Βρυξέλλες, Βέλγιο
Η εύθραυστη κυβερνητική συνοχή, η πολιτική αντίσταση σε προωθούμενες αλλαγές, αλλά και η αμφισβήτηση βασικών μέτρων στις δικαστικές αίθουσες αποτελούν τα μεγάλα ρίσκα για την εφαρμογή του μνημονίου, βάσει της έκθεσης της Κομισιόν για την αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος.
Η Επιτροπή διατυπώνει την εκτίμηση ότι η ελληνική κυβέρνηση κάλυψε σε μεγάλο βαθμό το χαμένο έδαφος τους τελευταίους μήνες, ωστόσο επισημαίνει ότι παραμένουν ακόμη βασικές προκλήσεις που μπορούν να προκαλέσουν εκτροχιασμό του προγράμματος.
Επιμένει στην πλήρη εφαρμογή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων ιδιαίτερα στον τομέα του φορολογικού και της φοροδιαφυγής, οι οποίες αποτελούν άλλωστε -όπως υπογραμμίζει- προαπαιτούμενο για την επόμενη δόση, 14,8 δισ. ευρώ, στο πρώτο τρίμηνο του 2013.
Όπως τόνιζαν αρμόδιοι παράγοντες από τις Βρυξέλλες, η Κομισιόν επιμένει ιδιαίτερα στη ανάγκη πλήρους εφαρμογής των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που έχουν αποφασιστεί και οι οποίες θα αποτελέσουν τη βάση για την επιστροφή στην ανάπτυξη. Καλεί μάλιστα την κυβέρνηση σε σύγκρουση με οργανωμένα συμφέροντα που εγείρουν ενστάσεις.
Η Επιτροπή στην έκθεση της αφού επισημαίνει ότι η Ελλάδα εκπλήρωσε όλες τις προϋποθέσεις για να πάρει τη βοήθεια των 52,4 δισ. ευρώ, υπολογίζει στα 3,8 δισ. ευρώ τα μέτρα που θα απαιτηθούν την περίοδο 2015- 2016, ενώ επισημαίνει ότι το μνημόνιο ορίζει ρητά ότι θα έρθουν νέες περικοπές δαπανών τον Μάρτιο αν δεν επιτευχθούν φορολογικοί και άλλοι στόχοι.
Όπως εκτιμάται, μάλιστα, στην έκθεση προόδου που δόθηκε στη δημοσιότητα, αν δημοσιονομικά μέτρα κριθούν αρνητικά στα δικαστήρια, τότε η ανάγκη αναπλήρωσης των προβλεπόμενων εσόδων με νέα μέτρα θα είναι επιτακτική. Η επισήμανση αυτή γίνεται τη στιγμή που η είσπραξη του ειδικού τέλους ακινήτων μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ, κρίνεται στο Δικαστήριο.
«Σημαντικά δημοσιονομικά μέτρα είναι πιθανόν να κριθούν στα δικαστήρια, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει στην ανάγκη κάλυψης του δημοσιονομικού κενού» επισημαίνει η Κομισιόν.
Καλύπτοντας δε τα νώτα της -αυτή τη φορά- παραδέχεται ότι η ύφεση ξέφυγε, κάτι που μπορεί να συμβεί και με το νέο μνημόνιο.
Ειδικότερα, η έκθεση προειδοποιεί ότι οι επιπτώσεις από την εφαρμογή το 2013 των νέων περικοπών σε μια ήδη αδύναμη οικονομία μπορεί να είναι πιο καταστροφικές από το αναμενόμενο. Εκτιμά ωστόσο ότι οι συνέπειες αυτές μπορούν να μετριαστούν αν το Δημόσιο ξεπληρώσει τις οφειλές του στους ιδιώτες.
Σύμφωνα με την εκτίμηση που διατυπώνεται, η σταθεροποίηση της οικονομίας και η ανάκαμψη αναμένεται τους επόμενους 12-18 μήνες. Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, «η οικονομία θα συρρικνωθεί 6% το 2012 και 4,25% το 2013 πριν αρχίσει να ανακάμπτει (σε τετραμηνιαία βάση) στα τέλη του 2013 - αρχές 2014». Το 2014 αναμένεται ανάπτυξη 0,6% του ΑΕΠ.
Έκτη χρονιά συνεχόμενης ύφεσης
Αναλυτικότερα, στην έκθεση που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα, υπογραμμίζεται ότι η ανάκαμψη θα εξαρτηθεί από την αποκατάσταση της επιχειρηματικής εμπιστοσύνης και των επενδύσεων και από το θετικό αντίκτυπο της εφαρμογής των συγχρηματοδοτούμενων από την ΕΕ έργων.
Η Επιτροπή αναφέρει ότι η νέα κυβέρνηση εντόπισε και έλαβε έγκαιρα τα κατάλληλα μέτρα για την κάλυψη των καθυστερήσεων σχετικά με την εφαρμογή του προγράμματος, με εντατική εργασία στη διάρκεια του καλοκαιριού.
Ωστόσο, επισημαίνεται ότι για μακρά χρονική περίοδο η εφαρμογή του προγράμματος ήταν «μερική», λόγω της συσσώρευσης των καθυστερήσεων από τις διπλές εκλογικές αναμετρήσεις.
Η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι το 2013 η ελληνική οικονομία θα χαρακτηριστεί από ύφεση για έκτη συνεχόμενη χρονιά (κατά 4,2%) ενώ η σταδιακή ανάκαμψη θα επανέλθει στα τέλη της επόμενης χρονιάς. Οριακή ανάπτυξη (0,6%) θα παρατηρηθεί το 2014, η οποία θα ενισχυθεί το 2015 και το 2016 (3,7%).
Επισημαίνεται πάντως ότι αν οι μεταρρυθμίσεις στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών δεν επιταχυνθούν τότε η επιστροφή της ανάπτυξης το 2014 θα σημειώσει περαιτέρω καθυστέρηση.
Η Επιτροπή αναφέρει ακόμη ότι οι δημοσιονομικοί στόχοι για την περίοδο 2013 - 2016 αναθεωρήθηκαν λόγω της χειρότερης από ό,τι αρχικά αναμενόταν ύφεσης.
Επισημαίνει δε ότι τα μέτρα ύψους 13,5 δισ. ευρώ για την περίοδο 2013-2014 θα πρέπει να συμπληρωθούν από πρόσθετα μέτρα 4 δισ. ευρώ για τη διετία 2015 - 16.
Προαπαιτούμενο η φορολογική μεταρρύθμιση
Σε ό,τι αφορά τη φορολογική μεταρρύθμιση, η Επιτροπή υπογραμμίζει ότι στόχος της είναι η διεύρυνση της φορολογικής βάσης και η απλούστευση του συστήματος που θα αποφέρει έσοδα 1 δισ. ευρώ στην επόμενη διετία. Υπογραμμίζει ακόμη ότι η ολοκλήρωσή της αποτελεί την προϋπόθεση για την καταβολή της δόσης των 14,8 δισ. ευρώ το πρώτο τρίμηνο του 2013.
Κάτω από τη βάση στις αποκρατικοποιήσεις
Η Επιτροπή διατυπώνει την εκτίμηση ότι η ελληνική κυβέρνηση κάλυψε σε μεγάλο βαθμό το χαμένο έδαφος τους τελευταίους μήνες, ωστόσο επισημαίνει ότι παραμένουν ακόμη βασικές προκλήσεις που μπορούν να προκαλέσουν εκτροχιασμό του προγράμματος.
Επιμένει στην πλήρη εφαρμογή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων ιδιαίτερα στον τομέα του φορολογικού και της φοροδιαφυγής, οι οποίες αποτελούν άλλωστε -όπως υπογραμμίζει- προαπαιτούμενο για την επόμενη δόση, 14,8 δισ. ευρώ, στο πρώτο τρίμηνο του 2013.
Όπως τόνιζαν αρμόδιοι παράγοντες από τις Βρυξέλλες, η Κομισιόν επιμένει ιδιαίτερα στη ανάγκη πλήρους εφαρμογής των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που έχουν αποφασιστεί και οι οποίες θα αποτελέσουν τη βάση για την επιστροφή στην ανάπτυξη. Καλεί μάλιστα την κυβέρνηση σε σύγκρουση με οργανωμένα συμφέροντα που εγείρουν ενστάσεις.
Η Επιτροπή στην έκθεση της αφού επισημαίνει ότι η Ελλάδα εκπλήρωσε όλες τις προϋποθέσεις για να πάρει τη βοήθεια των 52,4 δισ. ευρώ, υπολογίζει στα 3,8 δισ. ευρώ τα μέτρα που θα απαιτηθούν την περίοδο 2015- 2016, ενώ επισημαίνει ότι το μνημόνιο ορίζει ρητά ότι θα έρθουν νέες περικοπές δαπανών τον Μάρτιο αν δεν επιτευχθούν φορολογικοί και άλλοι στόχοι.
Όπως εκτιμάται, μάλιστα, στην έκθεση προόδου που δόθηκε στη δημοσιότητα, αν δημοσιονομικά μέτρα κριθούν αρνητικά στα δικαστήρια, τότε η ανάγκη αναπλήρωσης των προβλεπόμενων εσόδων με νέα μέτρα θα είναι επιτακτική. Η επισήμανση αυτή γίνεται τη στιγμή που η είσπραξη του ειδικού τέλους ακινήτων μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ, κρίνεται στο Δικαστήριο.
«Σημαντικά δημοσιονομικά μέτρα είναι πιθανόν να κριθούν στα δικαστήρια, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει στην ανάγκη κάλυψης του δημοσιονομικού κενού» επισημαίνει η Κομισιόν.
Καλύπτοντας δε τα νώτα της -αυτή τη φορά- παραδέχεται ότι η ύφεση ξέφυγε, κάτι που μπορεί να συμβεί και με το νέο μνημόνιο.
Ειδικότερα, η έκθεση προειδοποιεί ότι οι επιπτώσεις από την εφαρμογή το 2013 των νέων περικοπών σε μια ήδη αδύναμη οικονομία μπορεί να είναι πιο καταστροφικές από το αναμενόμενο. Εκτιμά ωστόσο ότι οι συνέπειες αυτές μπορούν να μετριαστούν αν το Δημόσιο ξεπληρώσει τις οφειλές του στους ιδιώτες.
Σύμφωνα με την εκτίμηση που διατυπώνεται, η σταθεροποίηση της οικονομίας και η ανάκαμψη αναμένεται τους επόμενους 12-18 μήνες. Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, «η οικονομία θα συρρικνωθεί 6% το 2012 και 4,25% το 2013 πριν αρχίσει να ανακάμπτει (σε τετραμηνιαία βάση) στα τέλη του 2013 - αρχές 2014». Το 2014 αναμένεται ανάπτυξη 0,6% του ΑΕΠ.
Έκτη χρονιά συνεχόμενης ύφεσης
Αναλυτικότερα, στην έκθεση που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα, υπογραμμίζεται ότι η ανάκαμψη θα εξαρτηθεί από την αποκατάσταση της επιχειρηματικής εμπιστοσύνης και των επενδύσεων και από το θετικό αντίκτυπο της εφαρμογής των συγχρηματοδοτούμενων από την ΕΕ έργων.
Η Επιτροπή αναφέρει ότι η νέα κυβέρνηση εντόπισε και έλαβε έγκαιρα τα κατάλληλα μέτρα για την κάλυψη των καθυστερήσεων σχετικά με την εφαρμογή του προγράμματος, με εντατική εργασία στη διάρκεια του καλοκαιριού.
Ωστόσο, επισημαίνεται ότι για μακρά χρονική περίοδο η εφαρμογή του προγράμματος ήταν «μερική», λόγω της συσσώρευσης των καθυστερήσεων από τις διπλές εκλογικές αναμετρήσεις.
Η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι το 2013 η ελληνική οικονομία θα χαρακτηριστεί από ύφεση για έκτη συνεχόμενη χρονιά (κατά 4,2%) ενώ η σταδιακή ανάκαμψη θα επανέλθει στα τέλη της επόμενης χρονιάς. Οριακή ανάπτυξη (0,6%) θα παρατηρηθεί το 2014, η οποία θα ενισχυθεί το 2015 και το 2016 (3,7%).
Επισημαίνεται πάντως ότι αν οι μεταρρυθμίσεις στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών δεν επιταχυνθούν τότε η επιστροφή της ανάπτυξης το 2014 θα σημειώσει περαιτέρω καθυστέρηση.
Η Επιτροπή αναφέρει ακόμη ότι οι δημοσιονομικοί στόχοι για την περίοδο 2013 - 2016 αναθεωρήθηκαν λόγω της χειρότερης από ό,τι αρχικά αναμενόταν ύφεσης.
Επισημαίνει δε ότι τα μέτρα ύψους 13,5 δισ. ευρώ για την περίοδο 2013-2014 θα πρέπει να συμπληρωθούν από πρόσθετα μέτρα 4 δισ. ευρώ για τη διετία 2015 - 16.
Προαπαιτούμενο η φορολογική μεταρρύθμιση
Σε ό,τι αφορά τη φορολογική μεταρρύθμιση, η Επιτροπή υπογραμμίζει ότι στόχος της είναι η διεύρυνση της φορολογικής βάσης και η απλούστευση του συστήματος που θα αποφέρει έσοδα 1 δισ. ευρώ στην επόμενη διετία. Υπογραμμίζει ακόμη ότι η ολοκλήρωσή της αποτελεί την προϋπόθεση για την καταβολή της δόσης των 14,8 δισ. ευρώ το πρώτο τρίμηνο του 2013.
Κάτω από τη βάση στις αποκρατικοποιήσεις
Αναφορικά με τις ιδιωτικοποιήσεις επισημαίνεται ότι τα έσοδα από την εν λόγω διαδικασία υπήρξαν έως τώρα «απογοητευτικά» αλλά ότι έχει δοθεί δυναμική από το Σεπτέμβριο.
Αναλυτικότερα, στην έκθεση υπογραμμίζεται ότι από το 2011 οι αποκρατικοποιήσεις έχουν αποφέρει έσοδα μόλις 1,6 δισ. ευρώ στα οποία αναμένεται να προστεθούν εντός του Δεκεμβρίου άλλα 100 εκατ. ευρώ. Για το 2013 η Επιτροπή αναμένει έσοδα από τις ιδιωτικοποιήσεις 2,6 δισ. ευρώ, τα οποία θα φτάσουν τα 8,5 δισ. ευρώ έως το 2016.
Παράλληλα, η Επιτροπή αναγνωρίζει τις σημαντικές προσπάθειες που έχουν καταβληθεί για τη μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας, οι οποίες τονίζει ότι θα πρέπει να συνεχιστούν.
Εύθραυστος ο τραπεζικός τομέας
Η κατάσταση του τραπεζικού τομέα παραμένει εύθραυστη εκτιμά η Κομισιόν.
Σε ό,τι αφορά το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, η πώλησή του μεταφέρεται για τον Ιανουάριο του 2013 (Δεκέμβριος ήταν η αρχική προθεσμία). Όπως αναφέρεται στη λίστα με τα διαρθρωτικά ορόσημα προκειμένου να καταβληθούν οι δόσεις του 2013 θα πρέπει να ακολουθηθεί η διάσπαση του σε «καλή» και σε «κακή» τράπεζα.
Επίσης, για το Φεβρουάριο στην ίδια λίστα «προαπαιτούμενων» καταγράφεται και η δέσμευση της κυβέρνησης να ανακοινώσει «τριμηνιαίους στόχους για υποχρεωτικές εξόδους από το Δημόσιο (απολύσεις) έως και το τέλος του 2014».
Σημειώνεται ότι μέχρι στιγμής ήταν γνωστό ότι η κυβέρνηση είχε συναινέσει πέραν των 2000 διαθεσιμοτήτων άλλες 25.000 το 2013.
Επίσης, για το Φεβρουάριο στην ίδια λίστα «προαπαιτούμενων» καταγράφεται και η δέσμευση της κυβέρνησης να ανακοινώσει «τριμηνιαίους στόχους για υποχρεωτικές εξόδους από το Δημόσιο (απολύσεις) έως και το τέλος του 2014».
Σημειώνεται ότι μέχρι στιγμής ήταν γνωστό ότι η κυβέρνηση είχε συναινέσει πέραν των 2000 διαθεσιμοτήτων άλλες 25.000 το 2013.
Χρηματοδοτική «τρύπα» 1,1 δισ. ευρώ
«Στο τέλος του 2014 θα αντιμετωπισθεί χρηματοδοτικό κενό» ύψους 1,1 δισ. ευρώ επισήμανε κοινοτικό στέλεχος κατά την παρουσίαση της Έκθεσης.
Σε πίνακα που συνοδεύει το κείμενο διευκρινίζεται ότι το ποσό αυτό θα προκύψει την 2ετία 2013 - 2014 κυρίως λόγω της αλλαγής προγραμματισμού στις δόσεις του ΔΝΤ.
Στον ίδιο πίνακα υπολογίζεται και το όφελος από πιθανές νέες παρεμβάσεις στο χρέος: 1,4% του ΑΕΠ στο ύψος του χρέους το 2020 και 1,4% το 2030.
Γίνεται σαφές ότι οι αποφάσεις για νέες παρεμβάσεις θα ληφθούν εφ όσον η Ελλάδα επιτύχει τον πρωτογενή στόχο (πλεονάσματος) του 2013.
«Στο τέλος του 2014 θα αντιμετωπισθεί χρηματοδοτικό κενό» ύψους 1,1 δισ. ευρώ επισήμανε κοινοτικό στέλεχος κατά την παρουσίαση της Έκθεσης.
Σε πίνακα που συνοδεύει το κείμενο διευκρινίζεται ότι το ποσό αυτό θα προκύψει την 2ετία 2013 - 2014 κυρίως λόγω της αλλαγής προγραμματισμού στις δόσεις του ΔΝΤ.
Στον ίδιο πίνακα υπολογίζεται και το όφελος από πιθανές νέες παρεμβάσεις στο χρέος: 1,4% του ΑΕΠ στο ύψος του χρέους το 2020 και 1,4% το 2030.
Γίνεται σαφές ότι οι αποφάσεις για νέες παρεμβάσεις θα ληφθούν εφ όσον η Ελλάδα επιτύχει τον πρωτογενή στόχο (πλεονάσματος) του 2013.
«Συγκρουστείτε με τα συμφέροντα»
Η Επιτροπή καθιστά σαφές ότι η επιστροφή σε βιώσιμη ανάπτυξη μπορεί να επιτευχθεί μόνο όταν η μεταρρυθμιστική ατζέντα εφαρμοστεί πλήρως και ταχέως.
Αυτό, όπως τονίζει η Επιτροπή, θα απαιτήσει να τερματιστούν οι αντιστάσεις από συγκεκριμένα συμφέροντα και να αλλάξει η νοοτροπία που διακατέχει ισχυρές ομάδες πίεσης.
Για την Επιτροπή, καθοριστικό ρόλο στην επιτυχία του προγράμματος θα διαδραματίσουν το τέλος της αβεβαιότητας για την εφαρμογή των συμφωνηθέντων που συνδέεται με την ενίσχυση της εμπιστοσύνης, την αύξηση των επενδύσεων και την πλήρη απορρόφηση των κοινοτικών κονδυλίων.
Τέλος θετικό χαρακτήρα στην όλη προσπάθεια θα έχουν ο υποστηρικτικός ρόλος των τραπεζών για την οικονομία μετά την ολοκλήρωση της ανακεφαλαίωσής τους η οποία θα συμπληρωθεί από επιστροφή των ξένων κεφαλαίων καθώς έχει εκλείψει ο κίνδυνος εξόδου από το ευρώ.
Αυτό, όπως τονίζει η Επιτροπή, θα απαιτήσει να τερματιστούν οι αντιστάσεις από συγκεκριμένα συμφέροντα και να αλλάξει η νοοτροπία που διακατέχει ισχυρές ομάδες πίεσης.
Για την Επιτροπή, καθοριστικό ρόλο στην επιτυχία του προγράμματος θα διαδραματίσουν το τέλος της αβεβαιότητας για την εφαρμογή των συμφωνηθέντων που συνδέεται με την ενίσχυση της εμπιστοσύνης, την αύξηση των επενδύσεων και την πλήρη απορρόφηση των κοινοτικών κονδυλίων.
Τέλος θετικό χαρακτήρα στην όλη προσπάθεια θα έχουν ο υποστηρικτικός ρόλος των τραπεζών για την οικονομία μετά την ολοκλήρωση της ανακεφαλαίωσής τους η οποία θα συμπληρωθεί από επιστροφή των ξένων κεφαλαίων καθώς έχει εκλείψει ο κίνδυνος εξόδου από το ευρώ.
Newsroom ΔΟΛ, με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου