Καράκας, Βενεζουέλα
Στρατιώτης με όραμα ή ένας «καραβανάς» που ήθελε να γίνει caudillo; Εξαρτάται πώς βλέπει κανείς τα πράγματα. Σε κάθε περίπτωση, ο Ούγκο Τσάβες, πρόεδρος της Βενεζουέλας για 14 ολόκληρα χρόνια, σφράγισε με την έντονη προσωπικότητά του την ιστορία της χώρας, αλλά και ολόκληρης της Νοτίου Αμερικής. Το ξεχωριστό επικοινωνιακό του χάρισμα κέρδισε πολλούς, δεν κατάφερε όμως να νικήσει τον καρκίνο.
O Oύγκο Τσάβες Φρίας γεννήθηκε τον Ιούλιο του 1954 σε μια ταπεινή οικογένεια. Αποφάσισε να ακολουθήσει καριέρα στις Ένοπλες Δυνάμεις και ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 ίδρυσε μια «μυστική λέσχη» με στόχο την ανατροπή του πολιτικού κατεστημένου της Βενεζουέλας.
Το όνομά του ακούστηκε για πρώτη φορά το 1992, όταν προσπάθησε ανεπιτυχώς να ανατρέψει τον τότε πρόεδρο Κάρλος Άντρες Πέρες. Συνελήφθη και καταδικάστηκε σε φυλάκιση δύο ετών, στη συνέχεια όμως του χορηγήθηκε χάρη.
Το 1997 ίδρυσε το πολιτικό κόμμα Movimiento Quinta Republica (MVR), το οποίο αποτέλεσε το όχημα για την ανέλιξή του στην εξουσία.
Πράγματι εξελέγη πρόεδρος το 1998 και από τότε ξεκίνησε τη δική του επανάσταση: αναδιανομή γης, προγράμματα εκπαίδευσης, περίθαλψης και παιδείας για τους φτωχούς, αλλά και «ράλι» στρατιωτικών εξοπλισμών. Όλα χάρη στα έσοδα από το πετρέλαιο.
Άλλαξε ακόμα και το όνομα της χώρας από Δημοκρατία της Βενεζουέλας σε Βολιβαριανή Δημοκρατία της Βενεζουέλας σε μια προσπάθεια να αναβιώσει το όραμα του «Απελευθερωτή» Σιμόν Μπολίβαρ. Αργότερα, άλλαξε και τη σημαία (προσέθεσε ένα αστέρι), ενώ αλλαγές επήλθαν και στο επίσημο έμβλημα της χώρας.
Το 2002, ο Στρατός προσπάθησε να τον ανατρέψει, ωστόσο, επανήλθε δύο 24ωρα αργότερα θριαμβευτής. Ακόμα και το δημοψήφισμα της αντιπολίτευσης για την έξωσή του, το 2004, απέτυχε.
Με ένα εξαιρετικά επικοινωνιακό και χαρισματικό στιλ, ο Τσάβες μιλούσε για το νέο δρόμο προς το σοσιαλισμό.
Τα τελευταία 13 χρόνια πολλά άλλαξαν προς το καλύτερο, ιδίως για τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα. Αυτό που δεν άλλαξε προς το καλύτερο ήταν ο υψηλότατος πληθωρισμός, γεγονός που τελικά ανάγκασε την κυβέρνηση να επιβάλλει πλαφόν στις τιμές να ελέγξει την ακρίβεια.
Σύμφωνα με στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Βενεζουέλας που δημοσιεύθηκαν στην ισπανική εφημερίδα El Pais, ο πληθωρισμός έκλεισε στο 27,5% το 2010. Όμως στα τρόφιμα το ποσοστό της ανόδου των τιμών έφτασε ακόμα και το 40%.
Εξίσου σοβαρό και το θέμα της ασφάλειας. Ακόμα και ο ίδιος ο Τσάβες αναγνώρισε την ανάγκη να χρησιμοποιήσει μονάδες του Στρατού για να καταπολεμήσει την εγκληματικότητα.
Ο Τσάβες δημιούργησε νέες συμμαχίες με -αμφιλεγόμενες για τη διεθνή κοινότητα- χώρες όπως το Ιράν, ενώ καλλιέργησε τη σχέση της χώρας του με την Κούβα των αδελφών Κάστρο.
Στο στόχαστρό του -κυρίως μέσω της τηλεοπτικής του εκπομπής- έμπαιναν οι ηγέτες της Δύσης, ιδίως ο τέως πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζορτζ Ο. Μπους, και η πρώην επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Κοντολίζα Ράις.
Στην ιστορία έμεινε το «θερμό επεισόδιο» με τον βασιλιά της Ισπανίας, Χουάν Κάρλος, στη διάρκεια Συνόδου των Χωρών της Λατινικής Αμερικής.
Τι είχε συμβεί; Το λόγο στη Σύνοδο είχε ο τότε πρωθυπουργός της Ισπανίας Χοσέ Θαπατέρο. Ο Τσάβες όμως τον διέκοπτε μονίμως, χρησιμοποιώντας απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς για τον προκάτοχό του στην πρωθυπουργία της Ισπανίας Χοσέ Μαρία Αθνάρ.
Κάποια στιγμή ο βασιλιάς Χουάν Κάρλος, ο οποίος καθόταν δίπλα στον Θαπατέρο, πετάχτηκε από τη θέση του και είπε στον Τσάβες: «Γιατί δεν το βουλώνεις;».
Η φράση έγινε σύνθημα σε κινητά, σε μπλουζάκια και κονκάρδες. Ιδίως από την Αντιπολίτευση.
Οι αντίπαλοί του, ποτέ δεν ήταν λίγοι, όμως η αντιπολίτευση δεν είχε ενιαία φωνή. Μοναδική ευκαιρία υπήρξε το 2012, όταν ο νεαρός Ενρίκε Καπρίλες διεκδίκησε για λογαριασμό της Αντιπολίτευσης την προεδρία. Έχασε, αλλά το ποσοστό του δεν ήταν διόλου ευκαταφρόνητο.
Οι φτωχοί που είδαν το επίπεδο ζωής τους να βελτιώνεται, φοβήθηκαν ότι αυτά που θα έχαναν αν έχανε ο Ούγκο, θα ήταν περισσότερα από αυτά που θα κέρδιζαν. Αν κέρδιζαν.
Έτσι ο Τσάβες επανεξελέγη τον Οκτώβριο του 2012, όμως αμέσως μετά αναχώρησε και πάλι για την Κούβα. Ο καρκίνος τον είχε ήδη χτυπήσει και οι επισκέψεις στο Νησί ήταν τακτικότατες.
Πάντοτε επέστρεφε νικητής στη χώρα του, ενώ κατά καιρούς είχε αστειευθεί λέγοντας ότι είναι περίεργο το γεγονός ότι η νόσος προτιμά τους ηγέτες της Νοτίου Αμερικής: Τσάβες, Λούλα (Βραζιλία), Λούγο (Παραγουάη), Φερνάντες (Αργεντινή), Σάντος (Κολομβία).
Και ξαναγυρίζουμε στο αρχικό ερώτημα: στρατιώτης με όραμα ή ένας «καραβανάς» που έγινε caudillo; Ασφαλώς, ο Σιμόν Μπολίβαρ, τον οποίο ο Τσάβες θαύμαζε, δεν συμπαθούσε ιδιαίτερα την ιδέα της παρατεταμένης παραμομής ενός ηγέτη στην εξουσία.
Οι φτωχοί τον λάτρεψαν, η νέα ελίτ που δημιουργήθηκε στη χώρα επίσης τον στήριξε, ενώ η παλαιά ελίτ, τον μίσησε.
Και ο Στρατός -παιδί του οποίου υπήρξε- μπορεί να του αντιστάθηκε, αλλά τελικά υπέκυψε.
Η ιστορία θα κρίνει το πώς και πόσο ο Ούγκο Τσάβες σφράγισε την πλούσια Βενεζουέλα.
Την επόμενη μέρα θα οδηγήσει -εκτός απροόπτου- ένας έμπιστος του Τσάβες, ο αντιπρόεδρος Νικολάς Μαδούρο. Για την ιστορία, το επίθετό του σημαίνει «ώριμος» και το επάγγελμά του ήταν οδηγός...
Απόστολος Ρουμπάνης
O Oύγκο Τσάβες Φρίας γεννήθηκε τον Ιούλιο του 1954 σε μια ταπεινή οικογένεια. Αποφάσισε να ακολουθήσει καριέρα στις Ένοπλες Δυνάμεις και ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 ίδρυσε μια «μυστική λέσχη» με στόχο την ανατροπή του πολιτικού κατεστημένου της Βενεζουέλας.
Το όνομά του ακούστηκε για πρώτη φορά το 1992, όταν προσπάθησε ανεπιτυχώς να ανατρέψει τον τότε πρόεδρο Κάρλος Άντρες Πέρες. Συνελήφθη και καταδικάστηκε σε φυλάκιση δύο ετών, στη συνέχεια όμως του χορηγήθηκε χάρη.
Το 1997 ίδρυσε το πολιτικό κόμμα Movimiento Quinta Republica (MVR), το οποίο αποτέλεσε το όχημα για την ανέλιξή του στην εξουσία.
Πράγματι εξελέγη πρόεδρος το 1998 και από τότε ξεκίνησε τη δική του επανάσταση: αναδιανομή γης, προγράμματα εκπαίδευσης, περίθαλψης και παιδείας για τους φτωχούς, αλλά και «ράλι» στρατιωτικών εξοπλισμών. Όλα χάρη στα έσοδα από το πετρέλαιο.
Άλλαξε ακόμα και το όνομα της χώρας από Δημοκρατία της Βενεζουέλας σε Βολιβαριανή Δημοκρατία της Βενεζουέλας σε μια προσπάθεια να αναβιώσει το όραμα του «Απελευθερωτή» Σιμόν Μπολίβαρ. Αργότερα, άλλαξε και τη σημαία (προσέθεσε ένα αστέρι), ενώ αλλαγές επήλθαν και στο επίσημο έμβλημα της χώρας.
Το 2002, ο Στρατός προσπάθησε να τον ανατρέψει, ωστόσο, επανήλθε δύο 24ωρα αργότερα θριαμβευτής. Ακόμα και το δημοψήφισμα της αντιπολίτευσης για την έξωσή του, το 2004, απέτυχε.
Με ένα εξαιρετικά επικοινωνιακό και χαρισματικό στιλ, ο Τσάβες μιλούσε για το νέο δρόμο προς το σοσιαλισμό.
Τα τελευταία 13 χρόνια πολλά άλλαξαν προς το καλύτερο, ιδίως για τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα. Αυτό που δεν άλλαξε προς το καλύτερο ήταν ο υψηλότατος πληθωρισμός, γεγονός που τελικά ανάγκασε την κυβέρνηση να επιβάλλει πλαφόν στις τιμές να ελέγξει την ακρίβεια.
Σύμφωνα με στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Βενεζουέλας που δημοσιεύθηκαν στην ισπανική εφημερίδα El Pais, ο πληθωρισμός έκλεισε στο 27,5% το 2010. Όμως στα τρόφιμα το ποσοστό της ανόδου των τιμών έφτασε ακόμα και το 40%.
Εξίσου σοβαρό και το θέμα της ασφάλειας. Ακόμα και ο ίδιος ο Τσάβες αναγνώρισε την ανάγκη να χρησιμοποιήσει μονάδες του Στρατού για να καταπολεμήσει την εγκληματικότητα.
Ο Τσάβες δημιούργησε νέες συμμαχίες με -αμφιλεγόμενες για τη διεθνή κοινότητα- χώρες όπως το Ιράν, ενώ καλλιέργησε τη σχέση της χώρας του με την Κούβα των αδελφών Κάστρο.
Στο στόχαστρό του -κυρίως μέσω της τηλεοπτικής του εκπομπής- έμπαιναν οι ηγέτες της Δύσης, ιδίως ο τέως πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζορτζ Ο. Μπους, και η πρώην επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Κοντολίζα Ράις.
Στην ιστορία έμεινε το «θερμό επεισόδιο» με τον βασιλιά της Ισπανίας, Χουάν Κάρλος, στη διάρκεια Συνόδου των Χωρών της Λατινικής Αμερικής.
Τι είχε συμβεί; Το λόγο στη Σύνοδο είχε ο τότε πρωθυπουργός της Ισπανίας Χοσέ Θαπατέρο. Ο Τσάβες όμως τον διέκοπτε μονίμως, χρησιμοποιώντας απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς για τον προκάτοχό του στην πρωθυπουργία της Ισπανίας Χοσέ Μαρία Αθνάρ.
Κάποια στιγμή ο βασιλιάς Χουάν Κάρλος, ο οποίος καθόταν δίπλα στον Θαπατέρο, πετάχτηκε από τη θέση του και είπε στον Τσάβες: «Γιατί δεν το βουλώνεις;».
Η φράση έγινε σύνθημα σε κινητά, σε μπλουζάκια και κονκάρδες. Ιδίως από την Αντιπολίτευση.
Οι αντίπαλοί του, ποτέ δεν ήταν λίγοι, όμως η αντιπολίτευση δεν είχε ενιαία φωνή. Μοναδική ευκαιρία υπήρξε το 2012, όταν ο νεαρός Ενρίκε Καπρίλες διεκδίκησε για λογαριασμό της Αντιπολίτευσης την προεδρία. Έχασε, αλλά το ποσοστό του δεν ήταν διόλου ευκαταφρόνητο.
Οι φτωχοί που είδαν το επίπεδο ζωής τους να βελτιώνεται, φοβήθηκαν ότι αυτά που θα έχαναν αν έχανε ο Ούγκο, θα ήταν περισσότερα από αυτά που θα κέρδιζαν. Αν κέρδιζαν.
Έτσι ο Τσάβες επανεξελέγη τον Οκτώβριο του 2012, όμως αμέσως μετά αναχώρησε και πάλι για την Κούβα. Ο καρκίνος τον είχε ήδη χτυπήσει και οι επισκέψεις στο Νησί ήταν τακτικότατες.
Πάντοτε επέστρεφε νικητής στη χώρα του, ενώ κατά καιρούς είχε αστειευθεί λέγοντας ότι είναι περίεργο το γεγονός ότι η νόσος προτιμά τους ηγέτες της Νοτίου Αμερικής: Τσάβες, Λούλα (Βραζιλία), Λούγο (Παραγουάη), Φερνάντες (Αργεντινή), Σάντος (Κολομβία).
Και ξαναγυρίζουμε στο αρχικό ερώτημα: στρατιώτης με όραμα ή ένας «καραβανάς» που έγινε caudillo; Ασφαλώς, ο Σιμόν Μπολίβαρ, τον οποίο ο Τσάβες θαύμαζε, δεν συμπαθούσε ιδιαίτερα την ιδέα της παρατεταμένης παραμομής ενός ηγέτη στην εξουσία.
Οι φτωχοί τον λάτρεψαν, η νέα ελίτ που δημιουργήθηκε στη χώρα επίσης τον στήριξε, ενώ η παλαιά ελίτ, τον μίσησε.
Και ο Στρατός -παιδί του οποίου υπήρξε- μπορεί να του αντιστάθηκε, αλλά τελικά υπέκυψε.
Η ιστορία θα κρίνει το πώς και πόσο ο Ούγκο Τσάβες σφράγισε την πλούσια Βενεζουέλα.
Την επόμενη μέρα θα οδηγήσει -εκτός απροόπτου- ένας έμπιστος του Τσάβες, ο αντιπρόεδρος Νικολάς Μαδούρο. Για την ιστορία, το επίθετό του σημαίνει «ώριμος» και το επάγγελμά του ήταν οδηγός...
Απόστολος Ρουμπάνης
Newsroom ΔΟΛ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου