάσπαρτες και αποσπασματικές.
Αρχικά, ο Κώδικας θα αφορά τους πιο σημαντικούς φόρους (π.χ. Φορολογία Εισοδήματος, ΦΠΑ), αλλά η προοπτική είναι, να ενταχθούν σταδιακά όλες οι φορολογίες έτσι ώστε να υπάρχει ένα και μοναδικό νομοθέτημα-οδηγός για όλες τις φορολογικές υποχρεώσεις.
Προκειμένου να παραμείνει το κείμενο εύχρηστο και λειτουργικό, οι διατάξεις του περιορίζονται, κατά το δυνατόν, στη διατύπωση των γενικών κανόνων δικαίου και όπου απαιτείται εξειδίκευση παρέχεται εξουσιοδότηση στη Φορολογική Διοίκηση ώστε να εκδίδει την απαιτουμένη δευτερογενή νομοθεσία.
Ο Κώδικας εκτείνεται σε όλο το πεδίο της φορολογικής διαδικασίας, της είσπραξης των φόρων καθώς και διοικητικών κυρώσεων και προστίμων. Δεν περιλαμβάνει ποινικές διατάξεις οι οποίες θα αξιολογηθούν και θα ενταχθούν σε ειδική ποινική νομοθεσία.
Κεντρικό ρόλο στην φορολογική διαδικασία έχουν η Φορολογική Διοίκηση, η οποία αντιμετωπίζεται πλέον ως ενιαία, και ο Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Εσόδων. Καταργούνται δηλαδή οι κατακερματισμένες αρμοδιότητες των Δ.Ο.Υ. καθώς και η αποσπασματικότητα στην εφαρμογή της νομοθεσίας.
Ακόμα, θεσπίζονται συγκεκριμένοι κανόνες ως προς τις δυνατότητες της Φορολογικής Διοίκησης να εκδίδει ερμηνευτικές εγκυκλίους και οδηγίες.
Στα επί μέρους σημεία αξίζει, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, να σημειωθούν:
• Διατηρούνται και εκσυγχρονίζονται οι διατάξεις για εγγραφή στο μητρώο, λήψη ΑΦΜ και ο θεσμός του Αποδεικτικού Φορολογικής Ενημερότητας.
• Θεσπίζεται ολοκληρωμένο πλαίσιο για την παροχή πληροφοριών προς τη Φορολογική Διοίκηση από το φορολογούμενο ή τρίτους.
• Διατηρούνται δοκιμασμένοι στην πράξη θεσμοί όπως η δυνατότητα τροποποίησης και ανάκλησης της φορολογικής δήλωσης και της δήλωσης με επιφύλαξη.
• Προβλέπονται οι αρχές που διέπουν τον φορολογικό έλεγχο. Ως ένδειξη εμπιστοσύνης στον φορολογούμενο, εισάγεται η αρχή του μη ελέγχου όλων των δηλώσεων, αλλά εκείνων που καλύπτουν τα κριτήρια κινδύνου τα οποία καθορίζει η Φορολογική Διοίκηση.
• Τα αποτελέσματα του ελέγχου κοινοποιούνται στον φορολογούμενο πριν από την έκδοση της καταλογιστικής πράξης προκειμένου αυτός να διατυπώσει τυχόν αντιρρήσεις του.
• Ο ΚΦΔ στοχεύει στην άμεση και αυτόματη εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων ταυτόχρονα με την υποβολή τους. Έτσι προβλέπεται ο άμεσος προσδιορισμός του φόρου (self - assessment).
• Σε περιπτώσεις μη υποβολής δήλωσης ή διακινδύνευσης της είσπραξης του φόρου, η Φορολογική Διοίκηση εξοπλίζεται με τη δυνατότητα της άμεσης κοινοποίησης καταλογιστικής πράξης με εκτιμώμενα μεγέθη, χωρίς όμως να αποστερεί από τον φορολογούμενο εύλογη προστασία.
• Οριστικοποιείται χωρίς ασάφειες η παραγραφή του δικαιώματος του Δημοσίου για έλεγχο όπως και ο χρόνος διαφύλαξης των βιβλίων και στοιχείων στα πέντε χρόνια. Μόνο στις περιπτώσεις αδικημάτων φοροδιαφυγής η παραγραφή επεκτείνεται στα είκοσι χρόνια. Επανέλεγχος δεν επιτρέπεται παρά μόνο εάν υπάρξουν νέα στοιχεία τα οποία δεν ήταν δυνατό να γνωρίζει η Φορολογική Διοίκηση κατά τον αρχικό έλεγχο.
• Περιλαμβάνεται νέα διάταξη για την αντιμετώπιση της φοροαποφυγής κατά το πρότυπο που έχει υιοθετήσει και συστήσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
• Οι πρόσθετοι φόροι και οι προσαυξήσεις αντικαθίστανται από τον τόκο υπερημερίας. Προβλέπονται διοικητικά πρόστιμα τα οποία είναι, για τυπικές παραβάσεις οι οποίες ελαχιστοποιούνται, εύλογα και για ουσιαστικές παραβάσεις ή παραβάσεις φοροδιαφυγής, σημαντικά. Εξορθολογίζονται όλα τα πρόστιμα ώστε να είναι ρεαλιστική η προοπτική είσπραξής τους. Με μεταβατικές διατάξεις προβλέπεται η δυνατότητα υπαγωγής στο ευνοϊκότερο καθεστώς και για εκκρεμείς υποθέσεις.
• Στον Κώδικα εντάσσονται οι διατάξεις που ψηφίσθηκαν πρόσφατα για την διαδικασία ενδικοφανούς προσφυγής (εσωτερική επανεξέταση) καθώς και για τη ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων χρεών.
• Τέλος, υπάρχει πρόνοια σε περιπτώσεις ανωτέρας βίας για τους φορολογούμενους να απαλλάσσονται από κυρώσεις και πρόστιμα.
Μεταξύ άλλων, προβλέπονται κατασχέσεις περιουσιακών στοιχείων των φορολογούμενων ο οποίοι καθυστερούν άνω των 30 ημερών να εξοφλήσουν ή να ρυθμίσουν τις οφειλές τους προς την εφορία, προσδιορισμός του φορολογητέου εισοδήματος κατ' εκτίμηση από τις φορολογικές αρχές, καθώς και εκλογίκευση προστίμων για τη μη καταβολή δηλώσεων.
Ο Κώδικας καθορίζει τη διαδικασία προσδιορισμού, βεβαίωσης και είσπραξης των εσόδων του Δημοσίου, καθώς και τις διοικητικές κυρώσεις για τη μη συμμόρφωση με την κείμενη νομοθεσία η οποία ρυθμίζει αυτά τα έσοδα.
Όπως σημειώνουν κυβερνητικές πηγές, για πρώτη φορά η χώρα μας αποκτά έναν Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας και ενοποιούνται σ’ ένα ενιαίο, λειτουργικό και εύχρηστο νομοθέτημα οι διαδικαστικές φορολογικές διατάξεις οι οποίες μέχρι σήμερα ήταν διάσπαρτες και αποσπασματικές.
Αρχικά, ο Κώδικας θα αφορά τους πιο σημαντικούς φόρους (π.χ. Φορολογία Εισοδήματος, ΦΠΑ), αλλά η προοπτική είναι, να ενταχθούν σταδιακά όλες οι φορολογίες έτσι ώστε να υπάρχει ένα και μοναδικό νομοθέτημα-οδηγός για όλες τις φορολογικές υποχρεώσεις.
Προκειμένου να παραμείνει το κείμενο εύχρηστο και λειτουργικό, οι διατάξεις του περιορίζονται, κατά το δυνατόν, στη διατύπωση των γενικών κανόνων δικαίου και όπου απαιτείται εξειδίκευση παρέχεται εξουσιοδότηση στη Φορολογική Διοίκηση ώστε να εκδίδει την απαιτουμένη δευτερογενή νομοθεσία.
Ο Κώδικας εκτείνεται σε όλο το πεδίο της φορολογικής διαδικασίας, της είσπραξης των φόρων καθώς και διοικητικών κυρώσεων και προστίμων. Δεν περιλαμβάνει ποινικές διατάξεις οι οποίες θα αξιολογηθούν και θα ενταχθούν σε ειδική ποινική νομοθεσία.
Κεντρικό ρόλο στην φορολογική διαδικασία έχουν η Φορολογική Διοίκηση, η οποία αντιμετωπίζεται πλέον ως ενιαία, και ο Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Εσόδων. Καταργούνται δηλαδή οι κατακερματισμένες αρμοδιότητες των Δ.Ο.Υ. καθώς και η αποσπασματικότητα στην εφαρμογή της νομοθεσίας.
Ακόμα, θεσπίζονται συγκεκριμένοι κανόνες ως προς τις δυνατότητες της Φορολογικής Διοίκησης να εκδίδει ερμηνευτικές εγκυκλίους και οδηγίες.
Στα επί μέρους σημεία αξίζει, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, να σημειωθούν:
• Διατηρούνται και εκσυγχρονίζονται οι διατάξεις για εγγραφή στο μητρώο, λήψη ΑΦΜ και ο θεσμός του Αποδεικτικού Φορολογικής Ενημερότητας.
• Θεσπίζεται ολοκληρωμένο πλαίσιο για την παροχή πληροφοριών προς τη Φορολογική Διοίκηση από το φορολογούμενο ή τρίτους.
• Διατηρούνται δοκιμασμένοι στην πράξη θεσμοί όπως η δυνατότητα τροποποίησης και ανάκλησης της φορολογικής δήλωσης και της δήλωσης με επιφύλαξη.
• Προβλέπονται οι αρχές που διέπουν τον φορολογικό έλεγχο. Ως ένδειξη εμπιστοσύνης στον φορολογούμενο, εισάγεται η αρχή του μη ελέγχου όλων των δηλώσεων, αλλά εκείνων που καλύπτουν τα κριτήρια κινδύνου τα οποία καθορίζει η Φορολογική Διοίκηση.
• Τα αποτελέσματα του ελέγχου κοινοποιούνται στον φορολογούμενο πριν από την έκδοση της καταλογιστικής πράξης προκειμένου αυτός να διατυπώσει τυχόν αντιρρήσεις του.
• Ο ΚΦΔ στοχεύει στην άμεση και αυτόματη εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων ταυτόχρονα με την υποβολή τους. Έτσι προβλέπεται ο άμεσος προσδιορισμός του φόρου (self - assessment).
• Σε περιπτώσεις μη υποβολής δήλωσης ή διακινδύνευσης της είσπραξης του φόρου, η Φορολογική Διοίκηση εξοπλίζεται με τη δυνατότητα της άμεσης κοινοποίησης καταλογιστικής πράξης με εκτιμώμενα μεγέθη, χωρίς όμως να αποστερεί από τον φορολογούμενο εύλογη προστασία.
• Οριστικοποιείται χωρίς ασάφειες η παραγραφή του δικαιώματος του Δημοσίου για έλεγχο όπως και ο χρόνος διαφύλαξης των βιβλίων και στοιχείων στα πέντε χρόνια. Μόνο στις περιπτώσεις αδικημάτων φοροδιαφυγής η παραγραφή επεκτείνεται στα είκοσι χρόνια. Επανέλεγχος δεν επιτρέπεται παρά μόνο εάν υπάρξουν νέα στοιχεία τα οποία δεν ήταν δυνατό να γνωρίζει η Φορολογική Διοίκηση κατά τον αρχικό έλεγχο.
• Περιλαμβάνεται νέα διάταξη για την αντιμετώπιση της φοροαποφυγής κατά το πρότυπο που έχει υιοθετήσει και συστήσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
• Οι πρόσθετοι φόροι και οι προσαυξήσεις αντικαθίστανται από τον τόκο υπερημερίας. Προβλέπονται διοικητικά πρόστιμα τα οποία είναι, για τυπικές παραβάσεις οι οποίες ελαχιστοποιούνται, εύλογα και για ουσιαστικές παραβάσεις ή παραβάσεις φοροδιαφυγής, σημαντικά. Εξορθολογίζονται όλα τα πρόστιμα ώστε να είναι ρεαλιστική η προοπτική είσπραξής τους. Με μεταβατικές διατάξεις προβλέπεται η δυνατότητα υπαγωγής στο ευνοϊκότερο καθεστώς και για εκκρεμείς υποθέσεις.
• Στον Κώδικα εντάσσονται οι διατάξεις που ψηφίσθηκαν πρόσφατα για την διαδικασία ενδικοφανούς προσφυγής (εσωτερική επανεξέταση) καθώς και για τη ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων χρεών.
• Τέλος, υπάρχει πρόνοια σε περιπτώσεις ανωτέρας βίας για τους φορολογούμενους να απαλλάσσονται από κυρώσεις και πρόστιμα.
Newsroom ΔΟΛ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου