Δευτέρα 26 Οκτωβρίου 2009

ΑΜΕΣΑ ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ


Ρεπορτάζ : Κώστας Τσαχάκης - Μαρία Βουργάνα

Σχέδιο εκτάκτου ανάγκης θέτει σε εφαρμογή η κυβέρνηση, προκειμένου να βάλει τάξη στο δημοσιονομικό χάος. Θα αποτυπωθεί στο προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2010, το οποίο κατατίθεται στη Βουλή στις 5 Νοεμβρίου. Σύμφωνα με πληροφορίες, αναμένεται να τεθεί στόχος για αύξηση των εσόδών κατά 10% σε σχέση με φέτος, ποσοστό που μεταφράζεται σε 5 δισ. ευρώ, και για μείωση των πρωτογενών δαπανών περίπου κατά 8%. Το υπουργείο Οικονομικών θα... επιδιώξει να μειώσει κατά 5 δισ. ευρώ την κρατική σπατάλη. Αλλωστε, όπως έχει δεσμευθεί ο υπουργός Οικονομικών, κ. Γιώργος Παπακωνσταντίνου, απέναντι στους Ευρωπαίους εταίρους, εντός του 2010 η δημοσιονομική προσαρμογή θα είναι της τάξης των 10 δισ. ευρώ, ώστε το έλλειμμα να υποχωρήσει από το 12,5% του ΑΕΠ κοντά στο 9%.
Μεγάλο βάρος θα δοθεί στο σκέλος των δαπανών, καθώς τα τελευταία χρόνια δεν κατέστη ποτέ δυνατόν να εκτελεστεί προϋπολογισμός χωρίς να καταγραφεί μεγάλη υπέρβαση.
Γι αυτό και το υπουργείο Οικονομικών εντός του 2010 θα ελέγχει κάθε τρίμηνο τους κωδικούς με τις δαπάνες όλων των υπουργείων των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των ΝΠΔΔ, προκειμένου να διαπιστώνεται αν τηρούνται οι στόχοι που έχουν τεθεί.
Πιο αναλυτικά, το υπουργείο σχεδιάζει προσλήψεις με το... σταγονόμετρο, περικοπές σε συμβάσεις έργου, σε πρόσθετες αμοιβές για υπερωριακή απασχόληση, συμμετοχή σε επιτροπές και ομάδες εργασίας, καθώς και ψαλίδισμα εξόδων για καταναλωτικές δαπάνες, όπως ταξίδια και χρήση κινητών. Επιπλέον επανεξετάζονται από μηδενική βάση οι εξοπλιστικές δαπάνες και αξιολογούνται όλες οι επιχορηγήσεις.
Στο σκέλος των εσόδων, μεταξύ άλλων, κόβονται οι φοροαπαλλαγές και η αυτοτελής φορολόγηση, έρχονται αυξήσεις εμμέσων φόρων (π.χ. βενζίνη, τσιγάρα), κινητοποιείται ο φοροεισπρακτικός μηχανισμός και καθιερώνεται ενιαία τιμαριθμοποιημένη φορολογική κλίμακα.
Οπως γίνεται αντιληπτό, η κυβέρνηση ρίχνει το βάρος της σε μέτρα μόνιμου χαρακτήρα, στο πνεύμα των συστάσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Αλλωστε τα μέτρα που θα περιέχονται στον προϋπολογισμό θα συμπεριληφθούν και στο Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης, το οποίο θα κατατεθεί στην Επιτροπή τον Ιανουάριο, προκειμένου τον Φεβρουάριο να ληφθεί η απόφαση για την περίοδο χάριτος στην κοινοτική επιτήρηση.
ΠΡΟΣΔΟΚΙΑ ΓΙΑ ΑΥΞΗΣΗ 10% ΜΕ 7 ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΜΕΤΡΑΑναζητούν πρόσθετες εισπράξεις Δημοσίου 5 δισ. ευρώ
Να γεμίσει τα «άδεια» κρατικά ταμεία θα επιχειρήσει εντός του 2010 το υπουργείο Οικονομικών.
Αναζητεί πρόσθετα έσοδα 5 δισ. ευρώ, στοχεύοντας δηλαδή σε μια αύξηση της τάξης του 10% σε σχέση με φέτος.
Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές που έχουν χαραχτεί και θα αποτυπωθούν στον προϋπολογισμό, το οικονομικό επιτελείο σχεδιάζει τα ακόλουθα:
Την κατάργηση της αυτοτελούς φορολόγησης των εισοδημάτων, που μπορεί να αποφέρει στα ταμεία του Δημοσίου περίπου 1,5 δισ. ευρώ. Στο στόχαστρο του υπουργείου Οικονομικών βρίσκονται εισοδήματα ύψους 17 δισ. ευρώ που σήμερα φορολογούνται αυτοτελώς και με συντελεστές από 5% έως 20%.
Τα εισοδήματα αυτά θα προστίθενται στα υπόλοιπα εισοδήματα που αποκτά ο φορολογούμενος και θα φορολογούνται με βάση τη φορολογική κλίμακα και με συντελεστές έως 40%. Εξαιρέσεις θα υπάρξουν μόνο για τους τόκους των καταθέσεων και για ορισμένες κατηγορίες κοινωνικών βοηθημάτων.
Την εφαρμογή της ενιαίας προοδευτικής τιμαριθμοποιημένης φορολογικής κλίμακας. Ο υπουργός Οικονομικών έχει ξεκαθαρίσει ότι «δεν θα αυξηθεί η φορολογία στη μεσαία τάξη και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Περισσότερους φόρους θα πληρώσουν όσοι έχουν μεγάλα εισοδήματα, πολλά μερίσματα και μεγάλη περιουσία». Για την ελάφρυνση των χαμηλών και μεσαίων εισοδημάτων εξετάζεται να επανέλθει ο χαμηλός συντελεστής 15% για το πρώτο κλιμάκιο εισοδήματος πάνω από το αφορολόγητο όριο.
Είναι πιθανόν ο χαμηλός συντελεστής να εφαρμόζεται στο κλιμάκιο από τα 12.000 έως τα 14.000 ή 15.000 ευρώ και μέχρι το κλιμάκιο των 30.000 ευρώ να εφαρμοστούν άλλοι δύο συντελεστές. Ο ανώτατος φορολογικός συντελεστής 40% εξετάζεται να επιβληθεί για το κλιμάκιο εισοδήματος άνω των 50.000 ή 60.000 ευρώ, αντί των 75.000 ευρώ που ισχύει σήμερα.
Ειδικοί φόροιΤην αύξηση των ειδικών φόρων κατανάλωσης σε βενζίνη, ποτά και τσιγάρα πιθανότατα από την 1η Ιανουαρίου 2010. Η σχετική νομοθετική ρύθμιση αναμένεται να κατατεθεί μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου.
Ο φόρος στη βενζίνη μετά και την τελευταία αύξηση εξακολουθεί να βρίσκεται χαμηλότερα από τον μέσο κοινοτικό όρο κατά 9-10 λεπτά ανά λίτρο και όπως δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου «υπάρχει υποχρέωση να υπάρξει σταδιακά μια προσαρμογή».
Μια αύξηση κατά 10%-15% του ΕΦΚ στη βενζίνη θα απέφερε έσοδα περίπου 400-600 εκατ. ευρώ, ενώ η ίδια αναπροσαρμογή στα τσιγάρα μπορεί να αποδώσει περίπου 300 εκατ. ευρώ.
Την περικοπή των 984 φοροαπαλλαγών, που κοστίζουν στο προϋπολογισμό 7 δισ. ευρώ ετησίως. Υπάρχουν μεγάλα περιθώρια για επιπλέον έσοδα της τάξης των 500 εκατ. ευρώ ετησίως.
Ολες οι φοροαπαλλαγές θα επανεξεταστούν από μηδενική βάση, ενώ στο στόχαστρο βρίσκονται οι απαλλαγές που απολαμβάνουν σήμερα οι έχοντες υψηλά εισοδήματα.
Η επεξεργασία των φορολογικών δηλώσεων έχει δείξει ότι οι φορολογούμενοι με υψηλά εισοδήματα έχουν πολλαπλάσιο όφελος με τις φοροαπαλλαγές σε σχέση με τους φορολογούμενους με χαμηλά εισοδήματα.
Συγκεκριμένα, οι απαλλαγές και τα αφορολόγητα ποσά που απολαμβάνουν οι φορολογούμενοι με εισοδήματα άνω των 42.000 ευρώ ανέρχονται κατά μέσον όρο σε 4.000 ευρώ! Αντίθετα, οι φοροαπαλλαγές που έχουν τα φυσικά πρόσωπα με χαμηλά εισοδήματα έως 20.000 ευρώ είναι μόλις 600 ευρώ κατά μέσον όρο.
Την ανασυγκρότηση του φοροεισπρακτικού μηχανισμού ώστε να καταπολεμηθεί η φοροδιαφυγή και να εισπραχθεί μεγάλο μέρος από τα ληξιπρόθεσμα χρέη. Το οικονομικό επιτελείο στοχεύει σε ενίσχυση των εσόδων από τις δράσεις αυτές, που προσεγγίζουν το 1,5 δισ. ευρώ.
Τη φορολόγηση της μεγάλης ακίνητης περιουσίας με προοδευτικό τρόπο, η οποία δεν αποκλείεται να συνοδευτεί από την αύξηση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων. Οσο μεγαλύτερη ακίνητη περιουσία κατέχει κάποιος τόσο μεγαλύτερο φόρο θα πληρώνει.
Την επαναφορά του φόρου κληρονομιάς και γονικής παροχής με αυξημένο αφορολόγητο όριο.
ΑΠΟ ΤΟ «ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΟ» ΤΟΥ ΥΠ. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝΣτόχος να περικοπούν κατά 8% (5 δισ.6) οι δαπάνες υπουργείων, ΟΤΑ και ΝΠΔΔ
Από το «μικροσκόπιο» του υπουργείου Οικονομικών θα περνούν ανά τρίμηνο όλες οι δαπάνες των υπουργείων των ΟΤΑ και των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου εντός του 2010. Στόχος να περικοπούν οι πρωτογενείς δαπάνες του προϋπολογισμού περίπου κατά 8%.
Το οικονομικό επιτελείο επιδιώκει να εξοικονομήσει περί τα 5 δισ. ευρώ από τη μείωση της σπατάλης στον ευρύτερο δημόσιο τομέα και έτσι ρίχνει το βάρος στις λειτουργικές δαπάνες (π.χ. αμοιβές για επιτροπές και εκτός έδρας, προμήθειες), καταναλωτικές δαπάνες (π.χ. μετακινήσεις, κινητά τηλέφωνα), στη δημιουργία ενιαίας αρχής πληρωμών στο Δημόσιο, στις συγχωνεύσεις οργανισμών, ενώ θα επανεξεταστούν από μηδενική βάση τα εξοπλιστικά προγράμματα.
Οπως τονίζει ο υπουργός Οικονομικών, κ. Γιώργος Παπακωνσταντίνου, «πηγές διαρροής ή υπερβολικής δαπάνης, κρυφές και φανερές, υπάρχουν σχεδόν σε όλους τους κωδικούς του προϋπολογισμού».
ΕλεγχοςΣε συνέντευξή του σημειώνει πως στον νέο προϋπολογισμό θα δοθεί ιδιαίτερο βάρος στο σκέλος των δαπανών, υπογραμμίζοντας ότι «θα επιδιωχθεί ουσιαστικότερος έλεγχος των αποτελεσμάτων, με τα υπουργεία να ενημερώνουν ανά τρίμηνο».
Βέβαια, θα πρέπει να τονιστεί πως το έργο του υπουργείου Οικονομικών είναι εξαιρετικά δύσκολο, αν αναλογιστεί κανείς πως εντός της τρέχουσας δεκαετίας σε καμία περίπτωση δεν επετεύχθη μείωση των πρωτογενών δαπανών του προϋπολογισμού.
Το αντίθετο, μάλιστα, συνέβαινε, καθώς κάθε χρόνο είχαμε υπέρβαση του αρχικού στόχου.
Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με πληροφορίες, το υπουργείο Οικονομικών προσανατολίζεται στις ακόλουθες κινήσεις:
Οι προσλήψεις στον δημόσιο τομέα θα γίνονται με το «σταγονόμετρο» και σε τομείς όπως η Παιδεία και η Υγεία. Μετά τα stage περικοπές θα γίνουν και στις συμβάσεις έργου. Η συνολική μισθοδοσία κόστισε φέτος πάνω από 25 δισ. ευρώ και εκτιμάται πως με ορθολογική διαχείριση μπορεί να εξοικονομηθούν κονδύλια μεταξύ 1,5 και 2 δισ. ευρώ.
Προς την κατεύθυνση αυτή προωθούνται περικοπές σε δαπάνες, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται οι αμοιβές για υπερωριακή απασχόληση, για συμμετοχή σε επιτροπές και ομάδες εργασίας για οδοιπορικά κ.ά.
ΑμοιβέςΚόβονται οι «εξωφρενικές» αμοιβές υψηλόβαθμων στελεχών του δημόσιου τομέα. Να υπενθυμίσουμε πως από το βήμα της Βουλής ο κ. Παπακωνσταντίνου είχε ξεκαθαρίσει πως «τα golden boys κάθε είδους και κάθε χρώματος τελειώνουν εδώ».
«Ψαλίδι» αναμένεται να μπει και σε καταναλωτικές δαπάνες, όπως ταξίδια, χρήση κινητών και προμήθειες αναλώσιμων. Το σύνολο των δαπανών αυτών φέτος προσεγγίζει τα 2,8 δισ. ευρώ και μπορεί να κοπούν άνω των 200 εκατ. ευρώ.
ΕνισχύσειςΕπανεξετάζονται αμφιβόλου σκοπιμότητας ενισχύσεις και επιχορηγήσεις. Και σε αυτή την περίπτωση σχεδιάζονται περικοπές 200 και πλέον εκατ. ευρώ.
Αξιολογούνται από μηδενική βάση τα εξοπλιστικά προγράμματα, το κόστος των οποίων φέτος ανέρχεται σε 2,2 δισ. ευρώ. Επειδή η κατάσταση είναι έκτακτη, πιθανολογείται ότι μπορεί να μειωθούν ακόμη και κατά 1 δισ. ευρώ.
Συγχωνεύονται ή ακόμη και καταργούνται φορείς που παραμένουν χωρίς ουσιαστικό αντικείμενο. Το πλεονάζον προσωπικό θα απορροφηθεί σε άλλες υπηρεσίες του δημοσίου τομέα.
Προχωρεί η στελέχωση της ενιαίας αρχής πληρωμών στο Δημόσιο, ώστε εντός του 2010 το υπουργείο Οικονομικών να έχει πλήρη εικόνα των μισθών, αλλά και των πρόσθετων αμοιβών όλων των υπαλλήλων.
Αλλάζει το σύστημα προμηθειών με την εισαγωγή ηλεκτρονικών προμηθειών.
Καθιερώνεται διπλογραφικό σύστημα καταγραφής δαπανών, με ορκωτούς ελεγκτές στον ευρύτερο δημόσιο τομέα και στην Τοπική Αυτοδιοίκηση.


Δεν υπάρχουν σχόλια: