ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ - ΚΟΡΣΕΣ ΣΤΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ

Ρεπορτάζ : Κώστας Τσουπαρόπουλος

Ισχυρότατο πλήγμα στο κοινωνικό κράτος καταφέρει ο νέος προϋπολογισμός του 2010, προσπαθώντας να «τοποθετηθεί» στον στενό κορσέ που επέβαλε στην ελληνική οικονομία η διεθνής οικονομική κρίση, η εγχώρια δημοσιονομική κρίση και η οργή (καθυστερημένη και μονόπλευρη) της Ε.Ε. για την απόκρυψη του ελλείμματος του 12,7% του ΑΕΠ. Ενώ τηρούνται οι προεκλογικές δεσμεύσεις της κυβέρνησης για ενίσχυση... των δαπανών υγείας (+3,1%) και παιδείας (+6,9%), με τις συνολικές δαπάνες του προϋπολογισμού να περικόπτονται κατά 3,8%, η Κοινωνική Ασφάλιση - Περίθαλψη και Κοινωνική Προστασία δέχονται (προφανώς και κατ' επιταγήν των Βρυξελλών) το «τσεκούρι» της περικοπής κατά 9,7%.
44% λιγότερα στον ΟΑΕΕ
Σημαντικό είναι ότι οι επιχορηγήσεις του κρατικού προϋπολογισμού προς τα Ασφαλιστικά Ταμεία περικόπτονται κατά 12,4% (η επιχορήγηση του ΟΑΕΕ περικόπτεται κατά 44,4%) και είναι άγνωστο πώς θα καλυφθούν οι δαπάνες για συντάξεις. Οι δαπάνες κοινωνικής προστασίας μειώνονται επίσης κατά 5,9%.
Ο προϋπολογισμός του 2010 «μυρίζει» ύφεση. Προβλέπει ότι η ανάπτυξη του 2010 θα συρρικνωθεί κατά 0,3% και η ανεργία θα διαμορφωθεί στο 9,7%. Οι θετικοί ρυθμοί ανάπτυξης θα έλθουν, κατά την πρόβλεψη του προϋπολογισμού, στο τέλος του 2010. Ο πληθωρισμός θα διαμορφωθεί στο 1,5%, οι εισοδηματικές αυξήσεις (εκτός «παγώματος») θα κυμανθούν περί το 1,5%, ενώ επιβραδύνεται η αύξηση του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος στο 2,8% το 2010 από 4% το 2009.
Χωρίς «πνοή»
Η αναδιανεμητική πνοή του προϋπολογισμού σε σχέση με τις προσδοκίες εμφανίζεται αποδυναμωμένη. Τουλάχιστον αυτό προκύπτει από τη διατήρηση στα ίδια σχεδόν επίπεδα της σχέσης έμμεσων προς άμεσους φόρους (1,28 το 2010 έναντι 1,32 το 2009). Είναι φανερό ότι ο κ. Παπακωνσταντίνου δεν διακρίνεται για υπεραισιοδοξία, καθώς οι παρεμβάσεις στον φόρο εισοδήματος, στις φοροαπαλλαγές, στην αυτοτελή φορολόγηση και οι επιδόσεις στη φοροδιαφυγή με «πόθεν έσχες» κ.λπ. είναι μακράς πνοής και πιθανώς εκτιμάται ότι δεν θα αποδώσουν αμέσως ή θα συναντήσουν ισχυρές αντιστάσεις από κατηγορίες φορολογουμένων που θα δώσουν μάχες για τη διατήρηση των κεκτημένων.
Αν και τίποτε δεν μπορεί να προδικάσει κανείς, ο νέος προϋπολογισμός δεν μπορεί να χαρακτηριστεί φορομπηχτικός. Τα έσοδα από την άμεση φορολογία αυξάνονται κατά 8,8%, κυρίως εξαιτίας της έκτακτης εισφοράς στις επιχειρήσεις και της επιβολής του φόρου Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας, καθώς και της αναμόρφωσης της φορολογίας κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών. Ασφαλώς οι μισθωτοί θα πληρώσουν και πάλι φόρο «αίματος», λόγω της νέας προοδευτικής κλίμακας και των καταργούμενων φοροαπαλλαγών.
Αύξηση των εμμέσων κατά 5,7%
Η αφαίμαξη μέσω των έμμεσων φόρων (αυξάνονται κατά 5,7%) θα συνεχιστεί και του χρόνου, καθώς η αύξηση των έμμεσων φόρων είναι η πιο πρόσφορη, άμεση και γρήγορη λύση για κάθε υπουργό Οικονομικών που θέλει να βλέπει εισροές στα άδεια ταμεία του κράτους. Από τα νούμερα, πάντως, του προϋπολογισμού φαίνεται ότι δεν επιβάλλεται πρόσθετη φορολογία στα καύσιμα. Ενδεικτικό πιθανώς της κατάρρευσης του εισπρακτικού μηχανισμού την τελευταία δεκαετία -όταν διαμορφώνεται η απαίτηση των πολιτών για ποιότητα των υπηρεσιών που προσφέρει το κράτος (που ανήκει στη λεγόμενη αναπτυγμένη Ευρώπη της ευρωζώνης) είναι το γεγονός ότι το σύνολο των φορολογικών εσόδων το 2010 είναι κατώτερο αυτού που εισπράχθηκε το 2002. Συγκεκριμένα τα εισπραχθέντα το 2002 φορολογικά έσοδα ανήλθαν στο 22,9% του ΑΕΠ, έναντι 22,2% το 2010. Αλλά και το σύνολο των εσόδων θα φτάσει το 2010 το 23,9% του ΑΕΠ, έναντι 24,9% το 2002.
Βραχνάς οι τόκοι
Ο μεγάλος βραχνάς του προϋπολογισμού εξακολουθεί να είναι οι τόκοι που καταβάλλονται στους δανειστές του Ελληνικού Δημοσίου. Οι πληρωμές για τόκους θα ανέλθουν στα 12,340δισ. ευρώ και θα παρουσιάσουν αύξηση σε σχέση με το 2008 κατά 10,1%.
Προκαλεί δέος το γεγονός ότι από τα 53,7 δισ. ευρώ που προβλέπεται να εισπράξει ως συνολικά έσοδα ο προϋπολογισμός, τα 12,9 θα κατευθυνθούν για την πληρωμή τόκων. Είναι το τίμημα της δημιουργίας ενός μεταπολιτευτικού μοντέλου οικονομικής ευημερίας, που βασίστηκε σε δανεικά, με τις κυβερνήσεις να αποφεύγουν τη φορολόγηση των μεγάλων εισοδημάτων και κερδών και να αδιαφορούν για τον πλούτο που σωρεύει η προκλητική φοροδιαφυγή.

fimotro