Τη σύσταση και λειτουργία ενός ομοσπονδιακού πανεπιστημίου στην Αθήνα, με την επωνυμία «Αδαμάντιος Κοραής», στο οποίο θα υπάγονται διοικητικά όλα τα πανεπιστημιακά Ιδρύματα της πρωτεύουσας, εκτός του Πανεπιστήμιου Αθηνών και του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου, περιλαμβάνει το σχέδιο «Αθηνά» για την αναμόρφωση του ακαδημαϊκού χάρτη της χώρας.
Συγκεκριμένα, στο Ομόσπονδο Πανεπιστήμιο θα ενταχθούν τα πανεπιστήμια Γεωπονικό, Οικονομικό, Πάντειο, Πειραιά και Χαροκόπειο, διατηρώντας όμως την αυτοτέλειά τους.
Το «Αδαμάντιος Κοραής» θα διοικείται από Διοικητικό Συμβούλιο, χωρίς όμως να καταργούνται οι σημερινές διοικητικές αρχές των πέντε πανεπιστημίων, το σχέδιο ανάπτυξης των οποίων καλείται να κάνει το ενιαίο Διοικητικό Συμβούλιο.
Αντίστοιχα, θα λειτουργήσει στην Αθήνα και Ομόσπονδο Τεχνολογικό Ίδρυμα, στο οποίο θα υπάγονται τα ΤΕΙ Αθήνας, Πειραιά και η Ανωτάτη Σχολή Παιδαγωγικής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (ΑΣΠΑΙΤΕ).
Στο πλαίσιο του προγράμματος, συνολικά 97 τμήματα συγχωνεύονται ή απορροφώνται, μένουν πανεπιστήμια σε 51 πόλεις από 63. Έτσι, στο μηχανογραφικό δελτίο, που περιελάμβανε πέρυσι 480 τμήματα, φέτος θα περιλαμβάνονται 386.
Δώδεκα πόλεις δεν θα έχουν πλέον κανένα τμήμα και αυτές είναι: Ιεράπετρα, Αγ. Νικόλαος Κρήτης, Αίγιο, Αμαλιάδα, Λευκάδα, Αργοστόλι, Ναύπακτος, Λιβαδειά, Μουδανιά, Βέροια, Έδεσσα και Νάουσα.
Παράλληλα, αναβαθμίζεται το Διεθνές Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το οποίο θα συνδεθεί με πανεπιστήμια του εξωτερικού, στα οποία λειτουργούν έδρες ελληνικών σπουδών.
Το πλαφόν της βάσης του δέκα δεν θα εφαρμοσθεί, καθώς με την αναδιάρθρωση σχολών και τμημάτων επέρχεται και εξορθολογισμός του αριθμού εισακτέων.
Πάντως, η μείωση του αριθμού εισακτέων θα είναι μεγάλη στα ΤΕΙ, ενώ αντίθετα στα πανεπιστήμια, σε ορισμένες σχολές, αυξάνεται. Μείωση, κατά 1.300 υποψηφίους, θα υπάρξει μόνο στο 1ο επιστημονικό πεδίο των ανθρωπιστικών επιστημών.
Τα ΑΕΙ της περιφέρειας
Τα πανεπιστήμια της περιφέρειας με διοικούσες επιτροπές ή λιγότερα από τέσσερα τμήματα απορροφώνται από αλλά πανεπιστήμια.
Για παράδειγμα, το πανεπιστήμιο Στερεάς Ελλάδος κόβεται στα δύο: τα μισά τμήματά του (της Λαμίας) εντάσσονται στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, ενώ ένα τμήμα απορροφάται από το Πάντειο.
Το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας συγχωνεύεται με το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, ενώ δύο τμήματά του μεταφέρονται στην Πολυτεχνική Σχολή του ΑΠΘ.
Το Πανεπιστήμιο Δυτικής Ελλάδας απορροφάται από το Πανεπιστήμιο Πατρών.
Ο υπουργός Παιδείας είπε ότι σε όλες τις περιπτώσεις συγχωνεύσεων, διδακτικό και διοικητικό προσωπικό μεταφέρεται στα «μητρικά» Ιδρύματα.
Οι φοιτητές τους θα πάρουν το πτυχίο τους από το νέο Ιδρυμα στο οποίο θα ενταχθεί το τμήμα τους, ενώ αν χρειαστεί θα «μετακομίσουν» για την ολοκλήρωση των σπουδών τους.
Συνολικά 97 τμήματα σε πανεπιστήμια και ΤΕΙ συγχωνεύονται ή απορροφώνται (δηλαδή δεν θα δέχονται στο μέλλον εισακτέους), καθώς είχαν χαμηλό βαθμό ενδιαφέροντος ή δεν είχαν καν μόνιμο διδακτικό προσωπικό. Από 63 οι πόλεις που φιλοξενούν πανεπιστήμια μειώνονται στις 51.
Αύξηση εισακτέων στα ΑΕΙ, μείωση στα ΤΕΙ
Στα ΑΕΙ προσβλέπεται αύξηση στις θετικές επιστήμες, το Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο και τα Οικονομικά και μείωση μόνο στο 1ο επιστημονικό πεδίο (ανθρωπιστικές επιστήμες).
Δραματική μείωση στα ΤΕΙ, ειδικά στο 5ο επιστημονικό πεδίο (Διοίκηση Επιχειρήσεων, Οικονομικά, Τεχνολογικά Πληροφορικής, Μηχανικοί κ.λ.π.).
Σε αυτά τα τμήματα οι εισακτέοι από 4.500 μειώνονται σε 2.000. Συνολικά η μείωση δεν θα ξεπεράσει το 4%. Στις ανιρωπιστικές σπουδές, πανελλαδικά, η μείωση των εισακτέων ανέρχεται στους 1.300.
«Εντάσσουμε όλα τα τμήματα σε σχολές, προχωράμε σε συγχωνεύσεις τμημάτων, αλλά και Ιδρύματα με διοικούσες επιτροπές η λιγότερα από τέσσερα τμήματα» είπε ο υπουργός Παιδείας, παρουσιάζοντας το σχέδιο «Αθηνά».
«Από την πρώτη στιγμή βάλαμε συγκεκριμένες προτεραιότητες. Συνεχίσαμε και ολοκληρώσαμε την εφαρμογή ενός νόμου που ψηφίστηκε με ευρεία πλειοψηφία.
Τα νέα ΔΣ έδωσαν μια ψήφο εμπιστοσύνης στα Ιδρύματά μας. Σ αυτό το ψηφιδωτό τη ανώτερης εκπαίδευσης θα κάνουμε σήμερα το επόμενο βήμα για να αντιμετωπίσουμε τις παθογένειες της», είπε.
«Τα τελευταία 25 χρόνια αναπτύχθηκε χάρτης στην ανωτάτη εκπαίδευση που δεν υπάκουε σε αναπτυξιακά κριτήρια, υπήρχε κατακερματισμός γνωστικών αντικειμένων, εξήγαγε άνεργους.
Κάθε κρίση ενέχει κίνδυνους, αλλά δίνει και ευκαιρίες. Η χώρα βρίσκεται σε βαθιά κρίση, δεν έχουμε πολυτέλεια χρόνου, παρόλα αυτά ακολουθήσαμε πολιτική διαλόγου με όλους εμπλεκόμενους φορείς. Εκθέσαμε κριτήρια και κανόνες στα κόμματα.
» Καταθέτουμε το νομοσχέδιο, αλλά ο διάλογος συνεχίζεται. Θα το στείλουμε στην ακαδημαϊκοί κοινότητα. Είναι μια εθνική υπόθεση, πρέπει να γίνει συζήτηση ουσίας χωρίς περιχαράκωση από κομματικές ιδιότητες. Στόχοι μας η ενίσχυση της δωρεάν δημόσιας παιδείας, η αναβάθμιση πανεπιστημίων και τη σύνδεση με αναπτυξιακό χάρτη. Η γνώση βέβαια είναι πολύ περισσότερα, αλλά δεν μπορεί και να αποκοπεί από ανάπτυξη και κοινωνία. Απευθυνόμαστε στους φοιτητές μας, την ελληνική οικογένεια, τις τοπικές κοινωνίες, τους παραγωγικούς φορείς» τόνισε ο υπουργός.
ΣΥΡΙΖΑ: «Σχέδιο συρρίκνωσης»
Σε ανακοίνωσή του το τμήμα Παιδείας του ΣΥΡΙΖΑ αναφέρει ότι το σχέδιο «Αθηνά» ανακοινώθηκε «με ασφυκτική διορία 45 ημερών προσχηματικής διαβούλευσης».
«Πρόκειται για σχέδιο συρρίκνωσης και αλλοίωσης των Ακαδημαϊκών χαρακτηριστικών της Ανώτατης Εκπαίδευσης εν ονόματι της δημοσιονομικής προσαρμογής στους όρους των Μνημονίων. Η τρικομματική κυβέρνηση αδιαφορώντας για τα πραγματικά προβλήματα λειτουργίας, εκπαίδευσης και έρευνας στα ΑΕΙ που απασχολούν την ακαδημαϊκή κοινότητα, προκρίνει ένα φτηνό λογιστικό σχέδιο περικοπών. Το σχέδιο 'Αθηνά' οργανώνει μια νέα συγκεντρωτική διοικητική υπερδομή, που θα διευκολύνει σε δεύτερη φάση νέες συγχωνεύσεις τμημάτων, την εμπέδωση της εργασιακής ευελιξίας και εξάρτησης διδασκόντων και εργαζομένων. Το σχέδιο 'Αθηνά' συγγράφει το τέλος του μαζικού πανεπιστημίου με τη μείωση του αριθμού των εισακτέων, την περιθωριοποίηση αρχικά των κοινωνικών και ανθρωπιστικών σπουδών υπέρ μιας αποτυχημένης γενικευμένης αγοραίας προσαρμογής της επιστημονικής γνώσης και των τίτλων σπουδών. Ειδικότερα στον κλάδο των ΤΕΙ μεθοδεύεται μια ισοπεδωτική κατάργηση και συγχώνευση τμημάτων και σχολών.
» Ο ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ επιμένει πως η Ανώτατη Παιδεία οφείλει πρωτίστως να υπηρετεί τις μορφωτικές ανάγκες της κοινωνίας, με τον σεβασμό των συνταγματικών εγγυήσεων της ακαδημαϊκής ελευθερίας και αυτοτέλειας, του δημόσιου και δωρεάν χαρακτήρα της.
» Όσοι εξέθρεψαν και εκτρέφουν τα προβλήματα των ΑΕΙ είναι εκ των πραγμάτων αναξιόπιστοι για την επίλυση τους. Το έργο της αναμόρφωσης των ΑΕΙ είναι δημοκρατική υπόθεση των ανθρώπων τους και όχι των εντεταλμένων εκκαθαριστών της πολιτικής των Μνημονίων».
«Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παιδείας μας ενημέρωσε για την πρότασή της αναφορικά με το σχέδιο ΑΘΗΝΑ. Εμείς από την πλευρά μας επιφυλαχθήκαμε και ζητήσαμε τον αναγκαίο χρόνο για να διατυπώσουμε σχόλια και παρατηρήσεις.«Η Δημοκρατική Αριστερά βρίσκεται στην φάση τελικής επεξεργασίας μιας ουσιαστικής πρότασης αναδιάρθρωσης των ΑΕΙ στη βάση συγκεκριμένων κριτηρίων επιστημολογικού και αναπτυξιακού χαρακτήρα. Στον κορμό της πρότασή αυτής που δεν επιζητεί τη συρρίκνωση αλλά αντίθετα την ανάπτυξη της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης βρίσκεται η συνένωση των δυνάμεων των πανεπιστημίων, των τεχνολογικών ιδρυμάτων και των ερευνητικών κέντρων σε κοινοπραξίες που θα διασφαλίζουν την πλήρη αξιοποίηση του ερευνητικού και διδακτικού προσωπικού, των υπαρχουσών υποδομών αλλά και της εμπειρίας των ιδρυμάτων αυτών. Η δική μας προσπάθεια δεν είναι μια άσκηση επί χάρτου για να μην θιγούν κατεστημένα συμφέροντα αλλά μια τολμηρή πρόταση που επιχειρεί να αντιμετωπίσει τις παθογένειες και να ατενίσει με αισιοδοξία το μέλλον».
ΠΑΣΟΚ: Θα κάνουμε προτάσεις
Ενόχληση φαίνεται να εκφράζει η κοινοβουλευτική εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ, Εύη Χριστοφιλοπούλου, για το γεγονός ότι ανακοινώθηκε το σχέδιο «Αθηνά» χωρίς προηγουμένως το Κίνημα να είχε την ευκαιρία να κάνει «προτάσεις και διορθώσεις επί συγκεκριμένου σχεδίου».
Ειδικότερα, η κ. Χριστοφιλοπούλου τόνισε ότι «η αναδιάρθρωση του ακαδημαϊκού χάρτη της χώρας συνιστά πρώτιστα αναπτυξιακή και ακαδημαϊκή και δευτερευόντως διοικητική και δημοσιονομική αναγκαιότητα».
Ωστόσο, τόνισε ότι «αναμέναμε να κάνουμε προτάσεις και διορθώσεις επί συγκεκριμένου σχεδίου, το οποίο όμως ανακοίνωσε σήμερα ο Υπουργός Παιδείας σε συνέντευξη Τύπου», για να σημειώσει παράλληλα ότι «το ΠΑΣΟΚ θα εξετάσει το σχέδιο που ανακοινώθηκε και θα παρουσιάσει συγκεκριμένες προτάσεις».
ΔΗΜΑΡ: Επιφυλασσόμαστε για σχόλια
Η ΔΗΜΑΡ ανακοίνωσε: «Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παιδείας μας ενημέρωσε για την πρότασή της αναφορικά με το σχέδιο ΑΘΗΝΑ. Εμείς από την πλευρά μας επιφυλαχθήκαμε και ζητήσαμε τον αναγκαίο χρόνο για να διατυπώσουμε σχόλια και παρατηρήσεις.
»Η Δημοκρατική Αριστερά βρίσκεται στην φάση τελικής επεξεργασίας μιας ουσιαστικής πρότασης αναδιάρθρωσης των ΑΕΙ στη βάση συγκεκριμένων κριτηρίων επιστημολογικού και αναπτυξιακού χαρακτήρα. Στον κορμό της πρότασή αυτής που δεν επιζητεί τη συρρίκνωση αλλά αντίθετα την ανάπτυξη της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης βρίσκεται η συνένωση των δυνάμεων των πανεπιστημίων, των τεχνολογικών ιδρυμάτων και των ερευνητικών κέντρων σε κοινοπραξίες που θα διασφαλίζουν την πλήρη αξιοποίηση του ερευνητικού και διδακτικού προσωπικού, των υπαρχουσών υποδομών αλλά και της εμπειρίας των ιδρυμάτων αυτών. Η δική μας προσπάθεια δεν είναι μια άσκηση επί χάρτου για να μην θιγούν κατεστημένα συμφέροντα αλλά μια τολμηρή πρόταση που επιχειρεί να αντιμετωπίσει τις παθογένειες και να ατενίσει με αισιοδοξία το μέλλον» .
