Σάββατο 5 Μαρτίου 2011

Καρναβάλι στα χρόνια του Δ.Ν.Τ.

Για ένα Σαββατοκύριακο ας ξεχάσουμε την κρίση…


http://img.protothema.gr/9A5A5C40B347BCCF67014DB692E89A9C.jpg
Να κρυφτούν πίσω από τη μάσκα της αποκριάς ετοιμάζονται οι Έλληνες, που παρά τα οικονομικά προβλήματα θα γιορτάσουν ανά τη χώρα το τελευταίο τριήμερο του καρναβαλιού, το οποίο φτάνει στην αποκορύφωσή του με τον εορτασμό των Κούλουμων την Καθαρά Δευτέρα. Να ξεχάσουν για λίγο την οικονομική κρίση και το ΔΝΤ και να ξεφαντώσουν μέχρι πρωίας και τελικής πτώσης, γεμίζοντας με γέλιο, κέφι και χαρά τη ζωή τους, ξεφεύγοντας από τη δύσκολη και βαριά ατμόσφαιρα της καθημερινότητας που βιώνουμε τελευταία.

Σε ποιες περιοχές, λοιπόν, της Ελλάδας οι κάτοικοι αφήνουν για λίγο το ζοφερό κλίμα των τελευταίων μηνών και διασκεδάζουν μέχρι τελικής πτώσης σύμφωνα με τα ήθη και τα έθιμα του τόπου τους;

1. ΠΑΤΡΑ

«Πατρινό Καρναβάλι για πάντα»… Το διασημότερο και μεγαλύτερο ελληνικό καρναβάλι σας καλεί να γίνετε ένα με τους αθυρόστομους και γεμάτους χαρά και ζωντάνια καρναβαλιστές που θα σας παρασύρουν στο ρυθμό τους. Το γλέντι κορυφώνεται το τελευταίο Σαββατοκύριακο της Αποκριάς με τη νυχτερινή ποδαράτη παρέλαση των πληρωμάτων του Σαββάτου, τη φαντασμαγορική μεγάλη παρέλαση αρμάτων και πληρωμάτων της Κυριακής και τέλος το τελετουργικό κάψιμο του βασιλιά καρνάβαλου στο μώλο του Αγίου Νικολάου στο λιμάνι της Πάτρας.

Διαβάστε περισσότερα εδώ

2. ΡΕΘΥΜΝΟ


Κανταδόροι με κιθάρες, μαντολίνα και παλιές μελωδίες πλαισιώνουν τη λήξη των καρναβαλιών για φέτος. Οι μασκαράδες θα περάσουν από τη Μεγάλη Πόρτα και θα χορέψουν στους δρόμους της «Μικρής» και της «Μεγάλης» αγοράς, με τους ρυθμούς της φιλαρμονικής. Οι καρναβαλικές εκδηλώσεις κορυφώνονται με τη μεγάλη παρέλαση στην παραλιακή λεωφόρο Σ. Βενιζέλου με κατάληξη την πλατεία Αγνώστου Στρατιώτη, για γλέντι, χορό και αποχαιρετισμό του καρναβαλιού.

Διαβάστε περισσότερα εδώ

3. ΜΕΣΣΗΝΗ

Μια σειρά από άρτιες καρναβαλικές εκδηλώσεις δίνουν τη σειρά τους την τελευταία ημέρα της Αποκριάς στην "Κρεμάλα", που θεωρείται το αποκορύφωμα του αποκριάτικου εορτασμού. Η "Κρεμάλα" γίνεται προς τιμήν της γερόντισσας Συκούς που κρεμάστηκε κατ εντολήν του Ιμπραήμ Πασά όταν του πρόβλεψε την Επανάσταση των Ελλήνων από τον τουρκικό ζυγό.

Διαβάστε περισσότερα εδώ

4. ΚΟΖΑΝΗ

Η κοζανίτικη Αποκριά είναι το πιο γνήσιο, λαϊκό και αυθεντικό έθιμο της πόλης. Πρόκειται για ένα «ζωντανό» έθιμο που στηρίζεται στην αυθόρμητη συμμετοχή των κατοίκων, αναβιώνοντας μια παράδοση οι ρίζες της οποίας χάνονται στα βάθη του χρόνου. Οι εκδηλώσεις χαρακτηρίζονται από ατμόσφαιρα ευθυμίας, σάτιρας, γέλιου και χορού στους δρόμους και στις πλατείες. «Οι Φανοί» είναι μεγάλες φωτιές που ανάβουν στις διάφορες γειτονιές της Κοζάνης και οι ντόπιοι τραγουδούν αποκριάτικα τραγούδια (στο τοπικό ιδίωμα), που σατιρίζουν καταστάσεις και πρόσωπα. Κατά τη διάρκεια του δωδεκαήμερου, κάθε μέρα μια γειτονιά ανάβει τον δικό της «Φανό», ενώ το βράδυ της Κυριακής (της Μεγάλης Αποκριάς) ανάβουν όλοι οι «Φανοί» σ' όλες τις γειτονιές και η πόλη ζει ένα ξέφρενο παραδοσιακό γλέντι έως το πρωί. Στην Κοζάνη, ακόμη, οι εκδηλώσεις θα ξεκινήσουν από τις 6:45 το απόγευμα, στην κεντρική πλατεία της πόλης, όπου χορευτικά συγκροτήματα θα προσπαθήσουν να παρασύρουν έως τα ξημερώματα τους επισκέπτες σ' έναν ξέφρενο ρυθμό. Την Κυριακή στις 3 το μεσημέρι, θα πραγματοποιηθεί η παρέλαση των αρμάτων και των μεταμφιεσμένων, ενώ θα ακολουθήσει το άναμμα του κεντρικού φανού από το δήμαρχο Κοζάνης, Λάζαρο Μαλούτα.

Διαβάστε περισσότερα εδώ

5. ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Ξύρισμα του γαμπρού, πέταλα της καμήλας, παρελάσεις με.. φλόγα και μπόλικη φασολάδα είναι λίγα μόνο από τα συστατικά των εκδηλώσεων στην Θέρμη της Θεσσαλονίκης. Συγκεκριμένα, την Κυριακή 6/3, η παρέλαση των καραβαλικών αρμάτων στα Βασιλικά θα ακολουθήσει την τήρηση του εθίμου αναβίωσης ενός παραδοσιακού γάμου, ενώ το γλέντι θα κορυφωθεί με την καύση του καρνάβαλου.

Το Σάββατο, ακόμη, στο Σοχό της Θεσσαλονίκης, έχει προγραμματιστεί για τις 8 το βράδυ το έθιμο "Ζαπούς". Είναι ο εξαγνισμός της φύσης με το άναμμα φωτιάς σε τρεις γειτονιές. Το έθιμο θα συνοδεύεται από χορό και προσφορά κρασιού, με συνοδεία λαϊκών οργάνων. Στην πόλη της Θεσσαλονίκης, η αντιδημαρχία Πολιτισμού καλεί τα παιδιά, από τις 10:30 το πρωί έως τις 2 το μεσημέρι, στον εξωτερικό χώρο του νέου δημαρχείου να κατασκευάσουν μόνα τους πολύχρωμους χαρταετούς. Εμψυχωτές και παιδαγωγοί της καλλιτεχνικής παιδαγωγικής ομάδας "Σχεδία στην πόλη" θα συνεργαστούν με τα παιδιά και τους γονείς τους για να δημιουργήσουν το δικό τους μοναδικό χαρταετό και να χορέψουν στο μεγάλο πολύχρωμο γαϊτανάκι, που θα στηθεί στο χώρο.

Διαβάστε περισσότερα εδώ

6. ΞΑΝΘΗ

Η νούμερο ένα επιλογή της Βόρειας Ελλάδας κάθε χρόνο τέτοια εποχή είναι φυσικά το μεγαλύτερο και πιο «ζωντανό» καρναβάλι του Βορρά, που σκορπίζει τις σερπαντίνες και το κέφι του στους δρόμους της παλιάς πόλης της Ξάνθης. Εδώ αναβιώνει το έθιμο «Το κάψιμο του Τζάρου». Σύμφωνα με την τοπική παράδοση, ο «Τζάρος» ή η «Τζάρους», κατά τους κατοίκους της Ανατολικής Θράκης, ήταν ένα κατασκευασμένο ανθρώπινο ομοίωμα, τοποθετημένο πάνω σε ένα σωρό από πουρνάρια. Την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς καιγόταν στο κέντρο αλάνας, πλατείας ή σε υψώματα για να μην έχουν το καλοκαίρι ψύλλους. Το έθιμο αυτό το έφεραν οι πρόσφυγες από το Σαμακώβ της Ανατολικής Θράκης και αναβιώνει κάθε χρόνο από τους κατοίκους του ομώνυμου συνοικισμού, ο οποίος βρίσκεται κοντά στη γέφυρα του ποταμού Κόσυνθου της Ξάνθης.

Εκθέσεις λαογραφίας στο Δημοτικό Αμφιθέατρο της πόλης, συναυλίες, καρναβαλικά χάπενινγκς και η μεγάλη κυριακάτικη παρέλαση με βάση την κεντρική πλατεία της πόλης εγγυώνται ότι παντού θα υπάρχει κάποιο δρώμενο για να συμμετάσχετε. Στα «κρυφά συν» των εκδηλώσεων, η παρουσίαση της μεγαλύτερης μάσκας του κόσμου(Σάββατο, 12.00, στην κεντρική πλατεία), σε μια προσπάθεια του ξανθιώτικου καρναβαλιού να μπει στις λίστες των ρεκόρ Guinness, ενώ στη 1:30, στον ίδιο χώρο, θα τραγουδήσουν οι ONIRAMA.

Επιπλέον, στις 7:30 το απόγευμα, τα αποκριάτικα πληρώματα, που θα πάρουν μέρος στη μεγάλη καρναβαλική παρέλαση της Κυριακής, θα ξεκινήσουν από την οδό 28ης Οκτωβρίου και θα παρελάσουν στους δρόμους, χορεύοντας σε ξέφρενους καρναβαλικούς ρυθμούς. Η παρέλαση θα καταλήξει στην κεντρική πλατεία, όπου το γλέντι θα συνεχιστεί μ' ένα ξέφρενο πάρτι.

Διαβάστε περισσότερα εδώ

7. ΑΜΦΙΣΣΑ

Το τελευταίο Σαββατοκύριακο της Αποκριάς αναβιώνει στην Άμφισσα ο θρύλος του "στοιχειού". Από τη συνοικία Χάρμαινα, όπου βρίσκονται τα παλιά Ταμπάκικα, κατά τα σκαλιά του Άη Νικόλα κατεβαίνει το "στοιχειό" και μαζί ακολουθούν εκατοντάδες μεταμφιεσμένοι. Στο ιστορικό, επίσης, μεγάλο καφενείο της πόλης γίνονται συζητήσεις σατιρικού περιεχομένου για τους θρύλους και τα στοιχειά.

Διαβάστε περισσότερα εδώ

8. ΙΩΑΝΝΙΝΑ

Την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς γιορτάζονται οι «Τζαμάλες», δηλαδή μεγάλες φωτιές, όπου οι μεταμφιεσμένοι χορεύουν σε διπλές και τριπλές σειρές γύρω τους. Ακόμη, οι εκδηλώσεις του Καρναβαλιού κορυφώνονται στην κεντρική πλατεία των Ιωαννίνων, όπου στήνεται και το περίφημο γαϊτανάκι το βράδυ της Κυριακής.

Διαβάστε περισσότερα εδώ

9. ΚΕΡΚΥΡΑ

Σε πολλά χωριά της Κέρκυρας την Κυριακή της Τυροφάγου, δηλαδή την τελευταία Κυριακή της αποκριάς, οι κάτοικοι συνηθίζουν ν’ αναπαριστάνουν έναν γάμο, στον οποίο συμμετέχουν πολλά πρόσωπα, όπως είναι ο γαμπρός, η νύφη, ο παπάς, οι χωροφύλακες, ο δικαστής, οι βλάχοι. Μερικοί άντρες μεταμφιέζονται σε χωροφύλακες και δικαστές. Οι χωροφύλακες πιάνουν τους πλούσιους θεατές, επειδή τάχα έχουν κάνει κάποια παράβαση και τους οδηγούν στον δικαστή για να πληρώσουν πρόστιμο.Με τα χρήματα που μαζεύονται με αυτόν τον τρόπο αγοράζουν τα διάφορα φαγώσιμα της Καθαρής Δευτέρας.

Διαβάστε περισσότερα εδώ

10. ΚΟΡΙΝΘΙΑ


Το ερχόμενο Σάββατο, στις 3.30 το μεσημέρι, θα πραγματοποιηθεί στην οδό Εθνικής Αντίστασης η παρέλαση αρμάτων και 1500 περίπου καρναβαλιστών, ενώ θα ακολουθήσει πάρτι με πολλά χάπενινγκς και εκπλήξεις στους πεζόδρομους της Κορίνθου. Την Κυριακή 6 Μαρτίου, το μεσημέρι, στο κεντρικό δρόμο του Λουτρακίου θα ξεδιπλωθεί το Λουτρακιώτικο καρναβάλι με την μεγάλη παρέλαση, που αποτελεί θεσμό για όλη την Κορινθία.

Διαβάστε περισσότερα εδώ

11. ΖΑΚΥΝΘΟΣ

Το καρναβάλι της Ζακύνθου ξεκίνησε την εποχή της Βενετσιάνικης κυριαρχίας του νησιού. Αν και στην αρχή ήταν μία αντιγραφή του καρναβαλιού της Βενετίας, με τα χρόνια απέκτησε το δικό του ξεχωριστό ύφος χωρίς ποτέ όμως να χάσει τίποτα από την αυθεντική του αίγλη. Την Τσικνοπέμπτη στις 24 Φεβρουαρίου εισήλθε στην πόλη ο βασιλιάς Καρνάβαλος, ενώ την Κυριακή στις 6 Μαρτίου γίνεται η μεγάλη Ζακυνθινή καρναβαλική παρέλαση, με άρματα και καρναβαλιστές από ολόκληρο το νησί. Το καρναβάλι τελειώνει πάντα αργά το απόγευμα με την «Κηδεία της Μάσκας». Στο τέλος της παρέλασης των μασκαράδων περιφέρουν το χρωματιστό φέρετρο του καρνάβαλου. Μπροστά βαδίζει η μπάντα παίζοντας άλλοτε πένθιμα και άλλοτε καρναβαλικά, ενώ από πίσω ακολουθεί η «θλιμμένη» οικογένεια.

Διαβάστε περισσότερα εδώ

12. ΚΕΦΑΛΛΟΝΙΑ

Άλλο ένα καρναβάλι που βασίζεται στη λατρεία του θεού Διόνυσου. Όπως στα περισσότερα Ιόνια νησιά, έτσι και στην Κεφαλλονιά παρελαύνει η φιλαρμονική μαζί με εντυπωσιακά άρματα και παντός είδους χορευτές, σε ένα θεαματικό αποκριάτικο εορτασμό που έχει επηρεαστεί από τα έθιμα όλων όσοι καταπατούσαν στο παρελθόν το νησί (Άγγλοι, Γάλλοι, Βενετοί). Στο Αργοστόλι και στο Ληξούρι την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς γίνεται η μεγάλη παρέλαση των αρμάτων με τις δύο περιοχές να συναγωνίζονται για το ποιά έκανε την καλύτερη διοργάνωση και η γιορτή ολοκληρώνεται φυσικά με το κάψιμο του βασιλιά Καρνάβαλου.

Διαβάστε περισσότερα εδώ

13. ΝΑΟΥΣΑ

Στη Νάουσα, θα στηθεί ένα ολοήμερο, ξέφρενο γλέντι στο εμπορικό κέντρο και στα κέντρα διασκέδασης, με μουσικές μπάντες, χάλκινα συγκροτήματα, λαϊκές ορχήστρες, ξινόμαυρο κρασί και τοπικούς μεζέδες. Στις 2 το μεσημέρι, έχει προγραμματιστεί στην περιοχή "Μάντζαλος" παραδοσιακό γλέντι από την Εύξεινο Λέσχη Ποντίων Νάουσας, ενώ μία ώρα αργότερα, στην πλατεία Αλωνίων, θα στηθεί γλέντι με καυτή σάτιρα, αυτοσχεδιασμούς και πολλές εκπλήξεις.

Την Κυριακή, θα αναβιώσει το έθιμο "Γενίτσαροι και Μπούλες". Για τις 9 το πρωί, στην περιοχή "Μπατάνια", έχει οριστεί το ντύσιμο του Γενίτσαρου και το μάζεμα του μπουλουκιού. Στις 10:30, τα μπουλούκια θα συγκεντρωθούν στο δημαρχείο και θα ζητήσουν την άδεια από τον δήμαρχο, Τάσο Καραμπατζό, να ξεχυθούν στους δρόμους έως αργά το βράδυ.

Διαβάστε περισσότερα εδώ

14. ΓΡΕΒΕΝΑ

Στα Γρεβενά, στις 11 το πρωί, θα στηθεί ένα παιδικό πάρτι στην κεντρική πλατεία, ενώ στις 9 το βράδυ θα βγουν στους δρόμους οι ορχήστρες για να διασκεδάσουν μικρούς και μεγάλους. Την Κυριακή, ο κεντρικός φανός στο κέντρο της πόλης θα φωτίσει στις 9 το βράδυ , σημαίνοντας με αυτό τον τρόπο την έναρξη του γλεντιού στον πεζόδρομο.

Διαβάστε περισσότερα εδώ

15. ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ

Στον Πολύγυρο της Χαλκιδικής, θα αναβιώσει δρώμενο από το Σύλλογο Γυναικών, τον Πολιτιστικό Σύλλογο και το Σύλλογο Καρναβαλιστών της περιοχής. Το δρώμενο θα εξελιχτεί στους δρόμους της πόλης και θα καταλήξει στον πεζόδρομο, στην πλατεία του Επιμελητηρίου. Επίσης, την Κυριακή οι ομάδες των καρναβαλιστών θα ξεχυθούν στους δρόμους από τις 12 το μεσημέρι. Στη συνέχεια, οι λαϊκές και παραδοσιακές ορχήστρες, τα δρώμενα, οι κλόουν για τα παιδιά, το κρασί και τα λουκάνικα θα κρατήσουν "συντροφιά" σε κατοίκους και επισκέπτες.

Διαβάστε περισσότερα εδώ


Τέλος, για την ιστορία, τις ρίζες των εθίμων των Αποκριών τις απαντάμε στην αρχαιότητα και συγκεκριμένα στις πομπές που γίνονταν κατά τη διάρκεια των Ελευσινίων μυστηρίων για να μεταφερθεί το ιερό πέπλο της Αθηνάς στον Παρθενώνα, μέσω της Ιεράς οδού. Παρήλαυνε επίσης και μια μικρογραφία ιερού πλοίου (Πάραλος, Σαλαμινία) πάνω σε ρόδες (σε αρχαία αγγεία συναντάμε τέτοιου είδους αναπαράσταση του Διονύσου να κάθεται πάνω σε ένα τέτοιο πλοίο). Όσον αφορά στο… «Ήρθες πάλι τρελό καρναβάλι» προέρχεται από τις λατινικές λέξεις carne(κρέας) και vale (γειά σου) και σημαίνει ό,τι και η λέξη αποκριά. Υπάρχει, επίσης, και η εκτίμηση ότι η ετυμολογία του προέρχεται από το «carrus navalis»= αμαξίδιο ναυτικό λόγω του ιερού πλοίου του Διόνυσου, όμως θεωρείται αβάσιμη και αποτυχημένη από τους Έλληνες λαογράφους.

Δεν υπάρχουν σχόλια: