Ρεπορτάζ : Άρης Χατζηγεωργίου«Τη δεκαετία του '60, ο οικοδομικός συνεταιρισμός Νέα Αιολίδα κατάφερε με δικαστικούς αγώνες να πάρει το τμήμα της γης που είναι σήμερα ο Διόνυσος και να το εντάξει στο σχέδιο πόλης»... (Από την ιστορική αναδρομή στον επίσημο ψηφιακό κόμβο του Δήμου Διονύσου)
Την εποχή που... ψήφιζαν και τα δέντρα ξεκίνησε η μετατροπή ενός δάσους σε δομημένη περιοχή. Μέχρι το σήμερα που επικεφαλής του κράτους είναι πάλι όπως τότε ένας Κ. Καραμανλής, το μόνο που δεν σταμάτησε ήταν οι οικοδομικές εργασίες ακόμη και σε δάση που πρόσφατα είχαν καεί. Κατά τα άλλα, υπηρεσίες και φορείς που θα έπρεπε να ασκήσουν έλεγχο σε διάφορες φάσεις ξεχάστηκαν, δήλωσαν αδυναμία, έβγαλαν αποφάσεις που στη συνέχεια ανακάλεσαν.
Ο οικοδομικός συνεταιρισμός «Νέα Αιολίς» (Οικ. Συνεταιρισμός Δικαιούχων Αστέγων Παλαιών Προσφύγων, όπως τον συναντούμε σε πόρισμα του Σώματος Επιθεωρητών-Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης του 2002) ήταν ουσιαστικά ο πρώτος που πέτυχε τόσο μεγάλη ρυμοτόμηση δασικής έκτασης. Το αν οι αρχικοί δικαιούχοι ήταν όντως «άστεγοι παλαιοί πρόσφυγες» δεν προκύπτει από κάπου, όμως σήμερα στην περιοχή κατοικούν άνθρωποι με ισχύ και προσβάσεις, καθώς η αντικειμενική αξία ενός στρέμματος γης είναι 2 εκ. ευρώ ή και παραπάνω. Στην πράξη, θεωρείται δεδομένο ότι εξαρχής εκείνοι που ηγήθηκαν τέτοιων φορέων είχαν οπωσδήποτε «τις κατάλληλες γνωριμίες» διότι αποκτούσαν ρυμοτομημένη γη με χαμηλό κόστος. Στην περίπτωση του συγκεκριμένου συνεταιρισμού μάλιστα, τα πράγματα ήταν ακόμη πιο ευνοϊκά. Ας δούμε πώς τα περιγράφει το πόρισμα του ΣΕΔΔ:
1 Τον Νοέμβριο του 1955 (σ.σ. ένα μήνα μετά την ανάληψη για πρώτη φορά της πρωθυπουργίας από τον Κ. Καραμανλή), υπογράφεται το συμβόλαιο για αγορά 2.988,697 στρεμμάτων ιδιωτικού δάσους από τον συνεταιρισμό. Στο τοπογραφικό διάγραμμα περιγράφεται έκταση 2.713 στρεμμάτων από 5 τμήματα δάσους. Προηγουμένως έχουν διαδοχικά χορηγηθεί από τον υπουργό Γεωργίας άδειες πώλησης και κατάτμησης δάσους εκτάσεων άλλοτε 2.500 και άλλοτε 3.150 στρεμμάτων.
2 Οταν το ΣΕΔΔ θέλει να διαπιστώσει την ακριβή έκταση, καθώς διενεργεί έλεγχο στο Πολεοδομικό Γραφείο Καπανδριτίου, του λένε ότι δεν υπάρχουν τοπογραφικά διαγράμματα. Ο συνεταιρισμός έχει υποσχεθεί από το 1995 να στείλει αντίγραφα στο δασαρχείο χωρίς να το κάνει επτά χρόνια αργότερα. Επίσης, ο συνεταιρισμός βρίσκεται σε διαδικασία εκκαθάρισης από το 1982 αλλά συνεχίζει να κάνει αγοραπωλησίες οικοπέδων αν και υποτίθεται ότι η γη που είχε να διαθέσει κληρώθηκε το 1958. Αν και το πρακτικό της κληρώσεως δεν βρέθηκε κατατεθειμένο...
3 Μέχρι το 1962 όμως, οι δικαιούχοι έχουν απλώς τίτλους χωρίς να μπορούν να χτίσουν. Το 1962 εγκρίνεται Ρυμοτομικό Σχέδιο από τον υπουργό Δημοσίων Εργων και μπαίνουν οι όροι δόμησης. Στο δάσος... Τα χρόνια εκείνα βεβαίως, οι περιβαλλοντικές ανησυχίες ήταν λέξη άγνωστη, το Σύνταγμα δεν προστάτευε το δάσος όσο εκείνο του 1975 και ο μόνος που μπορεί να είχε κάποια ευαισθησία ήταν το υπουργείο Γεωργίας. Ισως γι' αυτό, το Ρυμοτομικό Σχέδιο ουδέποτε προσυπεγράφη από τον τότε υπουργό Γεωργίας.
4 Γιατί δεν το υπέγραψε όμως; Ισως διότι στην αρχική απόφαση του 1955 έμπαινε όρος ελάχιστου εμβαδού οικοπέδου 3.000 τ.μ. και ελάχιστο ποσοστό κοινοχρήστων χώρων 25%, κάτι που θα εμπόδιζε την εξυπηρέτηση όλων των ενδιαφερομένων. Μεταξύ των οποίων δικαστικοί, συμβολαιογράφοι, ανώτατα στελέχη του Δημοσίου, υπάλληλοι του ΥΠΕΧΩΔΕ και της Πολεοδομίας και τα νεότερα χρόνια, υπεράκτιες εταιρείες.
5Αν όμως τα πρώτα χρόνια «της αθωότητας» το υπουργείο Γεωργίας απλώς αγνοήθηκε, η κατάσταση πέρασε σε βαρύτερα αμαρτήματα στις δεκαετίες που ακολούθησαν και ειδικά από τη στιγμή που μπήκαν στη μέση οι αποκεντρωμένες υπηρεσίες, νομαρχίες και πολεοδομικά γραφεία, επεκτείνοντας αυτοβούλως το σχέδιο πόλης μέσα στο δάσος γύρω από την αρχική έκταση. «Είναι διάχυτη η εντύπωση ότι το σχέδιο περπατάει σε βάρος αναδασωτέων και προστατευτέων κατά το Σύνταγμα εκτάσεων δάσους», γράφει χαρακτηριστικά σε έγγραφη καταγγελία της 13/12/1996 ο τότε υπουργός Γεωργίας Στέφανος Τζουμάκας, λέγοντας ότι «μετά το 1979» και λίγο πριν εκδοθεί ο νόμος περί προστασίας των δασών (998/79) «έγινε τροποποίηση του σχεδίου, έγινε και επέκτασή του σε βάρος συνεχόμενων δασικών εκτάσεων χωρίς να αιτιολογηθεί ότι και αυτές οι εκτάσεις συμπεριλαμβάνονται στην ιδιοκτησία του συνεταιρισμού».
Το κόλπο
Η μεθόδευση έτσι όπως περιγράφεται σε σειρά εγγράφων (μεταξύ των οποίων και του Συνηγόρου του Πολίτη το 1999) ήταν σατανική. Ο συνεταιρισμός είχε την αρχική νομιμοποίηση να λέει πώς ό,τι ανήκει στην ιδιοκτησία του μπορεί να οικοδομηθεί σαν να μην είναι δάσος. Με το δεδομένο ότι δεν υπήρχε σαφής περιγραφή των εκτάσεων, βρήκε τρόπους να μεγαλώνει συνεχώς την ιδιοκτησία του και να τη μεταπωλεί για να επωφελούνται περισσότεροι από τις ευνοϊκές διατάξεις. Σε αναφορά του προς την Εισαγγελία του Αρείου Πάγου στις 6/3/1998 ο τότε διευθυντής Προστασίας Δασών του υπ. Γεωργίας, Ελευθέριος Φραγκιουδάκης, διαπιστώνει «σημαντικές διαφορές εμφανείς διά γυμνού οφθαλμού» ανάμεσα στα τοπογραφικά διαγράμματα της έκτασης το 1961 και το 1964. Επισημαίνει ακόμη την αγορά με προσύμφωνο πρόσθετης έκτασης εμβαδού 400 στρεμμάτων το 1976 για την οποία όμως «ουδέποτε εξασφαλίσθηκε άδεια κατάτμησης ούτε και ο υπουργός Γεωργίας προσυπέγραψε επέκταση του ήδη εγκεκριμένου (από το υπ. Δημοσίων Εργων) σχεδίου του έτους 1962 σε βάρος παρακείμενων δασών».
Αλωση εκ των έσω
«Παρά ταύτα, συνεχίζει ο κ. Φραγκιουδάκης, επιστρατεύθηκαν διάφορες δυνάμεις της διοίκησης προκειμένου να οικοπεδοποιούνται και να αλλάζουν χρήση δάση. Αυτό συνεχίζεται ακόμη και σήμερα και δίδεται έντονα η εντύπωση ότι η διοίκηση έχει αλωθεί εκ των έσω, από παράγοντές της που την εκμεταλλεύονται προς ίδιον όφελος». Διαπιστώνει δηλαδή ότι εκτάσεις που δεν είχαν ρυμοτομηθεί για να κτιστούν το 1962 αλλά και τα 400 στρέμματα που συμβολαιοποιήθηκαν το 1976 έγιναν οικόπεδα. «Ενώ ο συνεταιρισμός από το 1972 ισχυριζόταν ότι έχει προβεί στη νόμιμη μεταβίβαση απάντων των οικοπέδων της ρυμοτομηθείσης περιοχής προς τους δικαιούχους συνεταίρους, συνεχίζει και έκτοτε κατά χρονικά διαστήματα να μεταβιβάζει τεμάχια γης ως οικόπεδα που αντιστοιχούν σε καμένα ή μη και εκτός σχεδίου πόλεως τεμάχια δάσους χαλεπίου πεύκης».
Πόλης ανάβασις...
Ηταν αρκετή μια απόφαση της αναπληρώτριας νομάρχη Αττικής το 1979 για να ξεκινήσει μια πολύχρονη περιπέτεια για το δάσος που βρισκόταν πέραν των αρχικών ορίων του 1962 (όσο σαφή ήταν αυτά). Με πρόσχημα την τροποποίηση του σχεδίου πόλης, κοινόχρηστοι χώροι μετατρέπονται σε οικοδομήσιμους, ενώ επιβάλλονται οικοδομικές γραμμές μέσα στο δάσος. Πρόκειται για τη διαβόητη μέθοδο των «ανοικτών οικοδομικών τετραγώνων» (ΑΟΤ), χάρη στην οποία η ρυμοτομία αποκτά μια αέναη επεκτατική τάση.
Εκεί δηλαδή που τελειώνει το σχέδιο πόλης και κανονικά υπάρχει ένας δρόμος και σπίτια μόνον από τη μια πλευρά, χορηγείται η ευχέρεια να κτιστούν και τα απέναντι οικόπεδα ακόμη και αν δεν εντάσσονται σε «κλειστά» οικοδομικά τετράγωνα (αφού πιο πίσω δεν υπάρχει σχέδιο πόλης).
Γαϊτανάκι στο δάσος
Οπως διαβάζουμε σε έγγραφο (21/4/2000) του εισαγγελέα Πρωτοδικών Ηλία Κολιούση, το θέμα των ΑΟΤ επιχειρεί να αντιμετωπίσει για πρώτη φορά το 1982 ο τότε υφυπουργός Γεωργίας Μ. Γικόνογλου, που ζητά να μην εκδίδονται άδειες οικοδομής εάν δεν δώσει προηγουμένως έγκριση το Δασαρχείο. Τον Απρίλιο του 1986, ο τότε νομάρχης Ανατολικής Αττικής Ηρακλής Παπαδόπουλος λέει όμως ότι δεν χρειάζεται βεβαίωση Δασαρχείου και εκδίδονται οι πρώτες οικοδομικές άδειες. Με έγγραφό του το 1995 ο τότε υπουργός ΠΕΧΩΔΕ Κ. Λαλιώτης λέει ότι χρειάζεται έγκριση Δασαρχείου αλλά το 1996 κάνει δεκτή ομόφωνη εισήγηση του Κεντρικού Συμβουλίου Χωροταξίας Οικισμού και Περιβάλλοντος (ΚΣΧΟΠ), που αποφαίνεται ότι «χαρακτηρίζονται ως εντός σχεδίου τα οικόπεδα που εμπίπτουν σε ανοικτά οικοδομικά τετράγωνα στην ιδιοκτησία του οικοδομικού συνεταιρισμού Ν. Αιολίς» εφόσον διανεμήθηκαν πριν από το 1985. Η διεύθυνση ΔΟΚΚ του ΥΠΕΧΩΔΕ δίνει σχετική εντολή στην Πολεοδομία Καπανδριτίου αλλά η απόφαση «παγώνει» από την Επιτροπή Αναστολών του ΣτΕ το 1997 χωρίς όμως να ακυρωθεί το 1998, καθώς το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο έκρινε ότι «ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ απλώς εξέφρασε απόψεις που δεν δεσμεύουν την πολεοδομική αρχή». Η οποία πολεοδομική αρχή έχει στο μεταξύ χορηγήσει πλήθος αδειών για τα πιο κοντινά (και ακριβά) στο δάσος οικόπεδα.
Ανατσιμέντωση
Για να διευκολυνθεί η διαδικασία, μεσολαβεί τον Ιούνιο του 1990 μεγάλη πυρκαγιά στην περιοχή. Παραδόξως, στην απόφασή του για αναδάσωση τον Σεπτέμβριο του 1992 (δύο χρόνια μετά!) ο νομάρχης εξαιρεί έκταση 225 στρεμμάτων από πράξη αναδάσωσης του 1982 με το σκεπτικό ότι ήταν τμήμα του υφιστάμενου σχεδίου της Αιολίδας. Μέσα σε ένα αλαλούμ, ακολουθεί άλλη πράξη αναδάσωσης τον Οκτώβριο του 1992 που «αφήνει ζώνη καμένου δάσους πλάτους 50-140 μέτρων εκτός αναδάσωσης», «μέσα στην οποία ανεγείρονται πολυτελείς κατοικίες όπως διαπιστώθηκε μετά από αυτοψία». Ο εισαγγελέας Κολιούσης στη φάση της προανάκρισης του 2000 επιρρίπτει μάλιστα ευθύνες για το γεγονός στον τότε δασάρχη Πεντέλης. Μέχρι το 1997 είχαν εκδοθεί 31 άδειες οικοδομής σε οικόπεδα που επωλούντο έναντι 50 εκ. δραχμών...
Επτά χρόνια μετά το 1992, ο τότε περιφερειάρχης κηρύττει και πάλι τις εκτάσεις στη... διακεκαυμένη ζώνη αναδασωτέες. Δεκάδες πρόσωπα που είχαν αποκτήσει εκεί οικόπεδα, μεταξύ των οποίων πάλι δικαστικοί και ισχυρά ονόματα, προσφεύγουν κατά της απόφασης. Ερώτημα επίσης προκύπτει για το τι θα γίνει με τις άδειες οικοδομής που είχαν ήδη εκδοθεί από την Πολεοδομία Καπανδριτίου.
Νομική ζαλάδα
Με τον νέο Γενικό Οικοδομικό Κανονισμό του 2000, επιχειρείται ρύθμιση του θέματος των ανοικτών οικοδομικών τετραγώνων που παίρνουν συντελεστή δόμησης από... απέναντι. Το δάσος όμως πού βρίσκεται; «Παραπέρα», λένε το ΥΠΕΧΩΔΕ αλλά αρχικά και το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, που το 2001 λέει ότι για να εκδοθεί οικοδομική άδεια δεν χρειάζεται έγκριση Δασαρχείου. Η υπουργός ΠΕΧΩΔΕ Βάσω Παπανδρέου δέχεται τη γνωμοδότηση, εκδίδει απόφαση, αλλά το 2003 την ανακαλεί γιατί το ΝΣΚ έβγαλε αντίθετη άποψη στην Ολομέλεια. Τη λύση ήρθε να δώσει το 2005 με... σαρακατσάνικο τρόπο ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ Γ. Σουφλιάς, προκαλώντας νέα και αντίθετη της αντίθετης γνωμοδότηση του τμήματος Α του ΝΣΚ. Αρα το δασαρχείο δεν έχει λόγο και τα δάση μπορούν να καίγονται με την ησυχία τους. Τι απέγιναν τα πορίσματα, οι έλεγχοι και οι εισαγγελικές έρευνες; Διακοσμούν αρχεία που αποτελούνται από ράφια και χαρτιά για τα οποία κόβονται επίσης δέντρα...
Την εποχή που... ψήφιζαν και τα δέντρα ξεκίνησε η μετατροπή ενός δάσους σε δομημένη περιοχή. Μέχρι το σήμερα που επικεφαλής του κράτους είναι πάλι όπως τότε ένας Κ. Καραμανλής, το μόνο που δεν σταμάτησε ήταν οι οικοδομικές εργασίες ακόμη και σε δάση που πρόσφατα είχαν καεί. Κατά τα άλλα, υπηρεσίες και φορείς που θα έπρεπε να ασκήσουν έλεγχο σε διάφορες φάσεις ξεχάστηκαν, δήλωσαν αδυναμία, έβγαλαν αποφάσεις που στη συνέχεια ανακάλεσαν.
Ο οικοδομικός συνεταιρισμός «Νέα Αιολίς» (Οικ. Συνεταιρισμός Δικαιούχων Αστέγων Παλαιών Προσφύγων, όπως τον συναντούμε σε πόρισμα του Σώματος Επιθεωρητών-Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης του 2002) ήταν ουσιαστικά ο πρώτος που πέτυχε τόσο μεγάλη ρυμοτόμηση δασικής έκτασης. Το αν οι αρχικοί δικαιούχοι ήταν όντως «άστεγοι παλαιοί πρόσφυγες» δεν προκύπτει από κάπου, όμως σήμερα στην περιοχή κατοικούν άνθρωποι με ισχύ και προσβάσεις, καθώς η αντικειμενική αξία ενός στρέμματος γης είναι 2 εκ. ευρώ ή και παραπάνω. Στην πράξη, θεωρείται δεδομένο ότι εξαρχής εκείνοι που ηγήθηκαν τέτοιων φορέων είχαν οπωσδήποτε «τις κατάλληλες γνωριμίες» διότι αποκτούσαν ρυμοτομημένη γη με χαμηλό κόστος. Στην περίπτωση του συγκεκριμένου συνεταιρισμού μάλιστα, τα πράγματα ήταν ακόμη πιο ευνοϊκά. Ας δούμε πώς τα περιγράφει το πόρισμα του ΣΕΔΔ:
1 Τον Νοέμβριο του 1955 (σ.σ. ένα μήνα μετά την ανάληψη για πρώτη φορά της πρωθυπουργίας από τον Κ. Καραμανλή), υπογράφεται το συμβόλαιο για αγορά 2.988,697 στρεμμάτων ιδιωτικού δάσους από τον συνεταιρισμό. Στο τοπογραφικό διάγραμμα περιγράφεται έκταση 2.713 στρεμμάτων από 5 τμήματα δάσους. Προηγουμένως έχουν διαδοχικά χορηγηθεί από τον υπουργό Γεωργίας άδειες πώλησης και κατάτμησης δάσους εκτάσεων άλλοτε 2.500 και άλλοτε 3.150 στρεμμάτων.
2 Οταν το ΣΕΔΔ θέλει να διαπιστώσει την ακριβή έκταση, καθώς διενεργεί έλεγχο στο Πολεοδομικό Γραφείο Καπανδριτίου, του λένε ότι δεν υπάρχουν τοπογραφικά διαγράμματα. Ο συνεταιρισμός έχει υποσχεθεί από το 1995 να στείλει αντίγραφα στο δασαρχείο χωρίς να το κάνει επτά χρόνια αργότερα. Επίσης, ο συνεταιρισμός βρίσκεται σε διαδικασία εκκαθάρισης από το 1982 αλλά συνεχίζει να κάνει αγοραπωλησίες οικοπέδων αν και υποτίθεται ότι η γη που είχε να διαθέσει κληρώθηκε το 1958. Αν και το πρακτικό της κληρώσεως δεν βρέθηκε κατατεθειμένο...
3 Μέχρι το 1962 όμως, οι δικαιούχοι έχουν απλώς τίτλους χωρίς να μπορούν να χτίσουν. Το 1962 εγκρίνεται Ρυμοτομικό Σχέδιο από τον υπουργό Δημοσίων Εργων και μπαίνουν οι όροι δόμησης. Στο δάσος... Τα χρόνια εκείνα βεβαίως, οι περιβαλλοντικές ανησυχίες ήταν λέξη άγνωστη, το Σύνταγμα δεν προστάτευε το δάσος όσο εκείνο του 1975 και ο μόνος που μπορεί να είχε κάποια ευαισθησία ήταν το υπουργείο Γεωργίας. Ισως γι' αυτό, το Ρυμοτομικό Σχέδιο ουδέποτε προσυπεγράφη από τον τότε υπουργό Γεωργίας.
4 Γιατί δεν το υπέγραψε όμως; Ισως διότι στην αρχική απόφαση του 1955 έμπαινε όρος ελάχιστου εμβαδού οικοπέδου 3.000 τ.μ. και ελάχιστο ποσοστό κοινοχρήστων χώρων 25%, κάτι που θα εμπόδιζε την εξυπηρέτηση όλων των ενδιαφερομένων. Μεταξύ των οποίων δικαστικοί, συμβολαιογράφοι, ανώτατα στελέχη του Δημοσίου, υπάλληλοι του ΥΠΕΧΩΔΕ και της Πολεοδομίας και τα νεότερα χρόνια, υπεράκτιες εταιρείες.
5Αν όμως τα πρώτα χρόνια «της αθωότητας» το υπουργείο Γεωργίας απλώς αγνοήθηκε, η κατάσταση πέρασε σε βαρύτερα αμαρτήματα στις δεκαετίες που ακολούθησαν και ειδικά από τη στιγμή που μπήκαν στη μέση οι αποκεντρωμένες υπηρεσίες, νομαρχίες και πολεοδομικά γραφεία, επεκτείνοντας αυτοβούλως το σχέδιο πόλης μέσα στο δάσος γύρω από την αρχική έκταση. «Είναι διάχυτη η εντύπωση ότι το σχέδιο περπατάει σε βάρος αναδασωτέων και προστατευτέων κατά το Σύνταγμα εκτάσεων δάσους», γράφει χαρακτηριστικά σε έγγραφη καταγγελία της 13/12/1996 ο τότε υπουργός Γεωργίας Στέφανος Τζουμάκας, λέγοντας ότι «μετά το 1979» και λίγο πριν εκδοθεί ο νόμος περί προστασίας των δασών (998/79) «έγινε τροποποίηση του σχεδίου, έγινε και επέκτασή του σε βάρος συνεχόμενων δασικών εκτάσεων χωρίς να αιτιολογηθεί ότι και αυτές οι εκτάσεις συμπεριλαμβάνονται στην ιδιοκτησία του συνεταιρισμού».
Το κόλπο
Η μεθόδευση έτσι όπως περιγράφεται σε σειρά εγγράφων (μεταξύ των οποίων και του Συνηγόρου του Πολίτη το 1999) ήταν σατανική. Ο συνεταιρισμός είχε την αρχική νομιμοποίηση να λέει πώς ό,τι ανήκει στην ιδιοκτησία του μπορεί να οικοδομηθεί σαν να μην είναι δάσος. Με το δεδομένο ότι δεν υπήρχε σαφής περιγραφή των εκτάσεων, βρήκε τρόπους να μεγαλώνει συνεχώς την ιδιοκτησία του και να τη μεταπωλεί για να επωφελούνται περισσότεροι από τις ευνοϊκές διατάξεις. Σε αναφορά του προς την Εισαγγελία του Αρείου Πάγου στις 6/3/1998 ο τότε διευθυντής Προστασίας Δασών του υπ. Γεωργίας, Ελευθέριος Φραγκιουδάκης, διαπιστώνει «σημαντικές διαφορές εμφανείς διά γυμνού οφθαλμού» ανάμεσα στα τοπογραφικά διαγράμματα της έκτασης το 1961 και το 1964. Επισημαίνει ακόμη την αγορά με προσύμφωνο πρόσθετης έκτασης εμβαδού 400 στρεμμάτων το 1976 για την οποία όμως «ουδέποτε εξασφαλίσθηκε άδεια κατάτμησης ούτε και ο υπουργός Γεωργίας προσυπέγραψε επέκταση του ήδη εγκεκριμένου (από το υπ. Δημοσίων Εργων) σχεδίου του έτους 1962 σε βάρος παρακείμενων δασών».
Αλωση εκ των έσω
«Παρά ταύτα, συνεχίζει ο κ. Φραγκιουδάκης, επιστρατεύθηκαν διάφορες δυνάμεις της διοίκησης προκειμένου να οικοπεδοποιούνται και να αλλάζουν χρήση δάση. Αυτό συνεχίζεται ακόμη και σήμερα και δίδεται έντονα η εντύπωση ότι η διοίκηση έχει αλωθεί εκ των έσω, από παράγοντές της που την εκμεταλλεύονται προς ίδιον όφελος». Διαπιστώνει δηλαδή ότι εκτάσεις που δεν είχαν ρυμοτομηθεί για να κτιστούν το 1962 αλλά και τα 400 στρέμματα που συμβολαιοποιήθηκαν το 1976 έγιναν οικόπεδα. «Ενώ ο συνεταιρισμός από το 1972 ισχυριζόταν ότι έχει προβεί στη νόμιμη μεταβίβαση απάντων των οικοπέδων της ρυμοτομηθείσης περιοχής προς τους δικαιούχους συνεταίρους, συνεχίζει και έκτοτε κατά χρονικά διαστήματα να μεταβιβάζει τεμάχια γης ως οικόπεδα που αντιστοιχούν σε καμένα ή μη και εκτός σχεδίου πόλεως τεμάχια δάσους χαλεπίου πεύκης».
Πόλης ανάβασις...
Ηταν αρκετή μια απόφαση της αναπληρώτριας νομάρχη Αττικής το 1979 για να ξεκινήσει μια πολύχρονη περιπέτεια για το δάσος που βρισκόταν πέραν των αρχικών ορίων του 1962 (όσο σαφή ήταν αυτά). Με πρόσχημα την τροποποίηση του σχεδίου πόλης, κοινόχρηστοι χώροι μετατρέπονται σε οικοδομήσιμους, ενώ επιβάλλονται οικοδομικές γραμμές μέσα στο δάσος. Πρόκειται για τη διαβόητη μέθοδο των «ανοικτών οικοδομικών τετραγώνων» (ΑΟΤ), χάρη στην οποία η ρυμοτομία αποκτά μια αέναη επεκτατική τάση.
Εκεί δηλαδή που τελειώνει το σχέδιο πόλης και κανονικά υπάρχει ένας δρόμος και σπίτια μόνον από τη μια πλευρά, χορηγείται η ευχέρεια να κτιστούν και τα απέναντι οικόπεδα ακόμη και αν δεν εντάσσονται σε «κλειστά» οικοδομικά τετράγωνα (αφού πιο πίσω δεν υπάρχει σχέδιο πόλης).
Γαϊτανάκι στο δάσος
Οπως διαβάζουμε σε έγγραφο (21/4/2000) του εισαγγελέα Πρωτοδικών Ηλία Κολιούση, το θέμα των ΑΟΤ επιχειρεί να αντιμετωπίσει για πρώτη φορά το 1982 ο τότε υφυπουργός Γεωργίας Μ. Γικόνογλου, που ζητά να μην εκδίδονται άδειες οικοδομής εάν δεν δώσει προηγουμένως έγκριση το Δασαρχείο. Τον Απρίλιο του 1986, ο τότε νομάρχης Ανατολικής Αττικής Ηρακλής Παπαδόπουλος λέει όμως ότι δεν χρειάζεται βεβαίωση Δασαρχείου και εκδίδονται οι πρώτες οικοδομικές άδειες. Με έγγραφό του το 1995 ο τότε υπουργός ΠΕΧΩΔΕ Κ. Λαλιώτης λέει ότι χρειάζεται έγκριση Δασαρχείου αλλά το 1996 κάνει δεκτή ομόφωνη εισήγηση του Κεντρικού Συμβουλίου Χωροταξίας Οικισμού και Περιβάλλοντος (ΚΣΧΟΠ), που αποφαίνεται ότι «χαρακτηρίζονται ως εντός σχεδίου τα οικόπεδα που εμπίπτουν σε ανοικτά οικοδομικά τετράγωνα στην ιδιοκτησία του οικοδομικού συνεταιρισμού Ν. Αιολίς» εφόσον διανεμήθηκαν πριν από το 1985. Η διεύθυνση ΔΟΚΚ του ΥΠΕΧΩΔΕ δίνει σχετική εντολή στην Πολεοδομία Καπανδριτίου αλλά η απόφαση «παγώνει» από την Επιτροπή Αναστολών του ΣτΕ το 1997 χωρίς όμως να ακυρωθεί το 1998, καθώς το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο έκρινε ότι «ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ απλώς εξέφρασε απόψεις που δεν δεσμεύουν την πολεοδομική αρχή». Η οποία πολεοδομική αρχή έχει στο μεταξύ χορηγήσει πλήθος αδειών για τα πιο κοντινά (και ακριβά) στο δάσος οικόπεδα.
Ανατσιμέντωση
Για να διευκολυνθεί η διαδικασία, μεσολαβεί τον Ιούνιο του 1990 μεγάλη πυρκαγιά στην περιοχή. Παραδόξως, στην απόφασή του για αναδάσωση τον Σεπτέμβριο του 1992 (δύο χρόνια μετά!) ο νομάρχης εξαιρεί έκταση 225 στρεμμάτων από πράξη αναδάσωσης του 1982 με το σκεπτικό ότι ήταν τμήμα του υφιστάμενου σχεδίου της Αιολίδας. Μέσα σε ένα αλαλούμ, ακολουθεί άλλη πράξη αναδάσωσης τον Οκτώβριο του 1992 που «αφήνει ζώνη καμένου δάσους πλάτους 50-140 μέτρων εκτός αναδάσωσης», «μέσα στην οποία ανεγείρονται πολυτελείς κατοικίες όπως διαπιστώθηκε μετά από αυτοψία». Ο εισαγγελέας Κολιούσης στη φάση της προανάκρισης του 2000 επιρρίπτει μάλιστα ευθύνες για το γεγονός στον τότε δασάρχη Πεντέλης. Μέχρι το 1997 είχαν εκδοθεί 31 άδειες οικοδομής σε οικόπεδα που επωλούντο έναντι 50 εκ. δραχμών...
Επτά χρόνια μετά το 1992, ο τότε περιφερειάρχης κηρύττει και πάλι τις εκτάσεις στη... διακεκαυμένη ζώνη αναδασωτέες. Δεκάδες πρόσωπα που είχαν αποκτήσει εκεί οικόπεδα, μεταξύ των οποίων πάλι δικαστικοί και ισχυρά ονόματα, προσφεύγουν κατά της απόφασης. Ερώτημα επίσης προκύπτει για το τι θα γίνει με τις άδειες οικοδομής που είχαν ήδη εκδοθεί από την Πολεοδομία Καπανδριτίου.
Νομική ζαλάδα
Με τον νέο Γενικό Οικοδομικό Κανονισμό του 2000, επιχειρείται ρύθμιση του θέματος των ανοικτών οικοδομικών τετραγώνων που παίρνουν συντελεστή δόμησης από... απέναντι. Το δάσος όμως πού βρίσκεται; «Παραπέρα», λένε το ΥΠΕΧΩΔΕ αλλά αρχικά και το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, που το 2001 λέει ότι για να εκδοθεί οικοδομική άδεια δεν χρειάζεται έγκριση Δασαρχείου. Η υπουργός ΠΕΧΩΔΕ Βάσω Παπανδρέου δέχεται τη γνωμοδότηση, εκδίδει απόφαση, αλλά το 2003 την ανακαλεί γιατί το ΝΣΚ έβγαλε αντίθετη άποψη στην Ολομέλεια. Τη λύση ήρθε να δώσει το 2005 με... σαρακατσάνικο τρόπο ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ Γ. Σουφλιάς, προκαλώντας νέα και αντίθετη της αντίθετης γνωμοδότηση του τμήματος Α του ΝΣΚ. Αρα το δασαρχείο δεν έχει λόγο και τα δάση μπορούν να καίγονται με την ησυχία τους. Τι απέγιναν τα πορίσματα, οι έλεγχοι και οι εισαγγελικές έρευνες; Διακοσμούν αρχεία που αποτελούνται από ράφια και χαρτιά για τα οποία κόβονται επίσης δέντρα...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου