Σύμβολο και μαχητής της Αριστεράς
Ο Μιχρί Μπελί θεωρείτο η ζώσα ιστορία της τουρκικής Αριστεράς. Η μακρά του πολιτική πορεία συναντήθηκε αρκετά νωρίς με εκείνη της ελληνικής Αριστεράς, στη διάρκεια του Εμφυλίου. Η περίπτωση του καπετάν-Κεμάλ του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, ως σημείο συνάντησης των κομμουνιστικών κινημάτων των δύο χωρών, είναι αναμφισβήτητα μοναδική.
Ο Μπελί γεννήθηκε το 1915 στη Συληβρία της Ανατολικής Θράκης. Αφού αποφοίτησε το 1937 από το Πανεπιστήμιο του Βοσπόρου, την άλλοτε αμερικανική Ροβέρτειο Σχολή της Κωνσταντινούπολης, μετέβη με υποτροφία στις ΗΠΑ. Το αντικείμενο των σπουδών του ήταν η ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας μετά τo Μικρασιατικό Πόλεμο.
Ως αριστερός διανοούμενος στις ΗΠΑ σύντομα εντάχθηκε στο κίνημα για την προάσπιση των πολιτικών δικαιωμάτων των μαύρων του αμερικανικού Νότου, στο Mισισιπή. Επέστρεψε στην Τουρκία το 1941 μέσω της Ιαπωνίας και τη Κίνας και δραστηριοποιήθηκε στις τάξεις του Τουρκικού Κομμουνιστικού Κόμματος ως μέλος της Κεντρικής Επιτροπής και ιδρυτής της Ένωσης Προοδευτικής Νεολαίας. Την ίδια περίοδο προσελήφθη ως μέλος της ακαδημαϊκής κοινότητας στην Οικονομική Σχολή του Πανεπιστημίου της Κωνσταντινούπολης. Το 1944 καταδικάζεται σε ποινή διετούς φυλάκισης και εξορίας. Το 1947 καταφεύγει παράνομα στην Ελλάδα και εντάσσεται στις τάξεις του Δημοκρατικού Στρατού στη Θράκη, εκδίδοντας αρχικά την τουρκόφωνη εφημερίδα Savas (Πόλεμος) και πολεμώντας ως Καπετάν-Κεμάλ μαζί με ένα μεικτό τάγμα στο οποίο συμμετείχαν μειονοτικά στοιχεία -κυρίως Πομάκοι και Αθίγγανοι- αλλά και πλειονοτικά στοιχεία της ελληνικής Αριστεράς. Τραυματίζεται και μεταφέρεται για νοσηλεία στη Βουλγαρία αρχικά και στη συνέχεια στη Μόσχα. Επιστρέφει στην Ελλάδα και συμμετέχει στις πολεμικές επιχειρήσεις στο πλευρό των κομμουνιστικών δυνάμεων μέχρι την τελική ήττα τού 1949.
Το 1950 επέστρεψε στην Τουρκία για να ακολουθήσει μία μακρά πορεία φυλακίσεων και εξοριών που διήρκεσε μέχρι και το 1992. Η πολιτική του πορεία διασταυρώθηκε με εμβληματικά ονόματα του ένοπλου κινήματος της τουρκικής Αριστεράς. Το 1979 αποτέλεσε στόχο δολοφονικής επίθεσης, από την οποία διέφυγε βαριά τραυματίας. Μετά το πραξικόπημα του 1971 βρέθηκε αρχικά φιλοξενούμενος της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης στη Μέση Ανατολή και στη συνέχεια εξόριστος της Δυτική Ευρώπη.
Ανάλογη ήταν η πορεία του και μετά το πραξικόπημα του στρατηγού Εβρέν το 1980: Διέφυγε στη Μέση Ανατολή και στη συνέχεια μετέβη στη Σουηδία όπου παρέμεινε μέχρι το 1992.
Από το 1975 και ένθεν άρχισε η ενασχόλησή του με το Κουρδικό, καταλήγοντας σε μία πρόταση για λύση του προβλήματος στο πλαίσιο ενός ενιαίου κράτους.
«Καπετάν Κεμάλ: Ένας σύντροφος»
Η θυελλώδης ζωή του έγινε προ ετών αντικείμενο του ντοκιμαντέρ «Καπετάν-Κεμάλ, Ένας Σύντροφος», διάρκειας 52 λεπτών, που φέρει της σκηνοθετική υπογραφή του Φώτου Λαμπρινού.
Μέσα από την ταινία, ο Μιχρί Μπελί επισκέφθηκε και πάλι τη Θράκη, για να ξαναβρεί τους εναπομείναντες στη ζωή συντρόφους του, εκείνους που του έδωσαν το όνομα «καπετάν-Κεμάλ» και τον θυμούνται μέχρι και σήμερα ακόμη με αυτό το όνομα.
Η αφήγηση του Μπελί, ο οποίος ξεφυλλίζει το ημερολόγιο των αναμνήσεων του από τη Θράκη του Εμφυλίου, συνδυάζεται με σπάνια κινηματογραγφικά ντοκουμέντα της πολυτάραχης εκείνης περιόδου, αλλά και την παρουσίαση της εξέλιξης μέχρι τη σύγχρονη εποχή των γεγονότων που σημάδεψαν τη ζωή του ήρωα της ταινίας.
Αποσπάσματα από το ντοκιμαντέρ-αφιέρωμα της ΕΤ3:
ΔΗΜΑΡ: Χάθηκε ένα από τα σύμβολα της Αριστεράς
«Αποχαιρετούμε τον Καπετάν Κεμάλ, φίλο της Ελλάδας και σύντροφο στους αγώνες του ελληνικού λαού. Με τον θάνατό του η τουρκική Αριστερά χάνει ένα από τα σύμβολά της και ο ελληνικός λαός έναν ειλικρινή φίλο» αναφέρει σε ανακοίνωσή της η Δημοκρατική Αριστερά.
«Ο Μιχρί Μπελί αφιέρωσε όλη του τη ζωή στον αγώνα για ειρήνη, δημοκρατία και κοινωνική δικαιοσύνη. Όπως όλοι οι αγωνιστές της γενιάς του, υπέστη απίστευτες κακουχίες και διώξεις από το τουρκικό κράτος. Περίπου τριάντα χρόνια της ζωής του τα πέρασε σε φυλακές και εξορίες. Στην διάρκεια του εμφυλίου πολέμου στην Ελλάδα ήταν αρχηγός τάγματος του Δημοκρατικού Στρατού της Ελλάδας και τραυματίστηκε δύο φορές. Την περίοδο της χούντας του Εβρέν έφυγε από την Τουρκία, για να επιστρέψει στις αρχές της δεκαετίας του ‘90» υπενθυμίζει η ΔΗΜΑΡ.
Η ΚΕ της Δημοκρατικής Αριστεράς εκφράζει την βαθιά θλίψη της για τον θάνατό του.
ΣΥΡΙΖΑ: Θα συνεχίσουμε τους αγώνες του για μια βαλκανική γειτονιά ειρήνης
Σε ανακοίνωσή του για το θάνατο του Μιχρί Μπελί ο ΣΥΡΙΖΑ αναφέρει: «Ο σύντροφος Μπελί, ένα από τα σύμβολα του διεθνιστικού ταξικού αγώνα για την απελευθέρωση των λαών από την μάστιγα της καταπίεσης και της εκμετάλλευσης, από τα Βαλκάνια μέχρι τις ΗΠΑ, συνεχίζει να παραμένει στο νου και στην καρδιά μας. Υπήρξε παράδειγμα αγώνων ενάντια στον ρατσισμό, δίπλα στους μαύρους της Αμερικής και υπόδειγμα διεθνισμού στον αγώνα του δίπλα στους Έλληνες συντρόφους του κατά του φασισμού, του μιλιταρισμού και της ταξικής καταπίεσης.
»Οι Έλληνες νεώτεροι συναγωνιστές του στον ΣΥΡΙΖΑ θα τον θυμούνται και θα τον τιμούν για την αγωνιστική του πορεία, για την πλούσια και πολύχρονη συμβολή του στον αγώνα της τουρκικής και ελληνικής Αριστεράς. Εμείς θα συνεχίσουμε τους αγώνες του για έναν κόσμο σοσιαλιστικό απαλλαγμένο από την εκμετάλλευση. Για έναν κόσμο και μια βαλκανική γειτονιά ειρήνης, κοινωνικής δικαιοσύνης, ελευθερίας και δημοκρατίας».
Newsroom ΔΟΛ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου