Ρεπορτάζ : Χρήστος Μέγας
Τα Ταμεία εισπράττουν μόλις τα 65 ευρώ από τα 100 που δαπανούν για συντάξεις και Υγεία και τα υπόλοιπα τα πληρώνουν οι φορολογούμενοι ή τα δανείζεται το Δημόσιο.
Και εκεί που τα προηγούμενα χρόνια το σύστημα εμφάνιζε λειτουργικό πλεόνασμα 3,3-3,5 δισ. ευρώ -με πλασματικά στοιχεία πάντως κατά την τελευταία διετία- αποκαλύφθηκε ότι ήδη υπάρχει έλλειμμα χρήσης 2,5 δισ. ευρώ ετησίως, ακόμη και μετά τη σημαντική χρηματοδότηση του προϋπολογισμού. Κατά συνέπεια όχι μόνο δεν υπάρχει η περίφημη «λευκή τρύπα» (πλεόνασμα), η οποία συνυπολογιζόταν στο έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης (σημ.: και έτσι... εμφανιζόταν κοντά στο 3% του ΑΕΠ που επιβάλλει το Πρόγραμμα Σταθερότητας), αλλά αμφισβητείται ευθέως και η περιουσία των Ταμείων την οποία η προηγούμενη κυβέρνηση ανέβαζε στα 36 δισ., αλλά δεν ξεπερνά πλέον τα 20 δισ. και είναι ανισόρροπα κατανεμημένα.
Αξίζει να σημειωθεί η μαρτυρία του επιστημονικού συνεργάτη της ΓΣΕΕ, καθηγητή Σ. Ρομπόλη προς την «Ε»: «Αλλα στοιχεία για τα οικονομικά τους μάς έδιναν οι διοικήσεις των Ταμείων μέχρι τις εκλογές και άλλα μάς προμηθεύουν οι ίδιες διοικήσεις μετά τις 4 Οκτωβρίου». Συνολικά η δαπάνη για τις συντάξεις μόνο, χωρίς τις πληρωμές για φάρμακα και νοσοκομεία, φτάνει στα 32,5 δισ. ευρώ τον χρόνο, δηλαδή το 13,5% του ΑΕΠ. Οταν, στις αρχές του 2009, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκρουε τον κώδωνα του κινδύνου για υπερβολικές συνταξιοδοτικές δαπάνες που επιβαρύνουν τα δημοσιονομικά προβλήματα και ανέφερε δαπάνες... 11,6% για το 2010 και 13,2% για το 2020 (24,1% το 2050). Δηλαδή η χώρα ήδη δαπανά για συντάξεις περισσότερα απ' όσα φοβούνται οι διεθνείς οργανισμοί ότι θα δαπανούμε σε μια 10ετία (και προς τούτο προτείνει μέτρα και περικοπές από τώρα). Δηλαδή η κρίση ήρθε μια δεκαετία νωρίτερα ή, διαφορετικά, είμαστε 10 χρόνια «μέσα».
«Αρρωστο το σύστημα»
Τη δραματική κατάσταση του Ασφαλιστικού παρουσίασε χθες ο υπουργός Εργασίας Α. Λοβέρδος κάνοντας λόγο για άρρωστο σύστημα, ενώ για το Ασφαλιστικό είπε ότι «είναι εθνικό θέμα». Και αν δεν αντιμετωπιστεί «το πρόβλημα του Ασφαλιστικού, θα ακυρώσει την ανάπτυξη της οικονομίας».
Η «καταγραφή Λοβέρδου», κατ' αντιστοιχία της καταγραφής που διενεργεί η κυβέρνηση στην οικονομία, ναι μεν δείχνει τη δραματική κατάσταση των οικονομικών (και των προοπτικών) του συστήματος αλλά αφ' ενός γίνεται άγαρμπα και χωρίς σχέδιο λίγες ημέρες πριν ξεκινήσει ο διάλογος για το Ασφαλιστικό και αφ' ετέρου προκαλεί πανικό και φυγή των ασφαλισμένων στη σύνταξη. Δηλαδή πολλαπλασιάζει τα προβλήματα και επιδεινώνει τα ταμειακά προβλήματα του συστήματος.
Για τη σημερινή κατάσταση των οικονομικών του συστήματος, πέραν των άλλων χρόνιων προβλημάτων όπως είναι το δημογραφικό (αύξηση προσδόκιμου ζωής, υπογεννητικότητα κ.ά.), η υψηλή ανεργία και η ανασφάλεια περί την εργασία (εργοδοτική αυθαιρεσία, απολύσεις), δύο αναδεικνύονται οι βασικές αιτίες:
Εισφοροδιαφυγή και οι μπαταχτσήδες
1Η δραματική υστέρηση των εσόδων αφού πέραν της εισφοροδιαφυγής (8 δισ. ετησίως) οι οφειλές προς το ΙΚΑ σχεδόν τριπλασιάστηκαν μέσα σε μια εξαετία (2003-9).
Από 1,697 δισ. το 2003 οι βεβαιωμένες εισφορές των επιχειρήσεων ανέρχονται φέτος στα 4,695 δισ. σημειώνοντας αύξηση 176,75%. Αυτό είναι το αποτέλεσμα των 4 διαδοχικών κατά την τελευταία 5ετία χαριστικών ρυθμίσεων οφειλών προς το ΙΚΑ και της απόσυρσης των ελεγκτικών μηχανισμών από την αγορά.
2Ο υπερδιπλασιασμός (αύξηση 120,49%) των δαπανών υγείας κατά την ίδια περίοδο.
Το 2003 η συνολική δαπάνη ήταν 4,46 δισ. ευρώ και φέτος αναμένεται να ανέλθει στο 9,83 δισ. Κάτι που αποδίδεται στην κατάργηση της λίστας των φαρμάκων, την ανεξέλεγκτη συνταγογράφηση εκ μέρους των γιατρών, την απουσία μηχανογράφησης.
Από τα ανωτέρω στοιχεία προκύπτει ότι 4 Ταμεία δεν μπορούν να στηριχτούν στα πόδια τους. Δύο εξ αυτών, το ΙΚΑ που δαπανά 17,8 δισ., και εισπράττει 12,49 δισ. και ο ΟΑΕΕ (ΤΕΒΕ κ.λπ.) με έσοδα 2,77 δισ. και πληρωμές 4,43 δισ. ασφαλίζουν (άμεσα για σύνταξη και έμμεσα για υγεία) σχεδόν 7.500.000 πολίτες.
Από κοντά και το ΤΑΥΤΕΚΩ (επικουρικό και υγείας των ΔΕΚΟ) με έσοδα 1,169 και δαπάνες 1,421 και το Πρόνοιας (εφάπαξ Δημοσίου) με 17.000 δημοσίους υπαλλήλους να διεκδικούν 700 εκατ. ευρώ για τα εφάπαξ, συνθέτουν την τετράδα.
ΓΣΕΕ: Κατ' αρχήν «ναι» στον διάλογο
* Χθες συνεδρίασε η εκτελεστική επιτροπή της ΓΣΕΕ και αποφασίστηκε η συμμετοχή στον διάλογο. Θέση η οποία θα επανεξεταστεί στις 18 Δεκεμβρίου, αναλόγως της πορείας των συζητήσεων και της κυβερνητικής πρότασης. Πάντως, η ΔΑΚΕ και η Αυτ. Παρέμβαση πρότειναν απεργιακές κινητοποιήσεις αλλά, παρά το γεγονός ότι έχουν πλειοψηφία με το ΠΑΜΕ, δεν κατέληξαν σε αυτή την «ευκαιριακή» συμμαχία χωρίς την ΠΑΣΚΕ.
Ο πρόεδρος της ΓΣΕΕ, Γιάννης Παναγόπουλος, σημείωσε πως «πρέπει να υπάρχει διάλογος για το Ασφαλιστικό» και έθεσε ως προϋπόθεση η νέα κυβέρνηση να μην ακολουθήσει τη μέθοδο της προηγούμενης αλλά να παρουσιάσει το σύνολο των θέσεων και των προτάσεών της, καταλήγοντας: «Για μας το ζήτημα δεν είναι μόνο η βιωσιμότητα του συστήματος αλλά και η κοινωνική του αποτελεσματικότητα και ως βασική θέση έχουμε την αναζήτηση νέων υγιεινών πόρων που θα ενισχύσουν την κοινωνική ασφάλιση».
Τα Ταμεία εισπράττουν μόλις τα 65 ευρώ από τα 100 που δαπανούν για συντάξεις και Υγεία και τα υπόλοιπα τα πληρώνουν οι φορολογούμενοι ή τα δανείζεται το Δημόσιο.
Και εκεί που τα προηγούμενα χρόνια το σύστημα εμφάνιζε λειτουργικό πλεόνασμα 3,3-3,5 δισ. ευρώ -με πλασματικά στοιχεία πάντως κατά την τελευταία διετία- αποκαλύφθηκε ότι ήδη υπάρχει έλλειμμα χρήσης 2,5 δισ. ευρώ ετησίως, ακόμη και μετά τη σημαντική χρηματοδότηση του προϋπολογισμού. Κατά συνέπεια όχι μόνο δεν υπάρχει η περίφημη «λευκή τρύπα» (πλεόνασμα), η οποία συνυπολογιζόταν στο έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης (σημ.: και έτσι... εμφανιζόταν κοντά στο 3% του ΑΕΠ που επιβάλλει το Πρόγραμμα Σταθερότητας), αλλά αμφισβητείται ευθέως και η περιουσία των Ταμείων την οποία η προηγούμενη κυβέρνηση ανέβαζε στα 36 δισ., αλλά δεν ξεπερνά πλέον τα 20 δισ. και είναι ανισόρροπα κατανεμημένα.
Αξίζει να σημειωθεί η μαρτυρία του επιστημονικού συνεργάτη της ΓΣΕΕ, καθηγητή Σ. Ρομπόλη προς την «Ε»: «Αλλα στοιχεία για τα οικονομικά τους μάς έδιναν οι διοικήσεις των Ταμείων μέχρι τις εκλογές και άλλα μάς προμηθεύουν οι ίδιες διοικήσεις μετά τις 4 Οκτωβρίου». Συνολικά η δαπάνη για τις συντάξεις μόνο, χωρίς τις πληρωμές για φάρμακα και νοσοκομεία, φτάνει στα 32,5 δισ. ευρώ τον χρόνο, δηλαδή το 13,5% του ΑΕΠ. Οταν, στις αρχές του 2009, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκρουε τον κώδωνα του κινδύνου για υπερβολικές συνταξιοδοτικές δαπάνες που επιβαρύνουν τα δημοσιονομικά προβλήματα και ανέφερε δαπάνες... 11,6% για το 2010 και 13,2% για το 2020 (24,1% το 2050). Δηλαδή η χώρα ήδη δαπανά για συντάξεις περισσότερα απ' όσα φοβούνται οι διεθνείς οργανισμοί ότι θα δαπανούμε σε μια 10ετία (και προς τούτο προτείνει μέτρα και περικοπές από τώρα). Δηλαδή η κρίση ήρθε μια δεκαετία νωρίτερα ή, διαφορετικά, είμαστε 10 χρόνια «μέσα».
«Αρρωστο το σύστημα»
Τη δραματική κατάσταση του Ασφαλιστικού παρουσίασε χθες ο υπουργός Εργασίας Α. Λοβέρδος κάνοντας λόγο για άρρωστο σύστημα, ενώ για το Ασφαλιστικό είπε ότι «είναι εθνικό θέμα». Και αν δεν αντιμετωπιστεί «το πρόβλημα του Ασφαλιστικού, θα ακυρώσει την ανάπτυξη της οικονομίας».
Η «καταγραφή Λοβέρδου», κατ' αντιστοιχία της καταγραφής που διενεργεί η κυβέρνηση στην οικονομία, ναι μεν δείχνει τη δραματική κατάσταση των οικονομικών (και των προοπτικών) του συστήματος αλλά αφ' ενός γίνεται άγαρμπα και χωρίς σχέδιο λίγες ημέρες πριν ξεκινήσει ο διάλογος για το Ασφαλιστικό και αφ' ετέρου προκαλεί πανικό και φυγή των ασφαλισμένων στη σύνταξη. Δηλαδή πολλαπλασιάζει τα προβλήματα και επιδεινώνει τα ταμειακά προβλήματα του συστήματος.
Για τη σημερινή κατάσταση των οικονομικών του συστήματος, πέραν των άλλων χρόνιων προβλημάτων όπως είναι το δημογραφικό (αύξηση προσδόκιμου ζωής, υπογεννητικότητα κ.ά.), η υψηλή ανεργία και η ανασφάλεια περί την εργασία (εργοδοτική αυθαιρεσία, απολύσεις), δύο αναδεικνύονται οι βασικές αιτίες:
Εισφοροδιαφυγή και οι μπαταχτσήδες
1Η δραματική υστέρηση των εσόδων αφού πέραν της εισφοροδιαφυγής (8 δισ. ετησίως) οι οφειλές προς το ΙΚΑ σχεδόν τριπλασιάστηκαν μέσα σε μια εξαετία (2003-9).
Από 1,697 δισ. το 2003 οι βεβαιωμένες εισφορές των επιχειρήσεων ανέρχονται φέτος στα 4,695 δισ. σημειώνοντας αύξηση 176,75%. Αυτό είναι το αποτέλεσμα των 4 διαδοχικών κατά την τελευταία 5ετία χαριστικών ρυθμίσεων οφειλών προς το ΙΚΑ και της απόσυρσης των ελεγκτικών μηχανισμών από την αγορά.
2Ο υπερδιπλασιασμός (αύξηση 120,49%) των δαπανών υγείας κατά την ίδια περίοδο.
Το 2003 η συνολική δαπάνη ήταν 4,46 δισ. ευρώ και φέτος αναμένεται να ανέλθει στο 9,83 δισ. Κάτι που αποδίδεται στην κατάργηση της λίστας των φαρμάκων, την ανεξέλεγκτη συνταγογράφηση εκ μέρους των γιατρών, την απουσία μηχανογράφησης.
Από τα ανωτέρω στοιχεία προκύπτει ότι 4 Ταμεία δεν μπορούν να στηριχτούν στα πόδια τους. Δύο εξ αυτών, το ΙΚΑ που δαπανά 17,8 δισ., και εισπράττει 12,49 δισ. και ο ΟΑΕΕ (ΤΕΒΕ κ.λπ.) με έσοδα 2,77 δισ. και πληρωμές 4,43 δισ. ασφαλίζουν (άμεσα για σύνταξη και έμμεσα για υγεία) σχεδόν 7.500.000 πολίτες.
Από κοντά και το ΤΑΥΤΕΚΩ (επικουρικό και υγείας των ΔΕΚΟ) με έσοδα 1,169 και δαπάνες 1,421 και το Πρόνοιας (εφάπαξ Δημοσίου) με 17.000 δημοσίους υπαλλήλους να διεκδικούν 700 εκατ. ευρώ για τα εφάπαξ, συνθέτουν την τετράδα.
ΓΣΕΕ: Κατ' αρχήν «ναι» στον διάλογο
* Χθες συνεδρίασε η εκτελεστική επιτροπή της ΓΣΕΕ και αποφασίστηκε η συμμετοχή στον διάλογο. Θέση η οποία θα επανεξεταστεί στις 18 Δεκεμβρίου, αναλόγως της πορείας των συζητήσεων και της κυβερνητικής πρότασης. Πάντως, η ΔΑΚΕ και η Αυτ. Παρέμβαση πρότειναν απεργιακές κινητοποιήσεις αλλά, παρά το γεγονός ότι έχουν πλειοψηφία με το ΠΑΜΕ, δεν κατέληξαν σε αυτή την «ευκαιριακή» συμμαχία χωρίς την ΠΑΣΚΕ.
Ο πρόεδρος της ΓΣΕΕ, Γιάννης Παναγόπουλος, σημείωσε πως «πρέπει να υπάρχει διάλογος για το Ασφαλιστικό» και έθεσε ως προϋπόθεση η νέα κυβέρνηση να μην ακολουθήσει τη μέθοδο της προηγούμενης αλλά να παρουσιάσει το σύνολο των θέσεων και των προτάσεών της, καταλήγοντας: «Για μας το ζήτημα δεν είναι μόνο η βιωσιμότητα του συστήματος αλλά και η κοινωνική του αποτελεσματικότητα και ως βασική θέση έχουμε την αναζήτηση νέων υγιεινών πόρων που θα ενισχύσουν την κοινωνική ασφάλιση».
/fimotro
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου