Απο την τσιμπίδα... στο τσιπάκι

Νέου τύπου ελέγχους με βάση τις δαπάνες διαβίωσης και τα περιουσιακά στοιχεία προβλέπει το φορολογικό νομοσχέδιο για την ανασυγκρότηση του ελεγκτικού και εισπρακτικού μηχανισμού, που αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή στο τέλος Ιανουαρίου.

Πρόκειται για «Μεγάλο Αδελφό» με ηλεκτρονικό φακέλωμα όλων των συναλλαγών των φορολογούμενων (εμπορικά καταστήματα, κέντρα διασκέδασης, συμβολαιογραφεία, πολεοδομίες, ξενοδοχεία, τράπεζες, ιδιωτικές κλινικές και εκπαιδευτήρια, ΔΕΚΟ κ.λπ.) και των περιουσιακών τους στοιχείων.

Οι έλεγχοι, που θα γίνονται μέσω πλέγματος αντικειμενικών τεκμηρίων και κριτηρίων θα είναι στοχευμένοι και θα στηρίζονται στη μεθοδολογία της Αμερικανικής υπηρεσίας δίωξης οικονομικού εγκλήματος (IRS), σύμφωνα με την οποία το εισόδημα προσδιορίζεται από τον τρόπο διαβίωσης και τον συσσωρευμένο πλούτο.

Με το νέο σύστημα οι ελεγκτικές αρχές θα διενεργούν διασταυρώσεις του δηλωθέντος εισοδήματος του φορολογούμενου με το αρχείο που θα έχουν στους υπολογιστές τους και στο οποίο θα είναι καταγεγραμμένες όλες οι δαπάνες διαβίωσης και οι συναλλαγές καθώς και οι αγορές περιουσιακών στοιχείων.

Από το άθροισμα των συγκεκριμένων δαπανών θα προκύπτει το ύψος του εισοδήματος που θα πρέπει να δηλώνει ο φορολογούμενος και σε περίπτωση που αυτό είναι χαμηλότερο ο φόρος θα υπολογίζεται επί του «τεκμαρτού» και θα επιβάλλονται και τσουχτερά πρόστιμα και κυρώσεις που θα φθάνουν μέχρι ποινική δίωξη και φυλάκιση, ανάλογα με το μέγεθος της απόκλισης.

Το ηλεκτρονικό αρχείο, που θα αποτελεί τον πληροφοριοδότη και τον πλοηγό των ελεγκτικών αρχών, θα περιλαμβάνει τα τεκμήρια διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων καθώς και τις συναλλαγές παντός είδους. Ειδικότερα για κάθε φορολογούμενο, είτε είναι φυσικό πρόσωπο είτε επιχείρηση, θα δημιουργηθεί ατομικός ηλεκτρονικός φάκελος με στοιχεία για το ύψος του δηλωθέντος εισοδήματος κάθε χρόνο, το επάγγελμα, τις δαπάνες για αγορές καταναλωτικών αγαθών και την παροχή υπηρεσιών καθώς και περιουσιακών στοιχείων μεγάλης αξίας, τις τυχόν επιχειρηματικές δραστηριότητες, την κατοχή μετοχών, αμοιβαίων κεφαλαίων και άλλων επενδυτικών τίτλων, το σύνολο των συναλλαγών με τις τράπεζες κ.ά.

Αναλυτικά στοιχεία. Η επιλογή των φορολογούμενων που θα υπόκεινται σε εξονυχιστικό έλεγχο θα γίνεται με βάση το ηλεκτρονικό αρχείο, που θα περιέχει αναλυτικά οικονομικά στοιχεία για το επάγγελμα, τα τεκμήρια και το ιστορικό (συνέπεια ή μη στην εκπλήρωση των υποχρεώσεών του, είδος και έκταση φορολογικών παραβάσεων κ.ά).

Στο στόχαστρο θα μπαίνουν εκείνοι που οι δαπάνες διαβίωσής τους δεν συνάδουν με τις φορολογικές τους δηλώσεις καθώς και όσοι έχουν υψηλές επιστροφές φόρου, μεγάλες και απότομες μεταβολές εισοδήματος και περιουσίας και υψηλές αφορολόγητες δαπάνες, ενώ ανά επαγγελματική κατηγορία στην πρώτη γραμμή των ελέγχων θα βρίσκονται μικρομεσαίοι και ελεύθεροι επαγγελματίες.

Κρυφά εισοδήματα
Τα όπλα στον πόλεμο κατά του «μαύρου χρήματος»

Το οπλοστάσιο του υπουργείου Οικονομικών για την αποκάλυψη κρυφών εισοδημάτων και «μαύρου χρήματος» αποτελούν:

• η on line σύνδεση λογιστηρίων και ταμειακών μηχανών με τον κεντρικό υπολογιστή της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων
• η καθιέρωση ηλεκτρονικών τιμολογίων και επαγγελματικών λογαριασμών στις τράπεζες για συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων άνω των 3.000 ευρώ
• η εξόφληση από τους καταναλωτές των αγορών τους αξίας άνω των 1.500 ευρώ με πιστωτικές κάρτες ή επιταγές
• η πρόσβαση των φορολογικών αρχών στους τραπεζικούς λογαριασμούς των φορολογουμένων
• το ηλεκτρονικό περιουσιολόγιο, με την αξιοποίηση των στοιχείων για την ακίνητη περιουσία που έχουν δηλωθεί στο E9 και τη συλλογή στοιχείων από υποθηκοφυλακεία, συμβολαιογραφεία, πολεοδομίες, κτηματολόγιο κ.ά.
• η εφαρμογή του ηλεκτρονικού πληροφοριακού συστήματος ELENXIS, μέσω του οποίου θα καταστεί δυνατή η διασταύρωση δεδομένων για την οικονομική δραστηριότητα επιχειρήσεων και φυσικών προσώπων από πολλές διαφορετικές πηγές
• η υποχρεωτική ηλεκτρονική υποβολή των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος για όλες τις επιχειρήσεις και τους επιτηδευματίες
• η εφαρμογή του νέου καθεστώτος τεκμηρίων διαβίωσης για τον προσδιορισμό των εισοδημάτων
• η καθιέρωση φοροκάρτας, στην οποία θα καταγράφονται οι αγορές των καταναλωτών και συνεπώς ο τζίρος και ο ΦΠΑ στην αγορά.

Αυστηροποιούνται οι ποινές
Φυλάκιση και πρόσθετοι φόροι για όσους αποκρύπτουν εισοδήματα

Με πρόσθετους φόρους που φθάνουν μέχρι 200% και ποινές φυλάκισης τουλάχιστον ενός έτους θα τιμωρούνται όσοι έπειτα από έλεγχο εντοπίζονται να έχουν αποκρύψει εισοδήματα. Το ισχύον ποινολόγιο για το αδίκημα της φοροδιαφυγής στη φορολογία εισοδήματος προβλέπει:

• ποινή φυλάκισης τουλάχιστον ενός έτους, εφόσον ο φόρος που αναλογεί στα καθαρά εισοδήματα που έχουν αποκρυβεί υπερβαίνει σε κάθε διαχειριστική περίοδο το ποσό των 15.000 ευρώ
• ποινή κάθειρξης μέχρι δέκα έτη εφόσον ο φόρος που αναλογεί στα καθαρά εισοδήματα που έχουν αποκρύβει υπερβαίνει σε κάθε διαχειριστική περίοδο το ποσό των 150.000 ευρώ
• πρόσθετος φόρος 1% επί του οφειλόμενου με τη δήλωση φόρου για κάθε μήνα καθυστέρησης και μέχρι 100% σε εκείνους που υποβάλλουν εκπρόθεσμη δήλωση
• πρόσθετος φόρος 2% επί του φόρου, την πληρωμή του οποίου θα απέφευγε για κάθε μήνα καθυστέρησης και μέχρι 200% για υποβολή ανακριβούς δήλωσης
• πρόσθετος φόρος 2,5% επί του φόρου του οποίου θα απέφευγε για κάθε μήνα καθυστέρησης και μέχρι 200% για μη υποβολή δήλωσης

Με βάση τα παραπάνω αν για φορολογούμενο έπειτα από έλεγχο τον Μάρτιο του 2011 διαπιστωθεί ότι το οικονομικό έτος 2009 πλήρωσε 1.500 ευρώ λιγότερο φόρο λόγω απόκρυψης εισοδήματος στη φορολογική του δήλωση θα κληθεί να πληρώσει πρόσθετο φόρο ύψους 2.200 ευρώ.

Φορολογούμενος που με ανακριβή δήλωση απέφυγε να πληρώσει φόρο εισοδήματος ύψους 17.000 ευρώ πέραν του πρόσθετου φόρου θα τιμωρηθεί και με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον ενός έτους.

Ακόμα βαρύτερες είναι οι κυρώσεις για ελεύθερους επαγγελματίες και εμπόρους οι οποίοι εντοπίζονται για μη έκδοση ή ανακριβή έκδοση αποδείξεων λιανικής πώλησης και τιμολογίων και μη απόδοση του ΦΠΑ και άλλων παρακρατούμενων φόρων.

Με τις νέες ρυθμίσεις επιβάλλεται ποινή φυλάκισης από το πρώτο ευρώ για περιπτώσεις μη απόδοσης ΦΠΑ και άλλων παρακρατηθέντων φόρων.

Ειδικότερα: Αυξάνεται η ποινή φυλάκισης από τουλάχιστον δύο μήνες σε τουλάχιστον τέσσερις μήνες για τον υπόχρεο που δεν εκδίδει ή εκδίδει ανακριβώς τα προβλεπόμενα από τον Κ.Β.Σ. στοιχεία κατά την πώληση ή διακίνηση αγαθών ή την παροχή υπηρεσιών. Επιπρόσθετα αυξάνεται η ποινή φυλάκισης από τουλάχιστον τρεις μήνες σε τουλάχιστον έξι μήνες για τον υπόχρεο που επαναλαμβάνει τις προαναφερόμενες παραβάσεις σε διάστημα τριών (3) ετών από την έκδοση της απόφασης του υπουργού Οικονομικών για αναστολή λειτουργίας των επαγγελματικών του εγκαταστάσεων.

Μηνυτήρια αναφορά

Υποβάλλεται αμέσως με την ολοκλήρωση του ελέγχου, με βάση τα πορίσματα αυτού, στις ακόλουθες περιπτώσεις αδικημάτων:

• επί μη απόδοσης ή ανακριβούς απόδοσης στο Δημόσιο του ΦΠΑ, του φόρου κύκλου εργασιών και των παρακρατούμενων και επιρριπτόμενων φόρων, τελών ή εισφορών, εφόσον το ποσό του κύριου φόρου, τέλους ή εισφοράς που ο υπόχρεος δεν απέδωσε ή απέδωσε ανακριβώς ή συμψήφισε ή εξαπατώντας τη φορολογική αρχή έλαβε ως επιστροφή ΦΠΑ υπερβαίνει σε ετήσια βάση τα εβδομήντα πέντε χιλιάδες (75.000) ευρώ
• σε περιπτώσεις όταν το πλήθος των μη εκδοθέντων στοιχείων είναι πάνω από δέκα (10) ή υπερβαίνουν σε αξία τα πεντακόσια (500) ευρώ
• επί έκδοσης ή αποδοχής εικονικών φορολογικών στοιχείων για ανύπαρκτη συναλλαγή στο σύνολό της ή για μέρος αυτής, εφόσον η συνολική αξία των εικονικών στοιχείων που αφορούν την ανύπαρκτη συναλλαγή στο σύνολό της ή για μέρος αυτής υπερβαίνει το ποσό των εκατόν πενήντα χιλιάδων (150.000) ευρώ.

Τι προβλέπει το νομοσχέδιο
Ελεγχος επωνύμων, απόλυση επίορκων

• Σύσταση κεντρικής υπηρεσίας παρακολούθησης φυσικών προσώπων που βρίσκονται στην υψηλή ζώνη κινδύνου και από ελέγχους έχει διαπιστωθεί ότι έχουν αποκρύψει υψηλά εισοδήματα. Η υπηρεσία αυτή θα εμπλουτίζει το αρχείο της με στοιχεία που θα συλλέγει από όλο το φάσμα της αγοράς (καταστήματα, τράπεζες κλπ.) για τις δαπάνες των συγκεκριμένων φορολογούμενων στους οποίους περιλαμβάνονται δικηγόροι, γιατροί, κατασκευαστές ακινήτων και έμποροι.
• Ελεγχος των επώνυμων φορολογουμένων με μεγάλη οικονομική και κοινωνική επιφάνεια με την αξιοποίηση πληροφοριών από τον στενό τους κύκλο.
• Ελεγχος των ισολογισμών των επιχειρήσεων για να διαπιστωθεί η ειλικρίνεια των οικονομικών στοιχείων.
• Δημιουργία ειδικής υπηρεσίας για την τηλεφωνική και ηλεκτρονική ενημέρωση των φορολογουμένων σχετικά με τις υποχρεώσεις τους (λήξη προθεσμίας για την πληρωμή οφειλής, ημερομηνίες υποβολής πάσης φύσεως δηλώσεων κ.ά.).
• Σύσταση ειδικής ομάδας δράσης για την είσπραξη των ληξιπρόθεσμων χρεών και την ταχύτερη ενεργοποίηση των προβλεπόμενων διαδικασιών αναγκαστικής είσπραξης, όπως η προσημείωση ακινήτων, η αναγκαστική πώλησή τους μέσω δημόσιου πλειστηριασμού, η κατάσχεση εισοδημάτων στα χέρια τρίτων κ.ά.
• Κλείσιμο περισσότερων από 100 εφοριών.
• Αυστηροποίηση των ποινών και κυρώσεων για τους επίορκους εφοριακούς που θα φθάνουν μέχρι την απόλυσή τους.
• Παροχή δυνατότητας στους φορολογούμενους που βρίσκονται σε οικονομική αδυναμία να εξοφλούν με δόσεις. Ο φορολογούμενος θα υποβάλει κανονικά τη δήλωση και θα του βεβαιώνεται ο φόρος, αλλά θα έχει στη διάθεσή του ένα εύλογο χρονικό διάστημα για να εξοφλήσει τον φόρο.

ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΤΩΝΑΚΟΣ
ethnos.gr