Ποιοι σκοτώνουν τη συναίνεση

Οι πιέσεις του Βερολίνου για συνταγματική κατοχύρωση του πλαφόν στο έλλειμμα και στο χρέος, οι κοινωνικές αντιδράσεις και η αντιμνημονιακή στρατηγική του Αντ. Σαμαρά

ΣΕ ΠΟΡΕΙΑ σύγκλισης και ανάληψης πολιτικών δεσμεύσεων για το νέο οικονομικό μοντέλο που εκκολάπτεται στην ΕΕ ωθεί η τακτική της γερμανίδας καγκελαρίου Ανγκελα Μέρκελ τους κκ. Γ. Παπανδρέου και Αντ. Σαμαρά. Οι δύο πολιτικοί αρχηγοί, σύμφωνα με τις δημόσιες τοποθετήσεις τους,
έχουν χαράξει διαφορετικές πορείες σε ό,τι αφορά το μνημόνιο και τα μέτρα που επιβάλλονται από αυτό.Το εγχείρημα μοιάζει εξαρχής καταδικασμένο: Η Γερμανία πιέζει για ισχυρές νομικές δεσμεύσεις, συζητείται ακόμη και η αναθεώρηση του Συντάγματος, ως προς το πλαφόν του χρέους και του ελλείμματος. Η κυβέρνηση θα επιχειρήσει να καλύψει το μετέωρο ως το 2013 αίτημα για αναθεώρηση επιζητώντας «ευρύτατες πολιτικές συναινέσεις», όπως λέει στενός συνεργάτης του Πρωθυπουργού. Και ο κ. Σαμαράς διαμηνύει ότι δεν σκοπεύει να παραχωρήσει καμία συναίνεση. Αν στις πολιτικές διαφορές προστεθεί μια προσωπική σχέση με σκαμπανεβάσματα, δεν είναι απίθανο οι δύο αρχηγοί να μετατρέψουν το ευρωπαϊκό βαλς σε πολεμικό πυρρίχιο. Υπό την προϋπόθεση ότι θα τους το επιτρέψει η κρισιμότητα της κατάστασης στην ευρωζώνη, αλλά κυρίως στην Ελλάδα.

Η απαίτηση των Γερμανών από τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης να θεσπίσουν συνταγματική ρήτρα για το έλλειμμα και το χρέος τους φέρνει την ελληνική κυβέρνηση αντιμέτωπη με μια τριπλή πρόκληση: Να εφαρμόσει τα μέτρα της νέας συμφωνίας χωρίς να προκαλέσει έκρηξη σε μια κοινωνία που δοκιμάζει ήδη τα όρια των αντοχών της. Να καθησυχάσει τον προβληματισμό που αναπτύσσεται στο εσωτερικό της κυβερνητικής παράταξης ότι το Σύμφωνο Ανάπτυξης θα υπηρετήσει ακόμη περισσότερο τη λογική της αγοράς προς όφελος των πλουσίων, βυθίζοντας στην ανέχεια ευρύτερα στρώματα. Και να δημιουργήσει συνθήκες συναίνεσης με τις πολιτικές δυνάμεις, κυρίως με τη ΝΔ.

Οι πιέσεις του Βερολίνου πάντως δεν πρόκειται να σταματήσουν. Τόσο η κυρία Μέρκελ στις επίσημες συνομιλίες όσο και ο υπουργός Εξωτερικών Γκίντο Βεστερβέλε στις δημόσιες τοποθετήσεις του είναι καθαροί στην απαίτησή τους από την Ελλάδα: Επιθυμούν να θεσπιστεί στο Σύνταγμα ένα «φρένο χρέους», όπως ισχύει στη Γερμανία. Ο υπουργός Οικονομικών κ. Γ. Παπακωνσταντίνου από το Νταβός και έπειτα αφήνει σε συνεντεύξεις του και σε συνομιλίες με βουλευτές του ΠαΣοΚ ανοιχτό το ενδεχόμενο να υπάρξει μετά το τέλος του μνημονίου συνταγματική αναθεώρηση με την οποία θα διασφαλίζεται η σχετική ρήτρα.

Αντιθέτως ο υπουργός Δικαιοσύνης κ. Χ. Καστανίδης, χαρακτηρίζει «ανώριμη και υπερβολική» την απαίτηση για αναθεώρηση του Συντάγματος. Επισημαίνει ότι η σχετική διαδικασία δεν μπορεί να ξεκινήσει πριν από το 2013 και παρατηρεί ότι «δεν μπορούμε να προβλέψουμε τον συσχετισμό των πολιτικών δυνάμεων, τις δημοσιονομικές αντιλήψεις, αλλά και τις κοινωνικές συνθήκες που θα επικρατούν τότε». Οι περισσότεροι υπουργοί αποφεύγουν να τοποθετηθούν σε αυτή τη φάση αναμένοντας να εξελιχθούν οι συζητήσεις και ορισμένοι αμφισβητούν ότι οι Γερμανοί θα επιμείνουν μέχρι τέλους. Η κατάσταση είναι σύνθετη για την κυβέρνηση. Το γερμανικό σχέδιο, εφόσον υιοθετηθεί, απαιτεί και μέτρα άμεσης προσαρμογής, όπως είναι η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας με παρεμβάσεις στην αγορά εργασίας και μειώσεις μισθών, η αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης στα 67 χρόνια, φορολογικές και ασφαλιστικές προσαρμογές, αυτοματισμό των κυρώσεων κτλ. Ως το τέλος Μαρτίου αναμένεται να καθοριστούν τα επί μέρους στοιχεία του νέου μοντέλου και για την Ελλάδα όλα είναι στο τραπέζι. Στο τέλος αυτής της διαδικασίας η οικονομία μπορεί να σωθεί, το πολιτικό σύστημα και η κοινωνία όμως θα αντέξουν το βάρος της προσαρμογής;

Αναζητούνται κοινωνικές ισορροπίες
Στο επιτελείο του Πρωθυπουργού έχουν γίνει ήδη οι πρώτες συζητήσεις για το πώς θα διαχειριστούν τις εξελίξεις. Από το Μέγαρο Μαξίμου μεταδίδεται ότι, εφόσον προκριθεί η λύση της αναθεώρησης, θα υπάρξουν προϋποθέσεις, όπως π.χ. η κατοχύρωση της δημοσιονομικής ισορροπίας (εγγυήσεις για το εισόδημα κ.ά.). Οι ίδιες πηγές λένε ότι συζητείται το ενδεχόμενο να επιδιωχθεί κάποια συνεννόηση με τους πολιτικούς αρχηγούς- εκτιμούν ότι, αν υπάρξει συμφωνία για όλη την Ευρώπη, δύσκολα θα διατηρήσει τη σκληρή γραμμή ο κ. Σαμαράς- ή να ψηφιστεί νόμος για την επιβολή ορίων στο έλλειμμα και στο χρέος. Προβληματισμός αναπτύσσεται και στο εσωτερικό του ΠαΣοΚ. Κάποιοι θέτουν το ερώτημα αν το νέο μοντέλο θα προσφέρει ισόρροπη ανάπτυξη στις χώρες του Βορρά και του Νότου. Αλλοι οσμίζονται εκλογές και επισημαίνουν ότι θεωρητικώς δημιουργείται ένα «παράθυρο» για εξπρές προσφυγή στις κάλπες ανάμεσα στο Εurogroup της 4ης Μαρτίου και στη σύνοδο κορυφής της 4ης Απριλίου. Ανώτατοι κυβερνητικοί παράγοντες εξορκίζουν κάθε σκέψη για πρόωρες εκλογές και επιμένουν ότι τα σενάρια αυτά βρίσκονται μακριά από τους σχεδιασμούς του κ. Παπανδρέου. Βολές Σαμαρά για «μόνιμη ακαμψία»
Από την πλευρά του ο κ. Αντ. Σαμαράς απορρίπτει το ενδεχόμενο συνεννόησης με τον κ. Παπανδρέου όσον αφορά την αναθεώρηση του Συντάγματος. Ο πρόεδρος της ΝΔ έχει αποφασίσει, ακόμη και στην περίπτωση που η κυβέρνηση θέσει θέμα ευρύτερης συναίνεσης, να πει ένα ξεκάθαρο «όχι», αδιαφορώντας, όπως λένε στην ηγετική ομάδα του κόμματος, για τις επιπτώσεις μιας τέτοιας στάσης. «Ε, όχι να προχωρήσουμε σε ακόμη μία εκχώρηση εθνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων!» λένε στενοί του συνεργάτες.

Ο πρόεδρος της ΝΔ αδιαφορεί αν θα βρεθεί εκ νέου αντιμέτωπος με τη γερμανίδα καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ, αλλά εκτιμά ότι η πρόταση είναι δύσκολο να υιοθετηθεί τελικά και προβλέπει ότι θα υπάρξουν αντιδράσεις και στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα. Το «δόγμα Σαμαρά» πρεσβεύει ότι «δεν πρέπει η Ελλάδα να γίνει ακυβέρνητη νομαρχία», ούτε να προσαρμόζεται όλη η Ευρώπη στη γερμανική στρατηγική. Θεωρεί ότι η συνταγματική υποχρέωση περί ισοσκελισμένου προϋπολογισμού «εισάγει μια μόνιμη ακαμψία» και ετοιμάζεται να συζητήσει τις απόψεις αυτές με τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Ζαν-Κλοντ Τρισέ (9 Φεβρουαρίου στη Φραγκφούρτη) και με τον αρχηγό του Ισπανικού Λαϊκού Κόμματος Μαριάνο Ραχόι (14 Φεβρουαρίου στη Μαδρίτη). AΝΑΘΕΩΡΗΣΗ; TΟ 2013 ΚΑΙ ΒΛΕΠΟΥΜΕ...
Το άρθρο 110 του Συντάγματος προβλέπει ότι δεν επιτρέπεται αναθεώρηση προτού περάσει πενταετία από την περάτωση της προηγούμενης,η οποία ολοκληρώθηκε τον Ιούνιο του 2008.Η ανάγκη της αναθεώρησης διαπιστώνεται με απόφαση της Βουλής που λαμβάνεται, ύστερα από πρόταση τουλάχιστον 50 βουλευτών,με πλειοψηφία των τριών πέμπτων του όλου αριθμού των μελών της σε δύο ψηφοφορίες που απέχουν μεταξύ τους τουλάχιστον έναν μήνα.Η επόμενη Βουλή,κατά την πρώτη σύνοδό της,αποφασίζει με την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των μελών της σχετικά με τις αναθεωρητέες διατάξεις.Εγκριτοι συνταγματολόγοι εκφράζουν την άποψη ότι η κυβέρνηση δεν μπορεί να δεσμευθεί πως θα αλλάξει το Σύνταγμα σε μια προσυμφωνημένη με την ΕΕ κατεύθυνση,καθώς δεν της ανήκει η συντακτική εξουσία.Μπορεί απλώς να ξεκινήσει τη σχετική διαδικασία.Να σημειωθεί ότι οι καταστατικές συνθήκες της ΕΕ προβλέπουν ήδη πλαφόν στο έλλειμμα και στο χρέος και ότι στην Ευρώπη συνταγματική δέσμευση για ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς έχουν,εκτός από τη Γερμανία,η Ελβετία και η Πολωνία.Ανάλογη δέσμευση υπάρχει και σε πολλές Πολιτείες των ΗΠΑ.

ΑΝΟΙΧΤΗ ΓΡΑΜΜΗ ΠΑΡΑ ΤΙΣ ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΕΙΣ
Οι δύο αρχηγοί διατηρούν ανοιχτό τον δίαυλο επικοινωνίας και συνομιλούν τηλεφωνικά ανά τακτά χρονικά διαστήματα.Φαίνεται ότι η πολιτική καχυποψία δεν έσβησε το σημάδι της φοιτητικής φιλίας τους.Ελάχιστοι θυμούνται ότι ο κ.Σαμαράς είχε αρθρογραφήσει με πρωτοσέλιδο άρθρο σε απογευματινή εφημερίδα υπέρ του κ.Παπανδρέου στη διάρκεια της εσωκομματικής μάχης το 2007 για την προεδρία του ΠαΣοΚ.Αλλά και ο Πρωθυπουργός παρέκαμψε το πρωτόκολλο και τον υποδέχθηκε στο πλατύσκαλο του Μεγάρου Μαξίμου,αμέσως μετά την ανάδειξή του στην ηγεσία της ΝΔ.

.tovima.gr