Ρεπορτάζ : Ιωάννα Μάνδρου(από την Κυριακάτικη Καθημερινή)
Oι συμβάσεις μαθητείας, τα λεγόμενα stage, είναι παλιά ιστορία. Ξεκίνησαν μετά το 2000 και στο Δημόσιο και κλιμακώθηκαν τα τελευταία χρόνια, δημιουργώντας ελπίδες και προσδοκίες σε χιλιάδες νέους, που μπήκαν στη διαδικασία αλλεπάλληλων ανανεώσεων αυτών των συμβάσεων, δίχως ουσιαστικά να ξέρουν ποιο θα είναι το μέλλον τους. Σήμερα, που η κυβέρνηση αποφάσισε να κλείσει τον κύκλο των stage, στη λογική ότι οι συμβάσεις μαθητείας... απόκτησης εργασιακής εμπειρίας δηλαδή, είχαν μετατραπεί σε συμβάσεις ομηρίας, η πραγματικότητα βρίσκει χιλιάδες νέους να ψάχνουν απεγνωσμένα μια λύση προσφεύγοντας κατά δεκάδες ήδη στα δικαστήρια. Με δεδομένη την κυβερνητική θέση ότι τα stage αποτελούν παρελθόν, όσοι εργάστηκαν σε αυτά τα προγράμματα για κάποια χρόνια καταθέτουν τώρα αγωγές, ελπίζοντας πως η δικαιοσύνη θα βρει τρόπους να τους δώσει μια ευκαιρία μόνιμης απασχόλησης, στο Δημόσιο φυσικά.
Υπάρχει όμως διέξοδο στο αδιέξοδο χιλιάδων νέων μέσω της δικαστικής οδού; Μπορούν όσοι σήμερα προσφεύγουν αύριο να δικαιωθούν και να μείνουν στο Δημόσιο; Ή μήπως αυτός ο δρόμος είναι ένας μονόδρομος που δεν οδηγεί πουθενά;
Η ελληνική δικαιοσύνη, κατά καιρούς τα τελευταία χρόνια, έχει εκδώσει αποφάσεις, που δίνουν απαντήσεις και μάλιστα πολύ συγκεκριμένες για το τι μέλλει γενέσθαι με όσους μπήκαν στη διαδικασία των stage ελπίζοντας σε μια μόνιμη θέση στο Δημόσιο.
Αποφάσεις που είναι σύμφωνες με το γράμμα και το πνεύμα του Συντάγματος και που κινούνται στη λογική του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, το οποίο επιχειρεί από χρόνια να κλείσει πόρτες και παραθυράκια για ευκαιριακές απασχολήσεις στο Δημόσιο με κριτήρια που δεν είναι αξιοκρατικά και αντικειμενικά.
Ποτέ μόνιμοι
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά, κάνοντας μια περιήγηση στις δεκάδες αποφάσεις της ελληνικής δικαιοσύνης για τα stage, αποφάσεις που και κόκκινη γραμμή έχουν χαράξει για το τεράστιο αυτό κοινωνικό θέμα και λύσεις έχουν δώσει σχεδόν για όλα τα θέματα που απασχολούν σήμερα το κράτος αλλά και τους χιλιάδες νέους που αναζητούν μια διέξοδο για μόνιμη εργασία.
Ξεκινώντας από το πολύ κρίσιμο, αν όσοι απασχολήθηκαν σε προγράμματα stage, έστω και για μεγάλο χρονικό διάστημα, μπορούν να καταλάβουν μια μόνιμη θέση στο Δημόσιο, προσφεύγοντας στα δικαστήρια, η απάντηση που δίδουν ήδη δεκάδες δικαστικές αποφάσεις είναι απόλυτα αρνητική.
Δεν υπάρχει παραθυράκι που να μένει ανοικτό από την ελληνική δικαιοσύνη -χαρακτηριστικές είναι δύο αποφάσεις της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου με αριθμούς 19 και 20 του 2007- για να μπορούν όσοι απασχολήθηκαν σε προγράμματα stage να μείνουν στο Δημόσιο. Ακόμα κι αν κάλυπταν πάγιες και διαρκείς ανάγκες.
Η απαγόρευση μετατροπής κάθε σύμβασης ορισμένου χρόνου σε αορίστου στο Δημόσιο, που με διακομματική συναίνεση της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ μπήκε στο Σύνταγμα, είναι ο καμβάς που πατάνε τα ελληνικά δικαστήρια και κλείνουν την πόρτα του Δημοσίου στους λεγόμενους stagiaires.
Κι ενώ τα περιθώρια για μια μόνιμη θέση στο μεγάλο καράβι του Δημοσίου για τους stagiaires έχουν μηδενιστεί από την ελληνική δικαιοσύνη, ακόμα κι αν κάλυπταν πάγιες και διαρκείς ανάγκες -γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό- άλλες αποφάσεις τους δίδουν κάποια σημαντικά πλεονεκτήματα.
Πλεονεκτήματα που αφορούν και τη δυνατότητά τους να αναγνωρίσουν ασφαλιστικά δικαιώματα για όσο χρόνο εργάστηκαν αλλά και να κατοχυρώσουν δικαίωμα μοριοδότησης, σημαντικό προβάδισμα δηλαδή, σε επόμενους διαγωνισμούς του ΑΣΕΠ για την πρόσληψη μόνιμων δημόσιων υπαλλήλων.
Και δεν είναι μόνον αυτά. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο με την πολυσυζητημένη απόφασή του για τους συμβασιούχους, απόφαση που εκδόθηκε φέτος και φέρει αριθμό 378-2007, μπορεί να έκλεισε διά παντός τον δρόμο και για τους stagiaires να διεκδικήσουν μια μόνιμη θέση στο Δημόσιο, τους άνοιξε όμως τον δρόμο να διεκδικήσουν με μεγάλες πιθανότητες επιτυχίας και να πάρουν αποζημίωση.
Να πάρουν με άλλα λόγια κάποια χρήματα από το Δημόσιο ως αποζημίωση για όσα χρόνια εργάστηκαν με προγράμματα stage, χρήματα που είναι πολύ σημαντικά για νέους που ψάχνουν για δουλειά και ξεκινούν την προσπάθειά τους από την αρχή.
Δικαιούνται όμως αποζημίωση, σύμφωνα με την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, όλοι οι stagiaires ή μήπως κάποιοι και ποιοι;
«Δικαιούνται, όσοι κάλυπταν πάγιες και διαρκείς ανάγκες», δηλώνει στην «Κ» ο αντιπρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου της Αθήνας, εξειδικευμένος σε εργατικά θέματα, κ. Δημ. Βερβεσός, και εξηγεί το γιατί:
«Σύμφωνα με την απόφαση του ΔΕΚ, όσοι προσφύγουν στην ελληνική δικαιοσύνη και αποδείξουν ότι κάλυπταν πάγιες και διαρκείς ανάγκες μπορούν να αποζημιωθούν. Αντίθετα, δεν δικαιούνται αποζημίωση όσοι είχαν εργαστεί σε προγράμματα μαθητείας με μία μόνη σύμβαση, δίχως να έχει ανανεωθεί».
Και το ερώτημα που εύλογα προκύπτει, είναι τι αποζημίωση μπορούν να διεκδικήσουν; Αποζημίωση, σημειώνει ο κ. Βερβεσός, ανάλογη με εκείνη που δικαιούνται όσοι εργάζονται με σύμβαση αορίστου χρόνου.
Κρίσιμο είναι και το θέμα για όσους απασχολήθηκαν σε stage, για πόσα χρόνια πίσω μπορούν να ζητήσουν αποζημίωση, αναδρομικά δηλαδή. Κι εδώ υπάρχει δικαστική απόφαση που δίνει τη λύση. Είναι μια πολύ πρόσφατη απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, που δίνει δικαίωμα αναδρομικών μέχρι και πέντε χρόνια.
Δυνατότητα μοριοδότησης
Κι ενώ η κυβέρνηση απέκλεισε το ενδεχόμενο οι stagiaires να έχουν προβάδισμα σε μελλοντικούς διαγωνισμούς του ΑΣΕΠ, με μοριοδότησή τους, αποφάσεις των δικαστηρίων που στηρίζονται σε νόμους που έχουν ψηφιστεί και επί υπουργίας Κ. Σκανδαλίδη αλλά και Πρ. Παυλόπουλου, ανοίγουν το δρόμο να επιτύχουν να μοριοδοτηθούν, τουλάχιστον με ποσοστό 20%.
Και κοντά σε όλα αυτά, δεκάδες δικαστικές αποφάσεις –ενδεικτικά αναφέρουμε την απόφαση με αριθμό 4395/2007 του εφετείου της Αθήνας– δίδουν τη δυνατότητα σε όσους από τους απασχολούμενους σε stage προσφύγουν στη Δικαιοσύνη να διεκδικήσουν για όσο χρόνο εργάστηκαν αμοιβή μεγαλύτερη από εκείνη που τους είχε δοθεί.
Δηλαδή να πάρουν, όχι τα 400 ή τα 500 ευρώ που έπαιρναν, αλλά μισθό ανάλογο με εκείνο που πληρώνονται οι εργαζόμενοι στο Δημόσιο με συμβάσεις αορίστου χρόνου.
Και το εξίσου σημαντικό. Να τους αναγνωριστούν για τα χρόνια αυτά που εργάστηκαν ασφαλιστικές εισφορές, με βάση την πάγια αρχή που τηρούν τα δικαστήρια, ότι μαύρη και ανασφάλιστη εργασία δεν μπορεί να υπάρχει και μάλιστα με εργοδότη το ίδιο το Δημόσιο.
Με άλλα λόγια, οι χιλιάδες νέοι που εργάστηκαν σε προγράμματα μαθητείας δεν έχουν καμιά τύχη να μείνουν στο Δημόσιο, ακόμα κι αν προσφύγουν στα δικαστήρια, μπορούν όμως να ζητήσουν και να πάρουν αποζημίωση και άλλες παροχές από το κράτος, που θα κληθεί να βάλει για άλλη μια φορά το χέρι στην τσέπη και να πληρώσει ακριβά παράνομες συμβάσεις που το ίδιο συνήψε εν γνώσει του.
Οσο γι’ αυτούς που προσλήφθηκαν κατά την προεκλογική περίοδο και η κυβέρνηση αποφάσισε τη διακοπή των όποιων συμβάσεών τους δίχως να τους πληρώσει, οι αποφάσεις των δικαστηρίων μας δεν αφήνουν κανένα περιθώριο. Ολες, και είναι πολλές, κινούνται σε μία μόνο κατεύθυνση. Οποιος εργάζεται έστω και μία μέρα ακόμα και με παράνομη σύμβαση, όπως είναι παράνομες οι προσλήψεις την προεκλογική περίοδο, δικαιούται αμοιβή. Αμοιβή σύμφωνα με όσα προβλέπει η εργατική νομοθεσία.
Υπάρχει όμως διέξοδο στο αδιέξοδο χιλιάδων νέων μέσω της δικαστικής οδού; Μπορούν όσοι σήμερα προσφεύγουν αύριο να δικαιωθούν και να μείνουν στο Δημόσιο; Ή μήπως αυτός ο δρόμος είναι ένας μονόδρομος που δεν οδηγεί πουθενά;
Η ελληνική δικαιοσύνη, κατά καιρούς τα τελευταία χρόνια, έχει εκδώσει αποφάσεις, που δίνουν απαντήσεις και μάλιστα πολύ συγκεκριμένες για το τι μέλλει γενέσθαι με όσους μπήκαν στη διαδικασία των stage ελπίζοντας σε μια μόνιμη θέση στο Δημόσιο.
Αποφάσεις που είναι σύμφωνες με το γράμμα και το πνεύμα του Συντάγματος και που κινούνται στη λογική του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, το οποίο επιχειρεί από χρόνια να κλείσει πόρτες και παραθυράκια για ευκαιριακές απασχολήσεις στο Δημόσιο με κριτήρια που δεν είναι αξιοκρατικά και αντικειμενικά.
Ποτέ μόνιμοι
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά, κάνοντας μια περιήγηση στις δεκάδες αποφάσεις της ελληνικής δικαιοσύνης για τα stage, αποφάσεις που και κόκκινη γραμμή έχουν χαράξει για το τεράστιο αυτό κοινωνικό θέμα και λύσεις έχουν δώσει σχεδόν για όλα τα θέματα που απασχολούν σήμερα το κράτος αλλά και τους χιλιάδες νέους που αναζητούν μια διέξοδο για μόνιμη εργασία.
Ξεκινώντας από το πολύ κρίσιμο, αν όσοι απασχολήθηκαν σε προγράμματα stage, έστω και για μεγάλο χρονικό διάστημα, μπορούν να καταλάβουν μια μόνιμη θέση στο Δημόσιο, προσφεύγοντας στα δικαστήρια, η απάντηση που δίδουν ήδη δεκάδες δικαστικές αποφάσεις είναι απόλυτα αρνητική.
Δεν υπάρχει παραθυράκι που να μένει ανοικτό από την ελληνική δικαιοσύνη -χαρακτηριστικές είναι δύο αποφάσεις της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου με αριθμούς 19 και 20 του 2007- για να μπορούν όσοι απασχολήθηκαν σε προγράμματα stage να μείνουν στο Δημόσιο. Ακόμα κι αν κάλυπταν πάγιες και διαρκείς ανάγκες.
Η απαγόρευση μετατροπής κάθε σύμβασης ορισμένου χρόνου σε αορίστου στο Δημόσιο, που με διακομματική συναίνεση της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ μπήκε στο Σύνταγμα, είναι ο καμβάς που πατάνε τα ελληνικά δικαστήρια και κλείνουν την πόρτα του Δημοσίου στους λεγόμενους stagiaires.
Κι ενώ τα περιθώρια για μια μόνιμη θέση στο μεγάλο καράβι του Δημοσίου για τους stagiaires έχουν μηδενιστεί από την ελληνική δικαιοσύνη, ακόμα κι αν κάλυπταν πάγιες και διαρκείς ανάγκες -γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό- άλλες αποφάσεις τους δίδουν κάποια σημαντικά πλεονεκτήματα.
Πλεονεκτήματα που αφορούν και τη δυνατότητά τους να αναγνωρίσουν ασφαλιστικά δικαιώματα για όσο χρόνο εργάστηκαν αλλά και να κατοχυρώσουν δικαίωμα μοριοδότησης, σημαντικό προβάδισμα δηλαδή, σε επόμενους διαγωνισμούς του ΑΣΕΠ για την πρόσληψη μόνιμων δημόσιων υπαλλήλων.
Και δεν είναι μόνον αυτά. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο με την πολυσυζητημένη απόφασή του για τους συμβασιούχους, απόφαση που εκδόθηκε φέτος και φέρει αριθμό 378-2007, μπορεί να έκλεισε διά παντός τον δρόμο και για τους stagiaires να διεκδικήσουν μια μόνιμη θέση στο Δημόσιο, τους άνοιξε όμως τον δρόμο να διεκδικήσουν με μεγάλες πιθανότητες επιτυχίας και να πάρουν αποζημίωση.
Να πάρουν με άλλα λόγια κάποια χρήματα από το Δημόσιο ως αποζημίωση για όσα χρόνια εργάστηκαν με προγράμματα stage, χρήματα που είναι πολύ σημαντικά για νέους που ψάχνουν για δουλειά και ξεκινούν την προσπάθειά τους από την αρχή.
Δικαιούνται όμως αποζημίωση, σύμφωνα με την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, όλοι οι stagiaires ή μήπως κάποιοι και ποιοι;
«Δικαιούνται, όσοι κάλυπταν πάγιες και διαρκείς ανάγκες», δηλώνει στην «Κ» ο αντιπρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου της Αθήνας, εξειδικευμένος σε εργατικά θέματα, κ. Δημ. Βερβεσός, και εξηγεί το γιατί:
«Σύμφωνα με την απόφαση του ΔΕΚ, όσοι προσφύγουν στην ελληνική δικαιοσύνη και αποδείξουν ότι κάλυπταν πάγιες και διαρκείς ανάγκες μπορούν να αποζημιωθούν. Αντίθετα, δεν δικαιούνται αποζημίωση όσοι είχαν εργαστεί σε προγράμματα μαθητείας με μία μόνη σύμβαση, δίχως να έχει ανανεωθεί».
Και το ερώτημα που εύλογα προκύπτει, είναι τι αποζημίωση μπορούν να διεκδικήσουν; Αποζημίωση, σημειώνει ο κ. Βερβεσός, ανάλογη με εκείνη που δικαιούνται όσοι εργάζονται με σύμβαση αορίστου χρόνου.
Κρίσιμο είναι και το θέμα για όσους απασχολήθηκαν σε stage, για πόσα χρόνια πίσω μπορούν να ζητήσουν αποζημίωση, αναδρομικά δηλαδή. Κι εδώ υπάρχει δικαστική απόφαση που δίνει τη λύση. Είναι μια πολύ πρόσφατη απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, που δίνει δικαίωμα αναδρομικών μέχρι και πέντε χρόνια.
Δυνατότητα μοριοδότησης
Κι ενώ η κυβέρνηση απέκλεισε το ενδεχόμενο οι stagiaires να έχουν προβάδισμα σε μελλοντικούς διαγωνισμούς του ΑΣΕΠ, με μοριοδότησή τους, αποφάσεις των δικαστηρίων που στηρίζονται σε νόμους που έχουν ψηφιστεί και επί υπουργίας Κ. Σκανδαλίδη αλλά και Πρ. Παυλόπουλου, ανοίγουν το δρόμο να επιτύχουν να μοριοδοτηθούν, τουλάχιστον με ποσοστό 20%.
Και κοντά σε όλα αυτά, δεκάδες δικαστικές αποφάσεις –ενδεικτικά αναφέρουμε την απόφαση με αριθμό 4395/2007 του εφετείου της Αθήνας– δίδουν τη δυνατότητα σε όσους από τους απασχολούμενους σε stage προσφύγουν στη Δικαιοσύνη να διεκδικήσουν για όσο χρόνο εργάστηκαν αμοιβή μεγαλύτερη από εκείνη που τους είχε δοθεί.
Δηλαδή να πάρουν, όχι τα 400 ή τα 500 ευρώ που έπαιρναν, αλλά μισθό ανάλογο με εκείνο που πληρώνονται οι εργαζόμενοι στο Δημόσιο με συμβάσεις αορίστου χρόνου.
Και το εξίσου σημαντικό. Να τους αναγνωριστούν για τα χρόνια αυτά που εργάστηκαν ασφαλιστικές εισφορές, με βάση την πάγια αρχή που τηρούν τα δικαστήρια, ότι μαύρη και ανασφάλιστη εργασία δεν μπορεί να υπάρχει και μάλιστα με εργοδότη το ίδιο το Δημόσιο.
Με άλλα λόγια, οι χιλιάδες νέοι που εργάστηκαν σε προγράμματα μαθητείας δεν έχουν καμιά τύχη να μείνουν στο Δημόσιο, ακόμα κι αν προσφύγουν στα δικαστήρια, μπορούν όμως να ζητήσουν και να πάρουν αποζημίωση και άλλες παροχές από το κράτος, που θα κληθεί να βάλει για άλλη μια φορά το χέρι στην τσέπη και να πληρώσει ακριβά παράνομες συμβάσεις που το ίδιο συνήψε εν γνώσει του.
Οσο γι’ αυτούς που προσλήφθηκαν κατά την προεκλογική περίοδο και η κυβέρνηση αποφάσισε τη διακοπή των όποιων συμβάσεών τους δίχως να τους πληρώσει, οι αποφάσεις των δικαστηρίων μας δεν αφήνουν κανένα περιθώριο. Ολες, και είναι πολλές, κινούνται σε μία μόνο κατεύθυνση. Οποιος εργάζεται έστω και μία μέρα ακόμα και με παράνομη σύμβαση, όπως είναι παράνομες οι προσλήψεις την προεκλογική περίοδο, δικαιούται αμοιβή. Αμοιβή σύμφωνα με όσα προβλέπει η εργατική νομοθεσία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου