Επιμέλεια : Αριστελία Πελώνη(από ΤΑ ΝΕΑ)
Φέτος συμπληρώνονται 35 χρόνια από τα γεγονότα στην Κύπρο, το καλοκαίρι του 1974. Σήμερα, ακριβώς 35 χρόνια από τον «Αττίλα ΙΙ», πολλές πτυχές της τραγωδίας παραμένουν αδιευκρίνιστες. Η κυρίαρχη άποψη περί συνωμοσίας με βασική ευθύνη της Ουάσιγκτον εξακολουθεί να είναι η βασική αντίληψη για τα... γεγονότα. Τα αμερικανικά αρχεία και οι μαρτυρίες επιβεβαιώνουν τις ευθύνες των ΗΠΑ για το γεγονός ότι δεν απέτρεψαν το πραξικόπημα του Ιωαννίδη εναντίον του Μακαρίου, ενώ δεν έκαναν ό,τι μπορούσαν για να σταματήσουν τη δεύτερη προέλαση των τουρκικών στρατευμάτων στις 14 και 15 Αυγούστου 1974. Οι θεωρίες συνωμοσίας όμως δεν τεκμηριώνονται, παρά μόνο στη σφαίρα των μύθων. Πολλές όψεις του 1974 παραμένουν μέχρι σήμερα ταμπού ή αποσιωπημένες, όπως οι αγνοούμενοι, αλλά κυρίως οι Ελλαδίτες στιγματισμένοι ως «χουντικοί»- που πολέμησαν στην Κύπρο. «Κάθε Ελλαδίτης στρατιώτης είναι ένας εμφύλιος» Ο Βασίλης Γκουρογιάννης στο μυθιστόρημά του «Κόκκινο στην Πράσινη Γραμμή» (Εκδ. Μεταίχμιο) σκιαγραφεί το προφίλ και τις μαρτυρίες των ανδρών της ΕΛΔΥΚ, που πολέμησαν στην Κύπρο το καλοκαίρι του 1974, χωρίς να καταλαβαίνουν αν βρίσκονται σε πόλεμο με τους Τούρκους ή σε εμφύλιο. Σημειώνεται ότι περισσότεροι από 4.000 Έλληνες στρατιώτες σκοτώθηκαν το 1974, ενώ όσοι επέζησαν, στιγματίστηκαν στην Ελλάδα και την Κύπρο ως «χουντικοί» και «προδότες». Ακολουθούν αποσπάσματα. «Ήμασταν ανεπιθύμητοι» «Εμείς ήμασταν η ντροπή της Ελλάδας, κι ας σήκωσε αυτή τα πόδια στους συνταγματάρχες. Ήμασταν οι χουντικοί, ήμασταν οι ανεπιθύμητοι, ήμασταν αυτοί που πήγαμε να πολεμήσουμε τον Μακάριο και βρεθήκαμε αντιμέτωποι με Τούρκους χωρίς να το περιμένουμε και να το πολυκαταλάβουμε. Πολεμήσαμε ακαθοδήγητοι. Χιλιάδες στρατιώτες από τη μια μεριά, αεροπλάνα ανενόχλητα πάνω από τα κεφάλια μας, άρματα ανενόχλητα, κι εμείς απέναντί τους σχεδόν με ατομικό οπλισμό». «Φεύγαμε κακήν κακώς...» «Η τελευταία μου εντύπωση από τον πόλεμο ήταν όταν δόθηκε διαταγή ατάκτου οπισθοχωρήσεως. Πολλοί δεν πήραν χαμπάρι τη διαταγή... Οι Τούρκοι ήταν πλήθος αμέτρητο και έρχονταν καταπάνω μας όρθιοι και ακάλυπτοι. Μερικοί είχαν τα όπλα κρεμασμένα στον ώμο και άλλοι τα είχαν με την κάννη κάτω. Πού τους είπαν, άραγε, οι αξιωματικοί τους ότι πήγαιναν; Αυτοί έρχονταν σαν σε εκδρομή. Τους αφήναμε να πλησιάσουν πολύ κοντά, γιατί είχαμε κυρίως ατομικό οπλισμό και περιορισμένα πυρομαχικά. Όταν πλησίαζαν πολύ, τους ρίχναμε ανάμεσα από τα άρματα και πέφταν. Έρχονταν οι παραπίσω, τους πατούσαν, τους γκρεμίζαμε κι αυτούς, έρχονταν οι επόμενοι. Δεν είχαν τελειωμό. Εμείς τελικά σαστίσαμε. Λέγαμε με το μυαλό μας: ΄΄Ή αθάνατοι είναι οι Τούρκοι ή μαστουρωμένοι ή εμείς στραβωθήκαμε και δεν τους πετυχαίνουμε΄΄... Θέλω να σημειώσει ο ιστορικός τον τρόπο που πολεμούσαν οι Τούρκοι: μπουλούκια οι φαντάροι, αλλά οι αξιωματικοί τους μπροστά. Είχαν μια σφυρίχτρα. Σφύριζαν, ξεκινούσε το μπουλούκι, ξανασφύριζαν, σταματούσε. Τέλος πάντων, όταν άρχισαν τα άρματα να περνάνε πάνω από τα ορύγματα, φεύγαμε κακήν κακώς. Ο σώζων εαυτόν σωθήτω...». Δεν ήταν καθαρός πόλεμος «Άλλο, ρε παιδιά, να πατάς χώμα, να ρίχνεις, να σου ρίχνουν, κι άλλο να σε χτυπάνε σαν την μπεκάτσα στο σκοτάδι. Εγώ αυτό τον πόλεμο δεν τον παραδέχομαι. Δεν ήταν καθαρός πόλεμος, είχε πολλές τρικλοποδιές. Ντρέπομαι να λέω ότι πολέμησα στην Κύπρο... Και πώς να το καταλάβουν; Αν ήταν ποδόσφαιρο, θα τους έλεγα: ΄΄Να τι έγινε εκεί, στην Κύπρο: ήταν να παίξουν μπάλα Ελλάδα- Τουρκία και προτού η ελληνική ομάδα μπει στο γήπεδο, οι Τούρκοι είχαν βάλει όλα τα γκολ"». «Είχαν κι οι Τούρκοι ρεζιλίκια» «Ευτυχώς, ήμασταν εμείς, η 105 σειρά, που κρατήσαμε ισορροπίες. Τα παιδιά τρελάθηκαν και δικαιολογημένα. Δεν μπορούν ακόμα να το χωνέψουν. Έπεφταν από πάνω μας βόμβες των πεντακοσίων λιμπρών και αυτοί δεν είχαν ούτε όπλο. Οι δυο πρώτες βόμβες των αεροπλάνων ήταν τόσο μεγάλες, ικανές να ξεθεμελιώσουν κάστρα, και τις έριξαν οι Τουρκαλάδες αεροπόροι κατευθείαν στον στόχο. Γκρεμίστηκε όλο το διοικητήριο... Η δεύτερη έπεσε στους χώρους των εστιατορίων. Τίποτα δεν έμεινε όρθιο. Ευτυχώς, η τρίτη μεγάλη έπεσε έξω από το στρατόπεδο. Από τότε οι Τούρκοι δεν είχαν καλό στόχο. Οι βόμβες τους έπεφταν σαν στο γάμο του Καραγκιόζη. Άλλη φορά που βρήκαν στόχο ήταν όταν σαν λυσσασμένοι κυνηγούσαν το “Λέσβος”, που βομβάρδισε τους Τουρκοκύπριους στην Πάφο και βύθισαν κατά λάθος το δικό τους αντιτορπιλικό, το “Κοτζάτεπε”, σκοτώνοντας καμιά διακοσαριά δικούς τους. Θεώρησαν ότι το “Κοτζάτεπε” είναι το “Λέσβος”, που ύψωσε παραπλανητικά τουρκική σημαία και τα αντιαεροπορικά του “Κοτζάτεπε” χτύπησαν τα τουρκικά αεροπλάνα γιατί τα θεωρούσαν ελληνικά... Είχαν και οι Τούρκοι τα ρεζιλίκια τους. Πάμε πάτσι. Στα λάθη του πολέμου ο Διάβολος κάνει καλά τη δουλειά του, όπως οι Κύπριοι που φρουρούσαν το αεροδρόμιο της Λευκωσίας πετύχαιναν διάνα στο σκοτάδι τα ελληνικά αεροπλάνα. Δυο- τρία Νοράτλας σακάτεψαν και το ένα που έπεσε στη Μακεδονίτισσα, μαζί με τα παιδιά της Α΄ Μοίρας, αντί να πετυχαίνουν τα τουρκικά που γυρόφερναν ανενόχλητα στην Αγύρτα και στη Μια Μηλιά και έριχναν αλεξιπτωτιστές μέρα μεσημέρι».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου