Εορτασμός της 14ης Μαΐου - Επέτειος απελευθέρωσης της Αλεξανδρούπολης

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 14-5-2010

Ώρα 07:00: Ανάκρουση του Εθνικού Ύμνου στους κεντρικούς δρόμους της πόλης από την Φιλαρμονική του Δήμου
Ώρα 08:00: Έπαρση σημαίας μπροστά στο χώρο της Μεραρχίας με τη στρατιωτική μουσική και τη συμμετοχή τμημάτων στρατού.
Ώρα 10.15: Επίσημη δοξολογία στον Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Νικολάου χοροστατούντος του Σεβασμιότατου Μητροπολίτη Αλεξανδρούπολης, κ.κ. Άνθιμου.
Τον πανηγυρικό της μέρας, μετά τη δοξολογία, θα εκφωνήσει η κ. Τοζακίδου Φωτεινή, εκπαιδευτικός, υπεύθυνη Πολιτιστικών Θεμάτων και Καλλιτεχνικών Αγώνων Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Νομού Έβρου.
Ώρα 11.15: Έπαρση της σημαίας στον χώρο δίπλα στο μνημείο της Δόμνας Βιζβύζη σε ανάμνηση του γεγονότος της έπαρσης της σημαίας στο χώρο μπροστά στο Ταχυδρομείο, την ημέρα της απελευθέρωσης της πόλης στις 14 Μαΐου 1920, με τη φροντίδα του Δήμου Αλεξανδρούπολης και του Σώματος Ελλήνων Προσκόπων.
Επιμνημόσυνη δέηση και κατάθεση στεφάνων στο μνημείο από τον Υφυπουργό Εσωτερικών, Αποκέντρωσης & Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης κ. Γεώργιο Ντόλιο, τον Δήμαρχο Αλεξανδρούπολης, τους Βουλευτές, τον Νομάρχη, από την Γ.Γ. Περιφέρειας ΑΜΘ, τον Στρατηγό Δ/τη ΧΙΙ Μ.Π., τον Πρόεδρο της Ν.Α.Ρ.Ε., από τον εκπρόσωπο του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, την Ένωση Απόστρατων Αξιωματικών, τις Εφεδροπολεμιστικές Οργανώσεις και τον Ερυθρό Σταυρό.
Στεφάνι εκ μέρους της Εθνικής Αντίστασης θα καταθέσουν οι εκπρόσωποι όλων των παραρτημάτων των αναγνωρισμένων Αντιστασιακών Οργανώσεων. Στο χώρο του μνημείου, μετά την εκκλησία θα προσέλθουν οι σημαιοφόροι και οι παραστάτες των σχολείων με τη φροντίδα καθηγητή Φυσικής Αγωγής.
Ώρα 12.00: Κοινή παρέλαση μαθητών, σπουδαστών, προσκόπων, οδηγών, του παραρτήματος του Ερυθρού Σταυρού, πολιτιστικών συλλόγων, των αναπήρων πολέμου με την συμμετοχή της Φιλαρμονικής του Δήμου Αλεξανδρούπολης και τμημάτων των Ενόπλων Δυνάμεων με τη συμμετοχή της στρατιωτικής μουσικής στη κεντρική λεωφόρο της πόλης, παρουσία των Αρχών (μπροστά στη στρατιωτική λέσχη).

Οι παρακάτω αρχές παρακαλούνται να φροντίσουν :

α) Η Ιερά Μητρόπολη για τις ιεροτελεστίες
β) Η ΧΙΙ ΜΠ για τις αποδόσεις τιμών, την παρέλαση, τη διάθεση στρατιωτικής μουσικής (ιερό ναό - μνημείο - παρέλαση)
γ) Ο Δήμος Αλεξανδρούπολης για την προετοιμασία των μεγαφώνων μπροστά στους χώρους του μνημείου και τη διάθεση φιλαρμονικής
δ) Η Αστυνομική Διεύθυνση για την τάξη
Τελετάρχες ορίζουμε τους κ.κ. Χρήστο Κυριαζίδη και Γιώργο Χατζηγιάννη, υπαλλήλους του Νομαρχιακού Διαμερίσματος Έβρου και τους κ.κ. Κώστα Κυριαλάνη και Βασίλη Σαραντίδη, υπαλλήλους του Δήμου Αλεξανδρούπολης.


Ιστορία

Ανθρώπινη κατοίκηση παρουσιάζεται στην ευρύτερη περιοχή από τα νεολιθικά χρόνια(4500-3000πχ). Αρκετές θέσεις γύρω από την Αλεξανδρούπολη (Μάκρη, Πόταμος, Δορίσκος, Μικρό βουνί Σαμοθράκης) δίνουν ενδιαφέροντα στοιχεία για τον τρόπο ζωής εκείνης της περιόδου. Η επόμενη περίοδος της προϊστορίας, η εποχή του χαλκού (3000-1050πχ), αντιπροσωπεύεται περιορισμένα, όχι μόνο στην περιφέρεια της Αλεξανδρούπολης αλλά γενικότερα στην Αιγιακή Θράκη (Μάκρη, Καρυώτες Σαμοθράκης και Μικρό Βουνί Σαμοθράκης).Η ζώνη της Αλεξανδρούπολης - όπως και όλη η έκταση από το Δέλτα του ποταμού Έβρου μέχρι και τη Βιστωνίδα λίμνη και με όριο προς βορρά τους πρόποδες του ορεινού όγκου της Ροδόπης - κατοικείται από τους Κίκονες. Το τέλος της εποχής του χαλκού και η πρώιμη εποχή του σιδήρου αντιπροσωπεύονται στην περιοχή με αρκετές θέσεις, (Κίρκη, Άβαντας, Ποταμός, Μάκρη, Νίψα, Κοίλα) και απαντώνται όλοι οι συνηθισμένοι τύποι μεγαλιθικών μνημείων: οχυρές ακροπόλεις, υπαίθρια ιερά για τη λατρεία του ήλιου και των άστρων, ανθρωπόμορφες βραχογραφίες. Από τον 7ο προ Χριστού αιώνα ο κυριότερος πολιτικός και οικονομικός παράγοντας του χώρου είναι η πόλη-κράτος της Σαμοθράκης. Άποικοι από τη Σαμοθράκη ιδρύουν τη Σαμοθρακική Περαία, μικρές δηλαδή πόλεις στην αντίπερα ακτή από τις εκβολές του ποταμού Έβρου έως το βουνό Ίσμαρος, για να ενισχύσουν τις εμπορικές επαφές με τη θρακική ενδοχώρα.

Σύμφωνα με τις μαρτυρίες που καλύπτουν το διάστημα 5ος προ Χριστού αιώνας έως - 4ος μετά Χριστό αιώνας, παραδίδονται έξι πόλεις και ένα τοπωνύμιο. Ο Ηρόδοτος αναφέρει τις: Μεσημβρία, Ζώνη, Σαλή και το Σέρρειον. Μεταγενέστερες πηγές συμπληρώνουν τις: Δρυς, Τέμπυρα και Χαράκωμα. Στο τέλος του 5ου αι.π.Χ. ορισμένες από αυτές πλήρωναν σοβαρό φόρο στην αθηναϊκή συμμαχία. Η πόλη Σάλη ταυτίζεται με τη σημερινή Αλεξανδρούπολη.

Στα ρωμαϊκά χρόνια κυριαρχεί στην έκταση της Σαμοθράκης Περαίας μια νέα πόλη, η Τραϊανούπολη και οργανώνονται μεγάλα οδικά δίκτυα όπως η Εγνατία οδός. Η περιοχή της Σάλης, όπως αναφέρεται στο οδοιπορικό της Ιερουσαλήμ, αποτελεί χώρο στάθμευσης και αλλαγής αλόγων.

Στα βυζαντινά χρόνια η περιοχή παίζει πρωτεύοντα ρόλο, καθώς αποτελεί την άμεση γειτονιά της Κωνσταντινούπολης, και στα όρια της ακμάζουν σημαντικές πόλεις ή οικισμοί (Τραϊανούπολη, Βήρα, Μάκρη) και μοναστικά συγκροτήματα (Παναγιά Κοσμοσώτειρα στις Φέρες, σπηλαιώδης ναός των Αγίων Θεοδώρων), που προστατεύονται από ισχυρές στρατιωτικές εγκαταστάσεις (κάστρα Ποτάμου και Άβαντα.)

Για λόγους που δεν έχουν εξακριβωθεί ακόμα οι πόλεις (Σάλη, Ζώνη, Δρυς και Σέρρειο) καταστράφηκαν σε κάποια περίοδο, ισοπεδώθηκαν και έσβησαν από τα γραπτά κείμενα των περιγραφών. Ο τόπος έγινε ένα απέραντο δάσος, κυρίως από βελανιδιές. Το πιο πυκνό σημείο του βρισκόταν στην περιοχή της σημερινής πόλης της Αλεξανδρούπολης. Το δάσος αυτό, που οι κάτοικοι από τα γύρω μέρη, το έλεγαν Δεδέ-Αγάτς, το διαφέντευαν τρεις Τούρκοι τσιφλικάδες, που είχαν χιλιάδες στρέμματα για καλλιέργεια και βοσκοτόπια.

Μετά το Ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1830, το τουρκικό κράτος προσπάθησε να εκσυγχρονιστεί για να συμβαδίσει κάπως με τον ευρωπαϊκό πολιτισμό. Ένα από τα σύγχρονα επιτεύγματα, τότε ήταν ο σιδηρόδρομος. Τότε, γύρω από αυτόν τον τόπο υπήρχαν καλύβες και μικρόσπιτα ψαράδων, από την Αίνο, τη Μάκρη και τη Μαρώνεια. Οι πρώτοι αυτοί κάτοικοι δημιούργησαν ένα μικρό οικισμό – τη μετέπειτα Αλεξανδρούπολη - που μεγάλωνε σιγά-σιγά. Η αρχή του οικισμού είναι στη δεκαετία του 1850. Την ανάπτυξη του οικισμού σταμάτησε ο Ρωσοτουρκικός πόλεμος του 1878. Η πόλη έπεσε στα χέρια των Ρώσων. Κατά την εννιάμηνη παραμονή τους, οι Ρώσοι άφησαν ένα σχέδιο πόλης για την παραλιακή περιοχή από την κεντρική λεωφόρο ως την θάλασσα. Η εφαρμογή του όμως υλοποιήθηκε μετά την αποχώρηση τους.

Το τέλος του πολέμου βρήκε την πόλη στα χέρια των Βουλγάρων με τη συνθήκη του Αγίου-Στεφάνου. Τρεις μήνες όμως αργότερα με νέα συνθήκη η πόλη επέστρεψε στην Τουρκία. Την 1η Ιουλίου του 1880 τέθηκε σε λειτουργία ο Φάρος, που είναι και το σήμα κατατεθέν της πόλης. Ο Φάρος της πόλης έχει ύψος 27 μέτρα από τη θάλασσα. Μέχρι το 1947 λειτουργούσε με ασετιλίνη, μετά με πετρέλαιο και τώρα με ηλεκτρισμό.

Το 1897 η πόλη συνδέθηκε σιδηροδρομικά με τη Θεσσαλονίκη. Ο σταθμός βρισκόταν εκεί που βρίσκεται σήμερα το πάρκο Εγνατία και οι εγκαταστάσεις του Μοτέλ Αστήρ. Οι κάτοικοι στα 1900, ήταν κατά 80% περίπου Έλληνες. Οι Αρμένιδες, Φραγγολεβαντίνοι, Βούλγαροι ήταν περίπου το 15% και οι υπόλοιποι Τούρκοι, κυρίως δημόσιοι υπάλληλοι και αστυνομικοί. Οι Τούρκοι πλήθυναν μετά την επανάσταση των Νεότουρκων που έγινε το 1908. Στα 1912 η Αλεξανδρούπολη καταλαμβάνεται από τα βουλγαρικά στρατεύματα και το 1913 παραχωρείται με τη συνθήκη του Βουκουρεστίου, επίσημα στους Βούλγαρους. Η πόλη σχεδόν ερημώνει από Έλληνες. Μετά το τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου το Δεδέ-Αγάτς παραχωρείται στην Ελλάδα με τη συνθήκη του Νεϊγύ, 1919. Η πόλη κυβερνάται προσωρινά από συμμαχική διοίκηση, με κυβερνητικό εκπρόσωπο το Χαρίσιο Βάμβακα, συνεργάτη του Ελευθερίου Βενιζέλου. Στις 14 Μαΐου 1920, οι ελληνικές δυνάμεις (9η Μεραρχία Αλεξανδρούπολης) με Διοικητή τον Επ. Ζυμβρακάκη αναλαμβάνουν τη διοίκηση της πόλης. Το Δεδέ-Αγάτς είναι πια επίσημα ελληνικό.

Η πρώτη ονομασία ήταν Νεάπολη αλλά σύντομα μετονομάζεται ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ προς τιμή του βασιλιά Αλέξανδρου ο οποίος πηγαίνοντας να απελευθερώσει την Ανδριανούπολη πέρασε από την περιοχή. Πριν από τη συνθήκη της Λωζάνης το 1923, η Αλεξανδρούπολη προσφέρει στέγη στους διωγμένους από την Σμύρνη και από άλλες περιοχές της Μικράς Ασίας. Το 1934 ξεκίνησε η μελέτη του νέου λιμανιού.