Η βόλτα στην Ντοβίλ που ταρακούνησε την ευρωζώνη
Η µυστική συµφωνία Μέρκελ - Σαρκοζίενώ η Ιρλανδία «έβραζε»
Επειτα από εκτεταµένη έρευνα πολλών εβδοµάδων και δεκάδες συνεντεύξεις µε ευρωπαίους αξιωµατούχους, η «Wall Street Journal» ακολουθεί το νήµα των εξελίξεων – οι περισσότερες άγνωστες στο ευρύ κοινό – στην πιο κρίσιµη περίοδο στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η αµερικανική εφηµερίδα παρουσιάζει όλο το παρασκήνιο µέχρι την είσοδο της Ιρλανδίας στον µηχανισµό στήριξης.
Καταλήγει δε σε ένα και µοναδικό συµπέρασµα: Η κρίση που ζει σήµερα η Ευρώπη πρέπει να οδηγήσει την Ευρωζώνη σε µεγαλύτερη ενοποίηση, κάτι σαν τις Ηνωµένες Πολιτείες της Ευρώπης. Η «Wall Street Journal» θεωρεί ότι αυτή είναι η µόνη βιώσιµη επιλογή αφού αν αποτύχει µια ευρύτερη ενοποίηση, τα αποτελέσµατα για το ευρώ µπορεί να είναι καταστροφικά. «Η κρίση απέδειξε ότι η διαδικασία της δηµιουργίας ευρωπαϊκού έθνους είναι απαραίτητη», λέει στην εφηµερίδα και ο ιταλός υπουργός Οικονοµικών Τζούλιο Τρεµόντι.
«Ανγκελα, θέλω να σε βοηθήσω». Με τα λόγια αυτά άρχισε την κουβέντα µε τη Σιδηρά Καγκελάριο ο γάλλος πρόεδρος στις 18 Δεκεµβρίου, λίγο πριν οι δύο ηγέτες ξεκινήσουν τη βόλτα τους στην παραλία του γαλλικού θερέτρου Ντοβίλ.
Πέντε µήνες µετά τη σωτηρία της Ελλάδας µε βοήθεια 110 δισεκατοµµυρίων ευρώ από την Ευρωπαϊκή Ενωση και το Διεθνές Νοµισµατικό Ταµείο, οι δύο ηγέτες είχαν στα σκαριά ένα σχέδιο µε µεγάλορίσκο. Καθώς η ευρωπαϊκή κρίση απλωνόταν στην Ιρλανδία και η Μέρκελ ανησυχούσε ότι η Γερµανία θαέπρεπε να πληρώσει τον λογαριασµό για τη σωτηρία της ΚέλτικηςΤίγρης και πιθανώς άλλων χωρών, οι δύο ηγέτες συµφωνούσαν µυστικά από όλους τουςάλλουςνα υιοθετήσουν το «Σύµφωνο της Ντοβίλ». ΗΜέρκελ εκείνη τη βραδιά κατέστησε σαφές ότι η Γερµανία δεν θα δεχόταν επέκταση του (σηµερινού) προσωρινού ταµείου σωτηρίας των 750 δισ. ευρώ πέραν του 2013. Ετσι, πρότεινε έναν συµβιβασµό. Θα απέσυρε την πρόταση να επιβάλλονται αυτόµατα κυρώσεις στις χώρες που παραβαίνουν τους όρους του Συµφώνου Σταθερότητας, εάν η Γερµανία κέρδιζε την υποστήριξη της Γαλλίας στην πρόταση να συµµετέχουν στο µέλλον οι ιδιώτες επενδυτές (οµολογιούχοι) στο κόστος σωτηρίας κρατών. Και η συµφωνία που σφραγίστηκε εκείνο το κρύο βράδυ του Οκτωβρίου προέβλεπε ακριβώς αυτό. Αλλωστε ο Σαρκοζί δεν µπορούσε να κάνει διαφορετικά. Το ερώτηµα που τέθηκε, σύµφωνα µε τη µαρτυρία γάλλου αξιωµατούχου που δεν κατονοµάζεται, ήταν «τι θα γίνει εάν οι Γερµανοί γυρίσουν την πλάτη στην Ευρώπη; Κανείς δεν ήθελε να το σκεφτεί». Την ίδια ηµέρα οι υπουργοί Οικονοµικών της ευρωζώνης συναντιόνταν στο Λουξεµβούργο για να βρουν µια λύση στο πρόβληµα της Ιρλανδίας, το οποίο είχε φουντώσει. Μόνο δύο υπουργοί, ο Γερµανός και ο Γάλλος, ήξεραν ότι το πραγµατικό ντιλ δεν θα γινόταν εκεί.
Εκρηξη Τρισέ
Οταν λοιπόν ο γερµανός υπουργός Οικονοµικών τύπωσε και µοίρασε γύρω στις 5 µ.µ. ένα email που ανέφερε το περίγραµµα της συµφωνίας στην Ντοβίλ, οπρόεδρος της ΕΚΤ Ζαν-Κλοντ Τρισέ που συµµετείχε στο Eurogroup εξερράγη: «Θα καταστρέψετε το ευρώ», φώναξε στα γαλλικά προς το µέρος της γαλλικής αντιπροσωπείας, όπως µαρτυρούν στη «Wall Street Journal» κάποιοι από τους παρόντες. Τα οµόλογα χωρών τηςευρωζώνης θεωρούνταν από τα πιο ασφαλή στον κόσµο και η ΕΚΤ ήξερε ότι το ντιλ Γερµανίας και Γαλλίας θα προκαλούσε θύελλα στις αγορές. Οταν οι ηγέτες της Ευρώπης συναντήθηκαν δέκα ηµέρες αργότερα, ο Τρισέ ήταν ακόµη θυµωµένος: «Δεν καταλαβαίνετε πόσο σοβαρήείναι η κατάσταση», είπε στον Σαρκοζί που ανταπάντησε σε παρόµοιο ύφος: «Ισως µιλάς σε τραπεζίτες. Εµείς είµαστε υπεύθυνοι για τους πολίτες». Στις αγορές πάντως επικράτησε πανικός. Οι επενδυτές άρχισαν ναξεπουλάνε τα οµόλογα της Ιρλανδίας και ο Τρισέ ήταν έξαλλος. Οι κυβερνήσεις, όπως πίστευε, είχαν διαλύσει την επενδυτική εµπιστοσύνη αφήνοντας την ΕΚΤ να βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά.
Η τράπεζα ήδη από τον προηγούµενο Μάιο αγόραζε ευρωπαϊκά κρατικά οµόλογα για να στηρίξει την οικονοµία και αναγκάστηκε να αυξήσει τις αγορές αυτές ιρλανδικού χρέους από τον Αύγουστο, όταν η Ιρλανδία άρχισε να µπαίνει περισσότερο στο στόχαστρο των αγορών. Οµως η ΕΚΤ δεν µπορούσε να πραγµατοποιεί τις αγορές αυτές επ’ άπειρον.
Στις 9 Νοεµβρίουο ευρωπαίος επίτροπος Οικονοµικών Υποθέσεων Ολι Ρεν έστειλε ένα αυστηρό µήνυµα του Τρισέ στο ∆ουβλίνο. «Το µέγεθος της έκθεσης της ΕΚΤ στις ιρλανδικές τράπεζες είναι µη διατηρήσιµο», είπε ο Ρεν σε οµάδα ιρλανδών πολιτικών ενώ έπιναν καφέ µε τη συνοδεία κρουασάν και οι τελευταίοι έµειναν άναυδοι αφού κατάλαβαν πολύ καλά το µήνυµα της ΕΚΤ: η τράπεζα ετοιµαζόταν να κλείσει τις κάνουλες της χρηµατοδότησης.
Αρνούνταν
Ο 51χρονος ιρλανδός υπουργός Οικονοµικών Μ. Λένιχαν –ο οποίος είχε να ανέβεικαι τον δικό του Γολγοθά αφού έκανε χηµειοθεραπείες για να αντιµετωπίσει τονκαρκίνο στο πάγκρεας – επισήµως αρνούνταν ότι θα ζητήσει βοήθεια αν και στις 14 Νοεµβρίου έστειλε οµάδα στις Βρυξέλλες για συζητήσει τους όρους µιας πιθανής συµφωνίας.
∆ύο ηµέρεςµετά το Eurogroup ζήτησε απότον Λένιχαννα δεχτεί τη βοήθεια αλλά το ∆ουβλίνοπροσπάθησε και πάλινα αντισταθεί.
Τότε, στις 18Νοεµβρίου, στον36ο όροφο του αρχηγείου της ΕΚΤστη Φρανκφούρτη,οι ευρωπαίοικεντρικοί τραπεζίτεςέδωσαν τελεσίγραφο στον ιρλανδό οµόλογό τους.
Εάν η Ιρλανδία δεν έπαιρνε τη βοήθεια, η ΕΚΤ θα σταµατούσε να δίνει χρήµα στην Κεντρική Τράπεζατης Ιρλανδίας. Το ∆ουβλίνο ζήτησε βοήθεια εκείνο το Σαββατοκύριακο. Στις 28 Νοεµβρίου η Ε.Ε. και το ∆ΝΤ ενέκριναν δάνειο67,5 δισ. ευρώ στην Ιρλανδία.
Η Μέρκελ όµως, σύµφωνα µε την αµερικανική εφηµερίδα, φοβούµενη ότι η συµφωνία της µε τον Σαρκοζί είχε αποκαλυφτεί, αποφάσισε να συµβιβαστεί. Αντί να ακολουθήσει τη σκληρή γραµµήτου συµφώνου στην Ντοβίλ, συµφώνησε να περιοριστεί η περίπτωση κουρέµατος των οµολόγων. Στις πιο πολλές περιπτώσεις, όποια χώρα δεν θα µπορείνα δανειστεί από τις αγορές θα παίρνει δάνειο σωτηρίας. Οι οµολογιούχοι θα χάνουν χρήµατα µόνο εάν όλα τα µέλη της ευρωζώνης αποφασίσουν ότι µια χώρα δεν µπορεί να καλύψει τις υποχρεώσεις της.
Αρκετοίσυµµετέχοντεςστη Σύνοδο Κορυφής στις 28 Νοεµβρίου πίεσαν µάλιστα και την Πορτογαλία να ζητήσει βοήθεια, αν και ο πορτογάλος υπουργός Οικονοµικών έχει επανειληµµένα πει ότι η χώρα του δεν χρειάζεται εξωτερική βοήθεια. Με τις αγορές να απειλούν τώρα την Πορτογαλία και την Ισπανία αλλά και την Ιταλία και το Βέλγιο, υπάρχουν τώρα ενδείξεις ότι οι κυβερνήσεις αναγκάζονται να κάνουν ακόµα ένα βήµα πιο κοντά σε µια πιο ενωµένη Ευρώπη καταλήγει η «Wall Street Journal».
«Περισσότερο αυστηρό από όσο αντέχει η Ελλάδα το Μνηµόνιο»
Υπέρ της έκδοσης ευρωοµολόγου τάσσεται ο Πέτερ Μπόφινγκερ, ένας από τους πέντε κορυφαίους οικονοµολόγους-συµβούλους της γερµανικής κυβέρνησης.Σε συνέντευξή του στην Ντόιτσε Βέλε, ο Μπόφινγκερ αναφέρει ότι τα ευρωοµόλογα θα ήταν µια καλή λύσηεπειδή θα αποδέσµευαν την ευρωζώνη απότις πιέσεις των αγορών. Οπως είπε, «µε την έκδοση ευρωοµολόγων θα γινόταν σαφές ότι οι χώρες της Ευρώπης δεν αντιµετωπίζουν δυσκολίες πληρωµών, ότι δεν τίθενται υπό καθεστώς πιέσεων από ενδεχοµένως εξαιρετικά υψηλά επιτόκια δανεισµού».
Πιστεύει µάλισταότι αν καιη ιδέα αυτή δεν έχει µεγάλη αποδοχή αυτή τη στιγµή στη Γερµανία, «αποτελούν τη µοναδική δυνατότητα να διατηρηθεί σταθερή τα επόµενα δύο χρόνια η ζώνη του ευρώ», ενώ παράλληλα η έκδοσή τους «θα ήταν µια ανταµοιβή προςτις χώρες που πραγµατικά καταβάλλουν προσπάθειες, όπως η Ελλάδα, ηΙρλανδία, η Ισπανία ή η Πορτογαλία». Οι χώρεςαυτές, πιστεύει ο Μπόφινγκερ, µε το ευρωοµόλογο θα αποκτούσαν πρόσβαση σε δανεισµό µε χαµηλά επιτόκια. «Πολύ φιλόδοξη»
Ο ίδιος βρίσκει την προσπάθεια που κάνει η Ελλάδα να αντιµετωπίσει την κρίση «πολύ φιλόδοξη» επειδή, όπως είπε στην Ντόιτσε Βέλε, το πρόγραµµα λιτότητας «είναι περισσότερο αυστηρό από όσο αντέχει η χώρα και µε αποτελέσµατα πολύ µακροπρόθεσµα».
Προειδοποιείδε ότι ακόµη κι αν το σχέδιο προσαρµογής πάει καλά, όπως έχει προβλεφθεί, η ανεργία και το χρέος στη χώρα µας τα επόµεναδύο χρόνιαθα ανέβουναρκετά. Με όλα αυτά «οι Ελληνες θα αναρωτηθούν σε ένα-δύο χρόνια αν άξιζε τον κόπο η θυσία, και εφόσοντο χρέοςκαι η ανεργία αναβαίνουν, αν είναι σκόπιµη η παραµονή στη ζώνη του ευρώ. Νοµίζω ότι θα πρέπει να γίνουν σκέψεις καινα βρεθούν λύσεις για να ξεπεράσει η Ελλάδα αυτή τη δύσκολη φάση», τόνισε ο Μπόφινγκερ.
Για τη Γερµανία είπε ότι οι οικονοµικές εξελίξεις είναι θετικές φέτος, αλλά αυτό δεν πρέπει να φέρνει εφησυχασµό. Χρειάζεται επαγρύπνηση επειδή οι γύρω χώρες αντιµετωπίζουν προκλήσεις και η Γερµανία δεν µπορεί να βασίζεται µόνον στην Ασία ή σε χώρες όπως η Βραζιλία για την ανάπτυξή της.
Ο «σοφός» που καρφώνει τη χώρα του
Ο ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Πέτερ Μπόφινγκερ είναι µέλος του Συµβουλίου Εµπειρογνωµόνων της Γερµανίας – γνωστών και ως πέντε «σοφών» που καταθέτουν τις προτάσεις τους στην κυβέρνηση για την οικονοµία της χώρας. Στο Συµβούλιο εκπροσωπεί τα συνδικάτα, ενώ θεωρείται ο µοναδικός υπέρµαχος της κεϊνσιανής σχολής στις τάξεις των «σοφών» αλλά και ο µοναδικός που υποστηρίζει τη θεσµοθέτηση του κατώτερου µισθού. Γεννηµένος πριν από 56 χρόνια στο Πφόρτσχαϊµ, ο Πέτερ Μπόφινγκερ διδάσκει από το 1992 νοµισµατική πολιτική και διεθνή οικονοµία στο Πανεπιστήµιο του Βίρτσµπουργκ. Εχει γράψει πλήθος βιβλίων κυρίως για θέµατα µακροοικονοµικά και νοµισµατικής οικονοµίας. Σε συνέντευξη που είχε παραχωρήσει τον Φεβρουάριο του 2010 στον ανταποκριτή των «Νέων» στο Βερολίνο Γιώργο Παππά, ο Πέτερ Μπόφινγκερ είχε τονίσει ότι η Ε.Ε.
χρειάζεται µια συγκεκριµένη στρατηγική αντιµετώπισης των ελλειµµάτων, η οποία θα της επιτρέψει να δώσει «εγγυήσεις» για νέα οµόλογα χωρών, όπως η Ελλάδα, που αντιµετωπίζουν την ασφυκτική πίεση των αγορών. Ο γερµανός «σοφός» έκρινε ικανοποιητικές τις προσπάθειες της ελληνικής κυβέρνησης, ενώ άφησε αιχµές για την «άκρως µερκαντιλιστική αντίληψη» που ακολούθησε η Γερµανία προκειµένου να αποκτήσει πλεόνασµα.
tanea.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου