Συνέντευξη στον Γιώργο Δημητρίου
Σε συνέντευξή του ο Πρέσβης του Αζερμπαϊτζάν στην Ελλάδα, Rahman Mustafayev τονίζει ότι: «Η χώρα σας μπορεί να καταστεί το πρώτο κράτος μέλος της ΕΕ μέσω του οποίου το φυσικό αέριο του Αζερμπαϊτζάν θα εισρεύσει στην Ευρώπη. Θα αποκτήσει νέες θέσεις εργασίας, μεγάλες επενδύσεις, θα ενισχύσει τον ρόλο της στον ενεργειακό χάρτη».
Αναλυτικά η συνέντευξη που παραχώρησε ο κ. Rahman Mustafayev.
1. Κ. Πρέσβη, αυτή η χρονιά σηματοδοτεί την 20η επέτειο σύναψης διπλωματικών σχέσεων μεταξύ των δυο χωρών μας. Ποια είναι η εκτίμησή σας για την τρέχουσα κατάσταση των διμερών σχέσεων;
Οι δυο μας χώρες δεν έχουν κοινά σύνορα, αλλά πάντα θεωρούσαμε την Ελλάδα ως μια γειτονική και φιλική χώρα. Και τα τελευταία χρόνια αυτή οι σχέσεις φιλίας και συνεργασίας έχουν ενισχυθεί πολύ. Πολιτικές και οικονομικές σχέσεις αναπτύσσονται, επενδυτικά σχέδια εξετάζονται. Και το πιο σημαντικό είναι ότι έχουν πυκνώσει επαφές μεταξύ των επιχειρηματιών, φοιτητών, επιστημόνων και ανθρώπων του πολιτισμού. Αναπτύχτηκαν σε άμεσες σχέσεις συνεργασίας μεταξύ των οργανώσεων και ιδρυμάτων νεολαίας των δύο χωρών, πανεπιστήμιων και εθνικών βιβλιοθηκών, καθώς και μεταξύ των πόλεων . Όλα αυτά μαρτυρούν το αυξανόμενο αμοιβαίο ενδιαφέρον των πολιτών των δυο χωρών μας για συνεργασία και μελέτη του πολιτισμού και της ιστορίας της κάθε χώρας.
2. Ταυτόχρονα, γνωρίζουμε ότι η σχέση μεταξύ των δύο χωρών μας έχουν μακρά ιστορία ...
Ναι, βεβαίως. Η ιστορία της σχέσης μας πηγαίνει πίσω στο μύθο του Προμηθέα ο οποίος ήταν αλυσοδεμένος στα βουνά του Ναχιτσιβάνι (Nakhichevan) – μία από τις περιοχές του Αζερμπαϊτζάν. Επιπλέον, το Αζερμπαϊτζάν - που σήμερα είναι μουσουλμανική χώρα - ήταν μία από τις πρώτες περιοχές εξάπλωσης του Χριστιανισμού στον Καύκασο. Το χτίσιμο των εκκλησιών ξεκίνησε εδώ τον 1-2 αιώνα μ.Χ. την περίοδο της Αλβανίας του Καυκάσου (Caucasian Albania) – κράτους που υπήρχε στο έδαφος του σύγχρονου Αζερμπαϊτζάν. Τα χριστιανικά μνημεία που είναι χτισμένα στο έδαφός του – εκκλησίες, βασιλικές, ναοί – αποτελούν όχι μόνο ένα σημαντικό μέρος της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς του Αζερμπαϊτζάν, αλλά ένα σύμβολο των ισχυρών πολιτιστικών και θρησκευτικών δεσμών του αρχαίου Αζερμπαϊτζάν με τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Οι ιστορικοί μας θεωρούν πως η λεγόμενη «Ελληνόφιλη περίοδος» είναι μία από τις πιο σημαντικές περιόδους στην ιστορία της ανάπτυξης του Χριστιανισμού στο Αζερμπαϊτζάν. Παρεμπιπτόντως, το χριστιανικό Αζερμπαϊτζάν του II-VII αιώνα. π.χ. διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στη στρατηγική της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας - ήταν σύμμαχος της Κωνσταντινούπολης στην αντιπαράθεση του με την αυτοκρατορία των Σασσανιδών.
Αλλά το πιο χαρακτηριστικό πολιτιστικό σύμβολο εγγύτητας του Αζερμπαϊτζάν και της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας είναι το ποίημα του εξέχοντα ποιητή και φιλόσοφου του Αζερμπαϊτζάν Nizami Ganjavi το Ισκεντερναμέ («Iskendername»), που γράφτηκε το 1201 και είναι αφιερωμένο στον Μέγα Αλέξανδρο. Αποτελεί το πρώτο ποίημα στην ανατολική λογοτεχνία που είναι εξ ολοκλήρου αφιερωμένο στον μεγάλο στρατηγό και τον παρουσιάζει όχι μόνο ως ιδανικό και σοφό ηγέτη, αλλά ως Έλληνα βασιλιά. Λίγοι γνωρίζουν ότι πριν από τον Nizami, στην ανατολίτικη και ειδικά περσική ποίηση ο Μεγάλος Αλέξανδρος παρουσιαζόταν ως Πέρσης βασιλιάς. Παρεμπιπτόντως, φέτος γιορτάζεται η 870η επέτειος από την γέννηση του μεγάλου ποιητή και στις εορταστικές εκδηλώσεις που έχουν πραγματοποιηθεί στην πόλη Gandja – από την οποία προέρχεται – πήραν μέρος καλεσμένοι από την Ελλάδα.
3. Ποιες είναι οι προτεραιότητες της εξωτερικής πολιτικής του Αζερμπαϊτζάν και ποια είναι η θέση της Ελλάδας σ` αυτήν;
Οι προτεραιότητες αυτές καθορίζονται από την θέση της χώρας στην γεωπολιτικά σημαντική και πολύπλοκη περιοχή – στη διασταύρωση των συμφερόντων Ανατολής - Δύσης και Βορά - Νότου. Ως εκ τούτου, το Αζερμπαϊτζάν επιδιώκει μια ισορροπημένη πολιτική με κορυφαίους διεθνείς και περιφερειακούς φορείς, επιδιώκει να συνδυάσει τα συμφέροντά τους μέσω της συμμετοχής τους στην υλοποίηση των μεγάλων ενεργειακών και μεταφορικών έργων, συμμετέχει ενεργά στις διεθνείς προσπάθειες για την εξασφάλιση της περιφερειακής ασφάλειας, διαδραματίζει ενεργό ρόλο στους Διεθνείς Οργανισμούς.
Ως αποτέλεσμα μιας τέτοιας πολιτικής στις εκλογές που έλαβαν χώρα στις 24 Οκτωβρίου του 2011 των μη μόνιμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ το Αζερμπαϊτζάν για πρώτη φορά στην ιστορία του εκλέχθηκε μη μόνιμο μέλος του ΣΑ του ΟΗΕ για την περίοδο 2012—2013, έχοντας εξασφαλίσει τη στήριξη εκ μέρους 155 χωρών-μελών του Οργανισμού. Η ψηφοφορία αυτή - στην οποία βρεθήκαμε μπροστά από την Αρμενία, την Ουγγαρία και τη Σλοβενία – αποδεικνύει το αυξανόμενο βάρος και το ρόλο του Αζερμπαϊτζάν στην παγκόσμια κλίμακα. Όσο για την Ελλάδα, η θέση της στην πολιτική μας καθορίζεται από το γεγονός ότι ως κορυφαία χώρα των Βαλκανίων, μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην ενίσχυση της οικονομικής και πολιτικής θέσης του Αζερμπαϊτζάν στην περιοχή.
4. Πως αναπτύσσεται η σχέση του Αζερμπαϊτζάν με ΝΑΤΟ και ΕΕ.
Δεν θέτουμε ως στόχο την ένταξή μας στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ, ωστόσο η συνεργασία μ’ αυτούς τους Οργανισμούς έχει μεγάλη σημασία για το Αζερμπαϊτζάν από την άποψη του εκσυγχρονισμού του κράτους και της κοινωνίας, της αύξησης της ποιότητας ζωής τον πολιτών μας, της βελτίωσης των πρότυπων της οικονομικής ανάπτυξης και της νομοθεσίας, της πραγματοποίησης κοινωνικών, πολιτικών και στρατιωτικών μεταρρυθμίσεων σύμφωνα με τα καλύτερα πρότυπα της ΕΕ και του ΝΑΤΟ.
Ταυτόχρονα, είναι σημαντικό να σημειώσουμε πως η συνεργασία αυτή έχει αμοιβαίο χαρακτήρα - το Αζερμπαϊτζάν έχει εξίσου μεγάλη σημασία για την ΕΕ ως «πύλη» στην Κεντρική Ασία, ως αξιόπιστη εναλλακτική πηγή ενέργειας και ως παράγοντας σταθερότητας και ασφάλειας στη Μέση και Εγγύς Ανατολή. Επίσης, υπενθυμίζω πως το Αζερμπαϊτζάν αποτελεί για το ΝΑΤΟ το κύριο σημείο διέλευσης φορτίων προς το Αφγανιστάν.
Όσον αφορά τις σχέσεις με το ΝΑΤΟ, το Αζερμπαϊτζάν είναι ένας σημαντικός εταίρος για τη Βορειοατλαντική Συμμαχία στον τομέα της εξασφάλισης ασφάλειας στη Μέση Ανατολή. Συγκεκριμένα, το Αζερμπαϊτζάν παρέχει στις Διεθνούς Δύναμης για την προαγωγή της ασφάλειας στο Αφγανιστάν την πρόσβαση στην κύρια διαμετακομιστική διαδρομή διελεύσεων μεταφοράς εμπορευμάτων, παίζει σημαντικό ρόλο στην αποκατάσταση των μη στρατιωτικών υποδομών της χώρας μετά τον πόλεμο και την κατάρτιση πολιτικών και στρατιωτικών εμπειρογνωμόνων. Επιπλέον, εκτιμούμε την σταθερή θέση του ΝΑΤΟ σε ότι αφορά την υποστήριξη της κυριαρχίας, της ανεξαρτησίας και της εδαφικής ακεραιότητας του Αζερμπαϊτζάν.
5. Με φόντο την κρίση στην ελληνική οικονομία, θα μας ενδιέφερε να μάθουμε πως πάει η οικονομία του Αζερμπαϊτζάν;
Τα τελευταία 10 χρόνια το Αζερμπαϊτζάν είχε μια από τις πιο δυναμικά αναπτυσσόμενες οικονομίες του κόσμο. Ο μέσος ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ για τα 2000-2010 έφθασε στα επίπεδα του 5-10%. Κατά την περίοδο 2005-2007 έχει υπερβεί ακόμα και το 25%. Ως αποτέλεσμα, κατά τη διάρκεια των τελευταίων 6 ετών (2005-2011), το ΑΕΠ της χώρας τετραπλασιάστηκε και έφτασε τα $ 64 δισ. ευρώ. Τα τελευταία χρόνια ο ρυθμός της ανάπτυξης ήταν πιο συγκρατημένος - τους πρώτους 9 μήνες του 2012 διαμορφώθηκε στο 1,1%. Ως αποτέλεσμα σήμερα το Αζερμπαϊτζάν είναι ο αδιαμφισβήτητος οικονομικός ηγέτης της περιοχής – ο όγκος της οικονομίας του ανέρχεται σε σχεδόν 80% του όγκου του ΑΕΠ ολόκληρου του Νοτίου Καυκάσου.
Τα τελευταία χρόνια το Αζερμπαϊτζάν περνάει σταδιακά από την προσέλκυση των πιστώσεων και ξένων επενδύσεων στην ανάπτυξη της οικονομίας του χάρη στα ίδια κεφαλαία. Τους πρώτους 9 μήνες του 2012 οι επενδύσεις στην οικονομία της χώρας ανήλθαν σε 16 δις. δολάρια, από τα οποία 70% αποτελούν ίδιες επενδύσεις.
Ως αποτέλεσμα, τους πρώτους 9 μήνες του 2012 έχουν δημιουργηθεί 300 μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και 94.000 νέες θέσεις εργασίας στο Αζερμπαϊτζάν.
Άλλη μια προτεραιότητα του Αζερμπαϊτζάν είναι η ανάπτυξη του μη-πετρελαϊκού τομέα. Η αύξηση του ΑΕΠ στο μη-πετρελαϊκό τομέα ξεπερνά την αύξηση του ΑΕΠ σε όλη την οικονομία – τους πρώτους 9 μήνες του 2012 έφτασε στα 10,7%. Ως αποτέλεσμα, το μερίδιο του μη-πετρελαϊκού τομέα φτάνει έως και 50% του ΑΕΠ, γεγονός που καθιστά την οικονομία της χώρας ελάχιστα εξαρτημένη από την κρίση της παγκόσμιας αγοράς.
Επιπλέον, τα στρατηγικά αποθέματα συναλλάγματος στα τέλη του 2012 θα φτάσουν σχεδόν 50 δισεκατομμύρια δολάρια. Και έτσι θα υπερβούν πάνω από 10 φορές το εξωτερικό μας χρέος. Σ’ αυτά τα πλαίσια, στην πολιτική μας προέκυψε άλλη μια προτεραιότητα - πρόσβαση στις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές, επενδύσεις στο εξωτερικό, προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης των λιγότερο αναπτυγμένων χωρών.
6. Σήμερα γράφονται και λέγονται πολλά για το ρόλο του Αζερμπαϊτζάν στην ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης...
Ναι, βεβαίως. Η μελλοντική παροχή του αζερμπαϊτζανικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη από το κοίτασμα φυσικού αερίου Shah-Deniz-2 – περίπου 10 δις. κυβικά μέτρα ετησίως – θα αποτελέσει έναν σημαντικότατο παράγοντα ενίσχυσης της ενεργειακής ασφάλειας των Ευρωπαϊκών χωρών. Η γεωπολιτική και οικονομική σημασία του έργου για τις Ευρωπαϊκές χώρες είναι τεράστια. Για πρώτη φορά στην ιστορία του 20ού-21ου αι. θα αποκτήσουν μια αξιόπιστη εναλλακτική λύση σ’ ό, τι αφορά την προμήθεια φυσικού αερίου από την πλούσια σε φυσικούς πόρους περιοχής της Κασπίας.
7. Μια διαδρομή του αγωγού μπορεί να περάσει μέσα από το έδαφός μας. Τι κερδίζει η Ελλάδα;
Η Ελλάδα μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο – να καταστεί το πρώτο κράτος μέλος της ΕΕ μέσω του οποίου το φυσικό αέριο του Αζερμπαϊτζάν θα εισρεύσει στην Ευρώπη. Εάν ο αγωγός διασχίσει την Ελλάδα η χώρα σας θα αποκτήσει νέες θέσεις εργασίας, μεγάλες επενδύσεις, θα ενισχύσει τον ρόλο της στον ενεργειακό χάρτη της Ευρώπης και πάνω από όλα θα ενισχύσει την πιστωτική εικόνα της χώρας.
Όμως κατά τη γνώμη μου το συγκεκριμένο έργο δεν είναι σημαντικό μόνο από ενεργειακή του πλευρά. Η δημιουργία της διαδρομής Αζερμπαϊτζάν – Τουρκία – Ελλάδα – Αλβανία– Ιταλία μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο στην ενίσχυση των σχέσεων συνεργασίας και ασφάλειας στην ευρύτερη περιοχή της Νότιας Ευρώπης και Βαλκανίων.
8. Είναι γνωστό ότι η σύγκρουση του Ναγκόρνο – Καραμπάχ εμποδίζει την ανάπτυξη του Αζερμπαϊτζάν, της Αρμενίας και όλης της ευρύτερης περιοχής.
Σωστά. Η συγκεκριμένη σύγκρουση εμποδίζει την ανάπτυξη όχι μόνο του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας αλλά και της ευρύτερης περιοχής. Ως αποτέλεσμα της στρατιωτικής επιθετικότητας της Αρμενίας –οι οποία διαρκεί πάνω από 20 χρόνια - οι ένοπλες δυνάμεις της κατέλαβαν περίπου το 20% της έκτασης του Αζερμπαϊτζάν, εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι έγιναν πρόσφυγες. Μόνο από το Ναγκόρνο Καραμπάχ εκδιώχτηκαν περίπου 65000 Αζέρμπαϊτζανοί.
Τεράστια ζημιά προκλήθηκε στην οικονομία, το περιβάλλον και την πολιτιστική εικόνα των κατεχόμενων εδαφών. Πολλά μνημεία του αρχαίου πολιτισμού του Αζερμπαϊτζάν καταστράφηκαν από τις ένοπλες δυνάμεις τις Αρμενίας. Ειδικότερα, οι κατακτητές ισοπέδωσαν το μοναδικό μνημείο της εποχής του Χαλκού – μια έκταση 50 εκταρίων με αρχαία ταφικά μνημείο της περιοχής Χοτζαλί, η οποία έχει την ίδια αξία για το Αζερμπαϊτζάν, καθώς και για την παγκόσμια ιστορία, όση έχουν οι αρχαίοι Βασιλικοί Τάφοι της Βεργίνας της εποχής του Μακεδονικού βασιλείου για τους Έλληνες. Μουσουλμανικά μνημεία - τζαμιά, κάστρα και μαυσωλεία - καταστράφηκαν, και χριστιανικές εκκλησίες, βασιλικές, ναοί και μοναστήρια του Αζερμπαϊτζάν παρουσιάζονται ως Αρμενικά. Και δεν αναφέρω καν εκατοντάδες μοναδικά μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους που βρισκόταν στα κατεχόμενα εδάφη του Αζερμπαϊτζάν και απλά εξαφανίστηκαν από το πρόσωπο της γης.
Στην πραγματικότητα, στις κατεχόμενες περιοχές όχι μόνο έχει γίνει εθνοκάθαρση και εγκλήματα κατά του άμαχου πληθυσμού, αλλά συνεχίζεται η πολιτική της καταστροφής όλων των συμβόλων και σημείων της πολιτιστικής και ιστορικής υπαγωγής αυτών των εδαφών στο Αζερμπαϊτζάν. Έτσι η Αρμενία αντιλαμβάνεται το δικαίωμα των λαών στην αυτοδιάθεση.
9. Ποια είναι η θέση του Μπακού σχετικά με την διευθέτηση της συγκεκριμένης σύγκρουσης; Κατά την γνώμη σας τι πρέπει να γίνει για την επιτυχία των ειρηνευτικών συνομιλιών;
Η θέση του Μπακού βασίζεται στα Ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ για το θέμα. Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ στα τέσσερα ψηφίσματά του που υιοθετήθηκαν το 1993 καλεί σε άμεση, πλήρη και ανεπιφύλακτη απομάκρυνση των αρμένικων δυνάμεων κατοχής από τα κατεχόμενα εδάφη του Αζερμπαϊτζάν.
Επιπλέον, στην Αθήνα τον Δεκέμβριο του 2009 κατά την διάρκεια της Υπουργικής Συνόδου του ΟΑΣΕ οι μεσολαβητές - ΗΠΑ, Ρωσία και Γαλλία – παρέδωσαν στην Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν τις προτάσεις τους που έχουν γίνει δεκτές από εμάς ως βάση για την περαιτέρω διαπραγμάτευση. Στο επίκεντρο των προτάσεων αυτών βρίσκονται:
• σεβασμός της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας,
• άμεση, πλήρης και άνευ όρων αποχώρηση όλων των δυνάμεων της Αρμενίας από όλα τα κατεχόμενα εδάφη του Αζερμπαϊτζάν,
• αποκατάσταση των υποδομών,
• επιστροφή στα σπίτια του πληθυσμού που εκδιώχθηκε από τα κατεχόμενα εδάφη,
• διεθνείς εγγυήσεις ασφάλειας
• δημιουργία κανονικών, ασφαλών και ίσων συνθηκών ζωής για τις Αρμενικές και Αζερμπαϊτζανικές κοινότητες στην περιοχή Ναγκόρνο-Καραμπάχ του Αζερμπαϊτζάν.
Μετά την υλοποίηση των προτάσεων αυτών είμαστε έτοιμοι να προχωρήσουμε στις διαπραγματεύσεις για τον τελικό ορισμό του καθεστώτος της περιοχής του Ναγκόρνο Καραμπάχ εντός του Αζερμπαϊτζάν. Δυστυχώς, η Αρμενία, εκμεταλλευόμενη το κλίμα ατιμωρησίας, αγνόησε τις προτάσεις των μεσολαβητών, επιδιώκοντας να κατοχυρώσει τα αποτελέσματα της επιθετικότητας της.
Εν προκειμένω, πιστεύω πως μόνο μετά την άσκηση ισχυρής διπλωματικής πίεσης στην Αρμενία από τις Μεγάλες Δυνάμεις, ειδικά την ΕΕ, σε συνδυασμό με την απειλή των κυρώσεων μπορεί να πειστεί η Αρμενία να σεβαστεί τις Αρχές του Διεθνούς Δικαίου, τα Ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, καθώς και τα ειρηνευτικά σχέδια των μεσολαβητών. Εναλλακτικές των εν λόγω θεμελιωδών Αρχών του Διεθνούς Δικαίου, δεν υπάρχουν. Μόνο στα πλαίσια αυτών των αρχών είναι δυνατή η ειρήνη και η συνεργασία μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας, η ασφάλεια και η ανάπτυξη όλου του Νοτίου Καυκάσου.
Πηγή: real.gr
enikos.grΔευτέρα 17 Δεκεμβρίου 2012
«Η Ελλάδα πύλη εισόδου για το φυσικό αέριο»
Συνέντευξη στον Γιώργο Δημητρίου
Σε συνέντευξή του ο Πρέσβης του Αζερμπαϊτζάν στην Ελλάδα, Rahman Mustafayev τονίζει ότι: «Η χώρα σας μπορεί να καταστεί το πρώτο κράτος μέλος της ΕΕ μέσω του οποίου το φυσικό αέριο του Αζερμπαϊτζάν θα εισρεύσει στην Ευρώπη. Θα αποκτήσει νέες θέσεις εργασίας, μεγάλες επενδύσεις, θα ενισχύσει τον ρόλο της στον ενεργειακό χάρτη».
Αναλυτικά η συνέντευξη που παραχώρησε ο κ. Rahman Mustafayev.
1. Κ. Πρέσβη, αυτή η χρονιά σηματοδοτεί την 20η επέτειο σύναψης διπλωματικών σχέσεων μεταξύ των δυο χωρών μας. Ποια είναι η εκτίμησή σας για την τρέχουσα κατάσταση των διμερών σχέσεων;
Οι δυο μας χώρες δεν έχουν κοινά σύνορα, αλλά πάντα θεωρούσαμε την Ελλάδα ως μια γειτονική και φιλική χώρα. Και τα τελευταία χρόνια αυτή οι σχέσεις φιλίας και συνεργασίας έχουν ενισχυθεί πολύ. Πολιτικές και οικονομικές σχέσεις αναπτύσσονται, επενδυτικά σχέδια εξετάζονται. Και το πιο σημαντικό είναι ότι έχουν πυκνώσει επαφές μεταξύ των επιχειρηματιών, φοιτητών, επιστημόνων και ανθρώπων του πολιτισμού. Αναπτύχτηκαν σε άμεσες σχέσεις συνεργασίας μεταξύ των οργανώσεων και ιδρυμάτων νεολαίας των δύο χωρών, πανεπιστήμιων και εθνικών βιβλιοθηκών, καθώς και μεταξύ των πόλεων . Όλα αυτά μαρτυρούν το αυξανόμενο αμοιβαίο ενδιαφέρον των πολιτών των δυο χωρών μας για συνεργασία και μελέτη του πολιτισμού και της ιστορίας της κάθε χώρας.
2. Ταυτόχρονα, γνωρίζουμε ότι η σχέση μεταξύ των δύο χωρών μας έχουν μακρά ιστορία ...
Ναι, βεβαίως. Η ιστορία της σχέσης μας πηγαίνει πίσω στο μύθο του Προμηθέα ο οποίος ήταν αλυσοδεμένος στα βουνά του Ναχιτσιβάνι (Nakhichevan) – μία από τις περιοχές του Αζερμπαϊτζάν. Επιπλέον, το Αζερμπαϊτζάν - που σήμερα είναι μουσουλμανική χώρα - ήταν μία από τις πρώτες περιοχές εξάπλωσης του Χριστιανισμού στον Καύκασο. Το χτίσιμο των εκκλησιών ξεκίνησε εδώ τον 1-2 αιώνα μ.Χ. την περίοδο της Αλβανίας του Καυκάσου (Caucasian Albania) – κράτους που υπήρχε στο έδαφος του σύγχρονου Αζερμπαϊτζάν. Τα χριστιανικά μνημεία που είναι χτισμένα στο έδαφός του – εκκλησίες, βασιλικές, ναοί – αποτελούν όχι μόνο ένα σημαντικό μέρος της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς του Αζερμπαϊτζάν, αλλά ένα σύμβολο των ισχυρών πολιτιστικών και θρησκευτικών δεσμών του αρχαίου Αζερμπαϊτζάν με τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Οι ιστορικοί μας θεωρούν πως η λεγόμενη «Ελληνόφιλη περίοδος» είναι μία από τις πιο σημαντικές περιόδους στην ιστορία της ανάπτυξης του Χριστιανισμού στο Αζερμπαϊτζάν. Παρεμπιπτόντως, το χριστιανικό Αζερμπαϊτζάν του II-VII αιώνα. π.χ. διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στη στρατηγική της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας - ήταν σύμμαχος της Κωνσταντινούπολης στην αντιπαράθεση του με την αυτοκρατορία των Σασσανιδών.
Αλλά το πιο χαρακτηριστικό πολιτιστικό σύμβολο εγγύτητας του Αζερμπαϊτζάν και της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας είναι το ποίημα του εξέχοντα ποιητή και φιλόσοφου του Αζερμπαϊτζάν Nizami Ganjavi το Ισκεντερναμέ («Iskendername»), που γράφτηκε το 1201 και είναι αφιερωμένο στον Μέγα Αλέξανδρο. Αποτελεί το πρώτο ποίημα στην ανατολική λογοτεχνία που είναι εξ ολοκλήρου αφιερωμένο στον μεγάλο στρατηγό και τον παρουσιάζει όχι μόνο ως ιδανικό και σοφό ηγέτη, αλλά ως Έλληνα βασιλιά. Λίγοι γνωρίζουν ότι πριν από τον Nizami, στην ανατολίτικη και ειδικά περσική ποίηση ο Μεγάλος Αλέξανδρος παρουσιαζόταν ως Πέρσης βασιλιάς. Παρεμπιπτόντως, φέτος γιορτάζεται η 870η επέτειος από την γέννηση του μεγάλου ποιητή και στις εορταστικές εκδηλώσεις που έχουν πραγματοποιηθεί στην πόλη Gandja – από την οποία προέρχεται – πήραν μέρος καλεσμένοι από την Ελλάδα.
3. Ποιες είναι οι προτεραιότητες της εξωτερικής πολιτικής του Αζερμπαϊτζάν και ποια είναι η θέση της Ελλάδας σ` αυτήν;
Οι προτεραιότητες αυτές καθορίζονται από την θέση της χώρας στην γεωπολιτικά σημαντική και πολύπλοκη περιοχή – στη διασταύρωση των συμφερόντων Ανατολής - Δύσης και Βορά - Νότου. Ως εκ τούτου, το Αζερμπαϊτζάν επιδιώκει μια ισορροπημένη πολιτική με κορυφαίους διεθνείς και περιφερειακούς φορείς, επιδιώκει να συνδυάσει τα συμφέροντά τους μέσω της συμμετοχής τους στην υλοποίηση των μεγάλων ενεργειακών και μεταφορικών έργων, συμμετέχει ενεργά στις διεθνείς προσπάθειες για την εξασφάλιση της περιφερειακής ασφάλειας, διαδραματίζει ενεργό ρόλο στους Διεθνείς Οργανισμούς.
Ως αποτέλεσμα μιας τέτοιας πολιτικής στις εκλογές που έλαβαν χώρα στις 24 Οκτωβρίου του 2011 των μη μόνιμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ το Αζερμπαϊτζάν για πρώτη φορά στην ιστορία του εκλέχθηκε μη μόνιμο μέλος του ΣΑ του ΟΗΕ για την περίοδο 2012—2013, έχοντας εξασφαλίσει τη στήριξη εκ μέρους 155 χωρών-μελών του Οργανισμού. Η ψηφοφορία αυτή - στην οποία βρεθήκαμε μπροστά από την Αρμενία, την Ουγγαρία και τη Σλοβενία – αποδεικνύει το αυξανόμενο βάρος και το ρόλο του Αζερμπαϊτζάν στην παγκόσμια κλίμακα. Όσο για την Ελλάδα, η θέση της στην πολιτική μας καθορίζεται από το γεγονός ότι ως κορυφαία χώρα των Βαλκανίων, μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην ενίσχυση της οικονομικής και πολιτικής θέσης του Αζερμπαϊτζάν στην περιοχή.
4. Πως αναπτύσσεται η σχέση του Αζερμπαϊτζάν με ΝΑΤΟ και ΕΕ.
Δεν θέτουμε ως στόχο την ένταξή μας στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ, ωστόσο η συνεργασία μ’ αυτούς τους Οργανισμούς έχει μεγάλη σημασία για το Αζερμπαϊτζάν από την άποψη του εκσυγχρονισμού του κράτους και της κοινωνίας, της αύξησης της ποιότητας ζωής τον πολιτών μας, της βελτίωσης των πρότυπων της οικονομικής ανάπτυξης και της νομοθεσίας, της πραγματοποίησης κοινωνικών, πολιτικών και στρατιωτικών μεταρρυθμίσεων σύμφωνα με τα καλύτερα πρότυπα της ΕΕ και του ΝΑΤΟ.
Ταυτόχρονα, είναι σημαντικό να σημειώσουμε πως η συνεργασία αυτή έχει αμοιβαίο χαρακτήρα - το Αζερμπαϊτζάν έχει εξίσου μεγάλη σημασία για την ΕΕ ως «πύλη» στην Κεντρική Ασία, ως αξιόπιστη εναλλακτική πηγή ενέργειας και ως παράγοντας σταθερότητας και ασφάλειας στη Μέση και Εγγύς Ανατολή. Επίσης, υπενθυμίζω πως το Αζερμπαϊτζάν αποτελεί για το ΝΑΤΟ το κύριο σημείο διέλευσης φορτίων προς το Αφγανιστάν.
Όσον αφορά τις σχέσεις με το ΝΑΤΟ, το Αζερμπαϊτζάν είναι ένας σημαντικός εταίρος για τη Βορειοατλαντική Συμμαχία στον τομέα της εξασφάλισης ασφάλειας στη Μέση Ανατολή. Συγκεκριμένα, το Αζερμπαϊτζάν παρέχει στις Διεθνούς Δύναμης για την προαγωγή της ασφάλειας στο Αφγανιστάν την πρόσβαση στην κύρια διαμετακομιστική διαδρομή διελεύσεων μεταφοράς εμπορευμάτων, παίζει σημαντικό ρόλο στην αποκατάσταση των μη στρατιωτικών υποδομών της χώρας μετά τον πόλεμο και την κατάρτιση πολιτικών και στρατιωτικών εμπειρογνωμόνων. Επιπλέον, εκτιμούμε την σταθερή θέση του ΝΑΤΟ σε ότι αφορά την υποστήριξη της κυριαρχίας, της ανεξαρτησίας και της εδαφικής ακεραιότητας του Αζερμπαϊτζάν.
5. Με φόντο την κρίση στην ελληνική οικονομία, θα μας ενδιέφερε να μάθουμε πως πάει η οικονομία του Αζερμπαϊτζάν;
Τα τελευταία 10 χρόνια το Αζερμπαϊτζάν είχε μια από τις πιο δυναμικά αναπτυσσόμενες οικονομίες του κόσμο. Ο μέσος ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ για τα 2000-2010 έφθασε στα επίπεδα του 5-10%. Κατά την περίοδο 2005-2007 έχει υπερβεί ακόμα και το 25%. Ως αποτέλεσμα, κατά τη διάρκεια των τελευταίων 6 ετών (2005-2011), το ΑΕΠ της χώρας τετραπλασιάστηκε και έφτασε τα $ 64 δισ. ευρώ. Τα τελευταία χρόνια ο ρυθμός της ανάπτυξης ήταν πιο συγκρατημένος - τους πρώτους 9 μήνες του 2012 διαμορφώθηκε στο 1,1%. Ως αποτέλεσμα σήμερα το Αζερμπαϊτζάν είναι ο αδιαμφισβήτητος οικονομικός ηγέτης της περιοχής – ο όγκος της οικονομίας του ανέρχεται σε σχεδόν 80% του όγκου του ΑΕΠ ολόκληρου του Νοτίου Καυκάσου.
Τα τελευταία χρόνια το Αζερμπαϊτζάν περνάει σταδιακά από την προσέλκυση των πιστώσεων και ξένων επενδύσεων στην ανάπτυξη της οικονομίας του χάρη στα ίδια κεφαλαία. Τους πρώτους 9 μήνες του 2012 οι επενδύσεις στην οικονομία της χώρας ανήλθαν σε 16 δις. δολάρια, από τα οποία 70% αποτελούν ίδιες επενδύσεις.
Ως αποτέλεσμα, τους πρώτους 9 μήνες του 2012 έχουν δημιουργηθεί 300 μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και 94.000 νέες θέσεις εργασίας στο Αζερμπαϊτζάν.
Άλλη μια προτεραιότητα του Αζερμπαϊτζάν είναι η ανάπτυξη του μη-πετρελαϊκού τομέα. Η αύξηση του ΑΕΠ στο μη-πετρελαϊκό τομέα ξεπερνά την αύξηση του ΑΕΠ σε όλη την οικονομία – τους πρώτους 9 μήνες του 2012 έφτασε στα 10,7%. Ως αποτέλεσμα, το μερίδιο του μη-πετρελαϊκού τομέα φτάνει έως και 50% του ΑΕΠ, γεγονός που καθιστά την οικονομία της χώρας ελάχιστα εξαρτημένη από την κρίση της παγκόσμιας αγοράς.
Επιπλέον, τα στρατηγικά αποθέματα συναλλάγματος στα τέλη του 2012 θα φτάσουν σχεδόν 50 δισεκατομμύρια δολάρια. Και έτσι θα υπερβούν πάνω από 10 φορές το εξωτερικό μας χρέος. Σ’ αυτά τα πλαίσια, στην πολιτική μας προέκυψε άλλη μια προτεραιότητα - πρόσβαση στις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές, επενδύσεις στο εξωτερικό, προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης των λιγότερο αναπτυγμένων χωρών.
6. Σήμερα γράφονται και λέγονται πολλά για το ρόλο του Αζερμπαϊτζάν στην ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης...
Ναι, βεβαίως. Η μελλοντική παροχή του αζερμπαϊτζανικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη από το κοίτασμα φυσικού αερίου Shah-Deniz-2 – περίπου 10 δις. κυβικά μέτρα ετησίως – θα αποτελέσει έναν σημαντικότατο παράγοντα ενίσχυσης της ενεργειακής ασφάλειας των Ευρωπαϊκών χωρών. Η γεωπολιτική και οικονομική σημασία του έργου για τις Ευρωπαϊκές χώρες είναι τεράστια. Για πρώτη φορά στην ιστορία του 20ού-21ου αι. θα αποκτήσουν μια αξιόπιστη εναλλακτική λύση σ’ ό, τι αφορά την προμήθεια φυσικού αερίου από την πλούσια σε φυσικούς πόρους περιοχής της Κασπίας.
7. Μια διαδρομή του αγωγού μπορεί να περάσει μέσα από το έδαφός μας. Τι κερδίζει η Ελλάδα;
Η Ελλάδα μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο – να καταστεί το πρώτο κράτος μέλος της ΕΕ μέσω του οποίου το φυσικό αέριο του Αζερμπαϊτζάν θα εισρεύσει στην Ευρώπη. Εάν ο αγωγός διασχίσει την Ελλάδα η χώρα σας θα αποκτήσει νέες θέσεις εργασίας, μεγάλες επενδύσεις, θα ενισχύσει τον ρόλο της στον ενεργειακό χάρτη της Ευρώπης και πάνω από όλα θα ενισχύσει την πιστωτική εικόνα της χώρας.
Όμως κατά τη γνώμη μου το συγκεκριμένο έργο δεν είναι σημαντικό μόνο από ενεργειακή του πλευρά. Η δημιουργία της διαδρομής Αζερμπαϊτζάν – Τουρκία – Ελλάδα – Αλβανία– Ιταλία μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο στην ενίσχυση των σχέσεων συνεργασίας και ασφάλειας στην ευρύτερη περιοχή της Νότιας Ευρώπης και Βαλκανίων.
8. Είναι γνωστό ότι η σύγκρουση του Ναγκόρνο – Καραμπάχ εμποδίζει την ανάπτυξη του Αζερμπαϊτζάν, της Αρμενίας και όλης της ευρύτερης περιοχής.
Σωστά. Η συγκεκριμένη σύγκρουση εμποδίζει την ανάπτυξη όχι μόνο του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας αλλά και της ευρύτερης περιοχής. Ως αποτέλεσμα της στρατιωτικής επιθετικότητας της Αρμενίας –οι οποία διαρκεί πάνω από 20 χρόνια - οι ένοπλες δυνάμεις της κατέλαβαν περίπου το 20% της έκτασης του Αζερμπαϊτζάν, εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι έγιναν πρόσφυγες. Μόνο από το Ναγκόρνο Καραμπάχ εκδιώχτηκαν περίπου 65000 Αζέρμπαϊτζανοί.
Τεράστια ζημιά προκλήθηκε στην οικονομία, το περιβάλλον και την πολιτιστική εικόνα των κατεχόμενων εδαφών. Πολλά μνημεία του αρχαίου πολιτισμού του Αζερμπαϊτζάν καταστράφηκαν από τις ένοπλες δυνάμεις τις Αρμενίας. Ειδικότερα, οι κατακτητές ισοπέδωσαν το μοναδικό μνημείο της εποχής του Χαλκού – μια έκταση 50 εκταρίων με αρχαία ταφικά μνημείο της περιοχής Χοτζαλί, η οποία έχει την ίδια αξία για το Αζερμπαϊτζάν, καθώς και για την παγκόσμια ιστορία, όση έχουν οι αρχαίοι Βασιλικοί Τάφοι της Βεργίνας της εποχής του Μακεδονικού βασιλείου για τους Έλληνες. Μουσουλμανικά μνημεία - τζαμιά, κάστρα και μαυσωλεία - καταστράφηκαν, και χριστιανικές εκκλησίες, βασιλικές, ναοί και μοναστήρια του Αζερμπαϊτζάν παρουσιάζονται ως Αρμενικά. Και δεν αναφέρω καν εκατοντάδες μοναδικά μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους που βρισκόταν στα κατεχόμενα εδάφη του Αζερμπαϊτζάν και απλά εξαφανίστηκαν από το πρόσωπο της γης.
Στην πραγματικότητα, στις κατεχόμενες περιοχές όχι μόνο έχει γίνει εθνοκάθαρση και εγκλήματα κατά του άμαχου πληθυσμού, αλλά συνεχίζεται η πολιτική της καταστροφής όλων των συμβόλων και σημείων της πολιτιστικής και ιστορικής υπαγωγής αυτών των εδαφών στο Αζερμπαϊτζάν. Έτσι η Αρμενία αντιλαμβάνεται το δικαίωμα των λαών στην αυτοδιάθεση.
9. Ποια είναι η θέση του Μπακού σχετικά με την διευθέτηση της συγκεκριμένης σύγκρουσης; Κατά την γνώμη σας τι πρέπει να γίνει για την επιτυχία των ειρηνευτικών συνομιλιών;
Η θέση του Μπακού βασίζεται στα Ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ για το θέμα. Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ στα τέσσερα ψηφίσματά του που υιοθετήθηκαν το 1993 καλεί σε άμεση, πλήρη και ανεπιφύλακτη απομάκρυνση των αρμένικων δυνάμεων κατοχής από τα κατεχόμενα εδάφη του Αζερμπαϊτζάν.
Επιπλέον, στην Αθήνα τον Δεκέμβριο του 2009 κατά την διάρκεια της Υπουργικής Συνόδου του ΟΑΣΕ οι μεσολαβητές - ΗΠΑ, Ρωσία και Γαλλία – παρέδωσαν στην Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν τις προτάσεις τους που έχουν γίνει δεκτές από εμάς ως βάση για την περαιτέρω διαπραγμάτευση. Στο επίκεντρο των προτάσεων αυτών βρίσκονται:
• σεβασμός της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας,
• άμεση, πλήρης και άνευ όρων αποχώρηση όλων των δυνάμεων της Αρμενίας από όλα τα κατεχόμενα εδάφη του Αζερμπαϊτζάν,
• αποκατάσταση των υποδομών,
• επιστροφή στα σπίτια του πληθυσμού που εκδιώχθηκε από τα κατεχόμενα εδάφη,
• διεθνείς εγγυήσεις ασφάλειας
• δημιουργία κανονικών, ασφαλών και ίσων συνθηκών ζωής για τις Αρμενικές και Αζερμπαϊτζανικές κοινότητες στην περιοχή Ναγκόρνο-Καραμπάχ του Αζερμπαϊτζάν.
Μετά την υλοποίηση των προτάσεων αυτών είμαστε έτοιμοι να προχωρήσουμε στις διαπραγματεύσεις για τον τελικό ορισμό του καθεστώτος της περιοχής του Ναγκόρνο Καραμπάχ εντός του Αζερμπαϊτζάν. Δυστυχώς, η Αρμενία, εκμεταλλευόμενη το κλίμα ατιμωρησίας, αγνόησε τις προτάσεις των μεσολαβητών, επιδιώκοντας να κατοχυρώσει τα αποτελέσματα της επιθετικότητας της.
Εν προκειμένω, πιστεύω πως μόνο μετά την άσκηση ισχυρής διπλωματικής πίεσης στην Αρμενία από τις Μεγάλες Δυνάμεις, ειδικά την ΕΕ, σε συνδυασμό με την απειλή των κυρώσεων μπορεί να πειστεί η Αρμενία να σεβαστεί τις Αρχές του Διεθνούς Δικαίου, τα Ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, καθώς και τα ειρηνευτικά σχέδια των μεσολαβητών. Εναλλακτικές των εν λόγω θεμελιωδών Αρχών του Διεθνούς Δικαίου, δεν υπάρχουν. Μόνο στα πλαίσια αυτών των αρχών είναι δυνατή η ειρήνη και η συνεργασία μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας, η ασφάλεια και η ανάπτυξη όλου του Νοτίου Καυκάσου.
Πηγή: real.gr
enikos.gr
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης (Atom)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου