Είναι του Μεγάλου Αλεξάνδρου ή της Ρωξάνης ή μήπως στα σπλάχνα του βρίσκεται ο Νέαρχος; Ήταν...
έργο του Δεινοκράτη ή του Πλάτωνα; Έχει άρωμα Αθήνας ή Αιγύπτου; Φωτιές έχει ανάψει ο τύμβος Καστά στην Αμφίπολη στα αρχαιολογικά πηγαδάκια. Αρχαιολόγοι και ιστορικοί, φιλόλογοι και αρχαιολάτρες βρήκαν πεδίον δόξης λαμπρόν για να διατυπώσουν διαφορετικές γνώμες και να διασταυρώσουν τα ξίφη τους, δεδομένης της διάστασης που πήρε το εύρημα.
Η ανασκαφή μπορεί να μην έχει δώσει ακόμη σαφείς απαντήσεις, κάτι που παραδέχονται όλοι, όμως ακόμη και εκείνοι που εξαρχής είχαν κρατήσει αποστάσεις ασφαλείας από το αναμφισβήτητα εντυπωσιακό εύρημα δυσκολεύονται πλέον να αντισταθούν στον πειρασμό και να μη διατυπώσουν ακόμη μια άποψη, μπερδεύοντας περισσότερο τα κομμάτια του έτσι κι αλλιώς διαλυμένου παζλ.
Ως άλλες εμπορικές επιτυχίες του πενταγράμμου, κοινώς σουξέ, οι απόψεις εναλλάσσονται στη δημοσιότητα πολλές φορές προτού προλάβουν να βρουν τη θέση τους στα χείλη ή στα πληκτρολόγια εκείνων που δείχνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το εντυπωσιακό αρχαιολογικό εύρημα. Σε τέτοιο βαθμό μάλιστα που πρόσφατη έρευνα για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έδειξε πως ξεπέρασε σε ποσότητα και διάρκεια ο τύμβος της Αμφίπολης το ζήτημα του Ενιαίου Φόρου Ακινήτων.
Η άποψη ότι ο τάφος ανήκει στον Μακεδόνα στρατηλάτη ξεθύμανε νωρίς –αν και υπάρχουν κάποιοι που ελπίζουν ακόμη- δεδομένου ότι όλες οι πηγές λένε πως ο Αλέξανδρος τάφηκε στην Αλεξάνδρεια. Όσο για την Ρωξάνη, αν και ορισμένοι θεώρησαν ότι οι Σφίγγες υπαινίσσονται την παρουσία της ανατολίτισσας πριγκίπισσας, η θεωρία έχει απορριφθεί. Ακόμη και για τον επικεφαλής του στόλου του μεγάλου Αλεξάνδρου, τον Νέαρχο, πολλοί επιστήμονες θεωρούν ότι είναι υπερβολικά μεγάλος.
Ορισμένοι πίσω από τις Σφίγγες εντόπιζαν αιγυπτιακές επιρροές σε συνδυασμό με τη χρήση σφραγιστικών τοίχων, πρακτική που συνηθιζόταν στις πυραμίδες, ενώ άλλοι «διάβαζαν» ίχνη της Αθηνάς στα μάτια των Καρυάτιδων και το συνδύαζαν με το γεγονός ότι η Αμφίπολη ήταν Αθηναϊκή αποικία.
Όσο για τον δημιουργό του τάφου, δεν έλειψαν εκείνοι που θεώρησαν ότι πρόκειται για έργο του Δεινοκράτη, του αρχιτέκτονα που εκτός των άλλων είχε σχεδιάσει το ρυμοτομικό σχέδιο της Αλεξάνδρειας. Άλλοι θεωρούν ότι ο Πλάτωνας βρίσκεται πίσω από τον σχεδιασμό, ξεκάθαρη απάντηση ούτε σε αυτό το ζήτημα δεν έχει δοθεί.
Και ενώ τα ευρήματα φυτρώνουν σα μανιτάρια, ακόμη ένα ζεύγος διαφορετικών απόψεων έρχεται να ανακατέψει την τράπουλα, Είναι σωστή η αρχική χρονολόγηση του τάφου; Και μήπως δεν πρόκειται για μακεδονικό τάφο αλλά για ρωμαϊκό;
Σαφέστατα υπέρ της ταύτισης του μνημείου με μακεδονικό τάφοέχει ταχθεί η επίτημη διευθύντρια Κλασικών Αρχαιοτήτων Κατερίνα Ρωμιοπούλου διότι «τα τοιχώματα είναι από πελεκητούς λίθους, έχει καμαρωτή στέγη, έχει κτιστό δρόμο που οδηγεί σε ορθογώνιους θαλάμους και διαδρόμους» και συμφωνεί με τη χρονολόγηση του 4ου αιώνα ή των αρχών του 3ου π.Χ αιώνα. Ενώ επισημαίνει τη μοναδικότητα του μνημείου τόσο λόγω του μεγέθους όσο και λόγω των Καρυάτιδων.
«Το κλειδί είναι οι Καρυάτιδες» λέει η καθηγήτρια Κλασικής Αρχαιολογίας στο πανεπιστήμιο Αθηνών Όλγα Παλαγγιά»Κλειδώνουν τη χρονολόγηση του μνημείου στη ρωμαϊκή εποχή και όχι νωρίτερα από τον 1ο αιώνα π.Χ. Είναι αρχαϊστικές, δηλαδή φορούν λοξό ιμάτιο, όπως οι αρχαίες κόρες, αλλά το κεφάλι τους μοιάζει κλασικό και το έχει φτιάξει ο Πραξιτέλης. Πρόκειται για μία σύνθεση που συνηθιζόταν στα ρωμαϊκά χρόνια από την αγάπη για το παρελθόν.
Αρκούν όμως οι Καρυάτιδες για να αλλάξει χρονολόγηση ολόκληρο το μνημείο; «Τέτοιου είδους γλυπτική δεν υπάρχει επ’ ουδενί σε μακεδονικούς τάφους. Σφίγγες σε τάφους συναντούμε στην αρχαϊκή Αθήνα, αλλά όχι στα κλασικά χρόνια. Επομένως είναι περίεργο να τις βρίσκουμε σε μακεδονικό τάφο». Αν η θεωρία αυτή έχει βάση, ποιος θα μπορούσε να είναι θαμμένος στην Αμφίπολη; «Οι πεσόντες από τη μάχη των Φιλίππων» εκτιμά η Όλγα Παλλαγγιά. « Στους Φιλίππους συγκρούστηκαν το 42 πΧ. οι στρατοί από τη μία του Οκταβιανού Αυγούστου και του Μάρκου Αντώνιου και από την άλλη του Βρούτου και του Κάσσιου, των δολοφόνων του Ιούλιου Κάισαρα. Οι νικητές πιθανός έθαψαν τους νεκρούς τους στο στρατόπεδό τους στην Αμφίπολη.
Πρέπει να γίνει κατανοητό, καταλήγει η κ. Παλαγγιά, ότι αν όντως συνδέεται με τη μάχη των Φιλίππων δεν χάσαμε, αλλά βρισκόμαστε μπροστά σε ένα μνημείο που σχετίζεται με μία από τις σημαντικότερες μάχες της Ιστορίας, δεν υπάρχει πάντως αμφιβολία ότι πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό και σπάνιο μνημείο και δεν ξέρουμε ακόμη τι κρύβει.
ΤΑ ΝΕΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου